Giải mã kỷ lục 500 triệu lượt nghe của 'Sóng gió'

Sóng gió của Jack và K-ICM bội thu loạt thành tích nhạc số lẫy lừng: Trở thành bài hát đầu tiên chạm mốc 500 triệu lượt nghe trên Zing MP3, thâu tóm top 1 #zingchart real-time sau 90 phút phát hành, 8 tuần thống trị BXH, 22 lần “chạm đỉnh” #zingchart, thắng giải Ca khúc pop/ballad được yêu thích tại Zing Music Awards 2019.

Kỳ tích của Sóng gió phản ánh 3 xu thế đang thống lĩnh nhạc Việt.

Truyền thống hòa trộn hiện đại

Trong thập niên 2000 và đầu 2010, xu hướng âm nhạc này mang đến những sản phẩm kinh điển như Con cò, Chuồn chuồn ớt, Bên bờ ao nhà mình, À í a, Thương, Chênh vênh, Tình yêu màu nắng, Bốn chữ lắm… Các đại diện nổi bật ở cuối thập niên 2010 gồm Bống bống bang bang, Gửi anh xa nhớ, Lạc trôi, Túy âm. Trong đó có cả Sóng gió của Jack và K-ICM.

Quan sát thị trường Vpop, các ca khúc nhạc Việt nhưng quá Âu Mỹ thường không thịnh hành bằng nhạc Việt hiện đại có yếu tố dân gian. Điều này cho thấy gu âm nhạc của khán giả đại chúng. Họ muốn tìm kiếm “chất Việt Nam” trong nhạc Việt, dù đôi khi 3 chữ đó thật mơ hồ. Chính tài năng của các nghệ sĩ đã góp phần cụ thể hóa thứ gọi là “chất Việt Nam”, triển khai qua giai điệu, ca từ và tinh thần của các tác phẩm.

Khán giả có xu hướng tìm “chất Việt Nam” trong các ca khúc nhạc Việt.

Khi nghe các bài hát này, thính giả tìm thấy nguồn cội và sự đồng cảm. Điều đó lý giải sự yêu thích của khán giả miền Tây dành cho âm nhạc của Jack và K-ICM. Họ có cảm tưởng anh viết nhạc từ nguồn cội của họ, viết cho họ.

Sóng gió là đặc trưng của sự kết hợp truyền thống - hiện đại. Chất giọng luyến láy từ Jack hòa quyện với tiếng đàn dây mang hơi hướm cải lương của K-ICM: “Thương em bờ vai nhỏ nhoi đôi mắt hóa mây đêm. Thương sao mùi dạ lý hương vương vấn mãi bên thềm. Đời phiêu du cố tìm một người thật lòng, dẫu trời mênh mông, anh nhớ em”.

Ngoài ra, Sóng gió nhanh chóng phủ sóng nhờ đánh vào phân khúc “béo bở” đang bị bỏ trống. Trước năm 2019, đa số bài hát “ruột truyền thống, vỏ hiện đại” mang âm hưởng dân ca miền Bắc, pha trộn các yếu tố văn hóa Bắc Bộ hoặc miền núi phía Bắc. Trong khi đó, âm nhạc của Jack và K-ICM mang đậm chất miền Tây Nam Bộ, kết hợp với phần beat EDM thời thượng.

Gần gũi

Thống kê loạt bản hit gây bão Vpop các năm gần đây, khán giả dễ xiêu lòng vì những ca khúc đơn giản, quen thuộc ở ca từ và âm hưởng. Độ lan tỏa của các tác phẩm mang tính học thuật hoặc quá trừu tượng thì không nổi trội.

Các sản phẩm thống lĩnh top đầu #zingchart đều có chung yếu tố này, như Em gái mưa, Đừng như thói quen, Hơn cả yêu, Em không sai chúng ta sai, Sao anh chưa về nhà...

“Sóng gió” mang đến sự gần gũi, quen thuộc với tác giả đại chúng.

