Giải mã lý do vì sao các thầy bói thường nói hay, nói trúng tâm lý người nghe

1. Hiệu ứng Barnum

Có một thực tế là các thầy bói thường nói rất mơ hồ, chung chung nên lời phán nhiều khi có thể áp dụng cho tất cả mọi người. Đây là một hiệu ứng được gọi là hiệu ứng Barnum.

Hiệu ứng này được đặt tên theo các màn xiếc của P.T. Barnum. Năm 1949, một giáo sư tâm lý đưa ra một mô tả nhân cách tổng quát đến mức mọi sinh viên đều nhận đó là của chính mình, như: "Bạn hay trách móc bản thân vì những lỗi lầm trong quá khứ" hay "bạn thích một chút thay đổi".

Thông báo Barnum càng được thừa nhận khi đáp ứng các yêu cầu: Ngắn gọn, tổng quát, dễ được chấp nhận và được cho là chỉ đúng với bạn; Là những điều dễ ưa, phù hợp với nhân cách bạn, tránh những thông báo khó chịu; Đối tượng ngây thơ và dễ thay đổi.

Ảnh minh họa.

2. Hiệu ứng vầng hào quang

Ấn tượng ban đầu luôn luôn quyết định tiến triển của mọi việc về sau. Mọi người vẫn thường có xu hướng tin tường thầy bói:

Tính cách thân thiện hơn lạnh lùng, tự chủ hơn thiếu tự chủ, áo quần tươm tất hơn luộm thuộm, ưa nhìn hơn xấu xí…

4. Tương quan ảo - tin là sẽ thấy

Đây chính là quy luật vàng của tâm lý:Bạn sẽ thấy cái mà bạn muốn thấy. Từ vô số sự kiện đã xảy ra trong đời, bạn nhất định nhặt được một sự kiện phù hợp với dự báo của thầy bói mà đã phán cho mình.

Ấn tượng ban đầu luôn quyết định tiến triển của mọi việc về sau. Mọi người có xu hướng tin tưởng những thầy bói có: Tính cách thân thiện hơn lạnh lùng, tự chủ hơn thiếu tự chủ, áo quần tươm tất hơn luộm thuộm, ưa nhìn hơn xấu xí…

5. Tính không sai lầm - thầy bói luôn đúng

Những lời phán kiểu như

"Số cô chẳng giàu thì nghèo,

Ngày Ba Mươi Tết thịt treo trong nhà.

Số cô có mẹ có cha

Mẹ cô đàn bà, cha cô đàn ông."

... thì hiển nhiên không thể sai được. Dự báo quá chung chung nên khó có thể sai lầm. Nếu sai thì thầy bói cũng có cách biện minh, đơn giản nhất là thừa nhận chưa hiểu hết thiên cơ và "thiên cơ thì bất khả lộ".

6. Hiệu ứng giả dược (placebo)

Bất cứ ai đi xem bói cũng mong được thầy phán đúng, phán trúng. Chẳng ai muốn bỏ tiền, bỏ thời gian đi xem bói mà lại hy vọng thầy nói sai.

Họ cứ tâm niệmnhư thế và nếu chẳng may, thầy bói nói chưa đúng, họ sẵn sàng cung cấp những ám hiệu để giúp thầy bói "chỉnh cho chuẩn".

7. Ký ức chọn lọc

Khi thầy bói chỉ đưa ra 2 dự báo đúng/10 dự báo sai, bạnchỉ nhớ về hai dự báo đúng "một cách kỳ lạ", mà quên mất rằng, độ chính xác chỉ là 20%.

Trên thực tế, nhiều khi đoán mò cũng đạt độ chính xác tới 50% (sinh con trai hoặc con gái, may hoặc không may), thậm chí 70 - 80% (thời tiết ngày mai giống hôm nay).

8. Hiệu ứng mong ước

Các dự báo thường dễ nghe sẽ lấy lòng người xem bói. Khi có ai đó tuyên bố bạn tài giỏi, thông minh, sáng tạo, nhạy cảm, giao thiệp rộng, giàu trí tuệ và có cơ hội thăng tiến, nhiều khả năng bạn sẽ xem đó là một thầy bói rất đáng tin cậy.

Theo Gia đình mới