Sóng gió được coi là tác phẩm chiều lòng thính giả đại chúng. Lời bài hát tập hợp các hình ảnh, câu chữ thuần Việt như “Thương em bờ vai nhỏ nhoi đôi mắt hóa mây đêm, thương sao mùi dạ lý hương vương vấn mãi bên thềm”, “Chim kia về vẫn có đôi, sao chẳng số phu thê? Em ơi đừng xa cách tôi, trăng cố níu em về”.

MV cũng là chất xúc tác giúp Sóng gió tiếp cận số đông khán giả. Câu chuyện rành mạch, dễ hiểu, nói về mối tình “miệt vườn sông nước” bình yên bị đe dọa bởi thế lực đen tối. Các thước phim khai thác cảnh đẹp vùng quê Tây Nam Bộ, mang yếu tố địa phương.

Yếu tố gần gũi còn nằm ở chiến lược truyền thông của ê-kíp Jack và K-ICM. Cả hai lựa chọn cách tiếp cận người hâm mộ cởi mở. Họ thường xuyên trò chuyện, tương tác trực tiếp với fan trên các nền tảng mạng xã hội.

Fandom của Jack và K-ICM phần lớn là teen. Lứa tuổi này ở giai đoạn đang trưởng thành, hay cảm thấy lạc lõng và muốn trò chuyện với cộng đồng. Hướng tiếp cận gần gũi thay vì xa cách của bộ đôi được xem là chiến lược thông minh, giúp hình ảnh của cả hai phổ quát đến nhiều người hâm mộ.

Mô hình ca sĩ kiêm nhạc sĩ

Vì vai trò ca sĩ của Jack khá nổi bật, người ta ít khi nhắc đến anh như một nhạc sĩ. Anh tự tay sáng tác các sản phẩm thống lĩnh top đầu #zingchart của mình: Hồng nhan, Bạc phận, Sóng gió, Em gì ơi, Sao em vô tình, Việt Nam tôi, Hoa vô sắc.

Mô hình singer - songwriter (nghệ sĩ tự sáng tác tự hát) thịnh hành ba năm gần đây. Bên cạnh Jack, có thể kể đến Phan Mạnh Quỳnh (Vợ người ta, Khi người mình yêu khóc), Mr Siro (Một bước yêu vạn dặm đau), Da LAB (Nước mắt em lau bằng tình yêu mới), LyLy (24H), Thanh Hưng (Đúng người đúng thời điểm, Thay tôi yêu cô ấy), Đạt G (Buồn của anh, Về, Thêm bao nhiêu lâu), Đình Dũng (Sai lầm của anh, Tránh duyên), Obito & Seachains (Simple love)…

Mô hình singer - songwriter ngày càng thịnh hành.

Nửa đầu năm nay, 6 trên 10 bài đứng nhất #zingchart đến từ các singer - songwriter: Bánh mì không (Đạt G, DuUyen), Cô đơn không muốn về nhà, Đừng lo anh đợi mà (Mr Siro), Cứ thế rời xa (Yến Tatoo), Ai đợi mình được mãi (Thanh Hưng), Yêu một người tổn thương (Nhật Phong).

Khi tự viết nhạc và tự trình bày tác phẩm, các singer - songwriter chủ động khai thác tối đa các thế mạnh và cá tính bản thân. Màu sắc âm nhạc được bộc lộ triệt để thay vì “đặt hàng” qua một nhạc sĩ khác.

Người ta dễ dàng đặt từ khóa khi nhắc đến các ca - nhạc sĩ, như Mr Siro - “tự sự”, Đạt G - “bụi phủi”, LyLy - “văn minh”, Đình Dũng - “cổ trang” hay Jack - “miền Tây”, “dân dã”. Nhất quán trong phong cách, rõ rệt trong màu sắc là những yếu tố then chốt giúp trường phái này phố biến, mang đến thành công cho Jack & K-ICM và Sóng gió.

Hulo Hưng - Giang Trân Nguyên