Giải mã những bí ẩn về hộp đen máy bay ít ai biết

Hộp đen là một máy ghi tự động mà các máy bay khi bay đều phải có. Nó cho phép phát hiện được nguyên nhân trong trường hợp gặp tai nạn.Tên gọi hộp đen thực chất không phải để nói về màu sắc của chiếc hộp. Thiết bị này thực chất có màu da cam, màu sắc này được dùng để các đội cứu hộ có thể tìm thấy được dễ dàng hơn.

Nó thực chất dùng để chỉ 2 thiết bị nhỏ, đó là máy ghi âm buồng lái (CVR) và máy ghi dữ liệu chuyến bay (FDR), hoạt động liên tục và sử dụng điện từ động cơ của vật chủ. Ngoài ra, chũng cũng có sẵn nguồn nuôi phụ để đảm bảo duy trì hoạt động phát tín hiệu khi tách khỏi máy bay.

Hộp đen là thiết bị quan trọng nhất có thể điều tra nguyên nhân tai nạn của các máy bay. Ảnh: Pixgood

Hộp đen ghi lại hoạt động của tất cả các máy bay từ khi bắt đầu cất cánh. Nó cung cấp các chỉ dẫn về sự di chuyển về tốc độ, về độ cao của máy bay,... Mỗi thông tin hiện lên dưới dạng đường lỗ trong một dải kim loại mỏng. Thiết bị ghi này được đặt chắc chắn trong một chiếc hộp để chống va đập, rất kín và không bắt lửa. Trong trường hợp tai nạn nó vẫn được bảo vệ nguyên vẹn. Ngoài ra hộp đen còn được trang bị một hệ thống dẫn cho phép xác định vị trí của nó ngay cả khi ở dưới nước.

Thiết bị ghi âm trong buông lái của phi công và hộp đen giúp xác định được nguyên nhân tai nạn, ngay cả khi chuyến bay không còn một ai sống sót và giúp tăng độ an toàn của máy bay.Khi máy bay đâm xuống biển hay sông hồ, thiết bị báo tín hiệu sẽ gửi đi sóng siêu âm. Thông thường hộp đen có thể chịu được nhiệt độ cao tới 1.100 dộ C trong 30 phút liên tục và ngâm dưới độ sâu lên tới 6.100m trong 30 ngày.

Mỗi thiết bị báo tín hiệu có khả năng phát các sóng siêu âm mỗi giây một lần và liên tục trong khoảng thời gian này. Đây chính là thời gian các đội tìm kiếm hộp đen phải tận dụng nhằm xác định ra chúng, trước khi mất hoàn toàn khả năng tìm kiếm.Sau mỗi tai nạn máy bay, nó là thứ được quan tâm nhiều nhất, thậm chí không kém gì việc cứu hộ các nạn nhân hay giải quyết hậu quả.

Có thiết bị nào khác thay thể hộp đen hay không?Hàng loạt vụ tai nạn hàng không trong năm 2014 đã dấy lên cuộc tranh luận về việc liệu có nên thay thế hộp đen bằng một hệ thống thông tin trực tuyến về chuyến bay thông qua vệ tinh hay không.

Trên thực tế, một hệ thống như vậy đã tồn tại. Theo The Wall Street Journal, hàng trăm máy bay trên toàn thế giới đã được trang bị hệ thống truyền dữ liệu trực tiếp qua vệ tinh. Tuy nhiên, không nhiều hãng hàng không sử dụng dịch vụ này bởi những vụ tai nạn máy bay hiếm khi xảy ra và chi phí cho hệ thống rất cao, liên quan tới việc nâng cấp thiết bị và đường truyền vệ tinh.

Tờ Businessweek dẫn một nghiên cứu năm 2002 của L-3 Aviation Recorders và một nhà cung cấp vệ tinh cho hay, một hãng hàng không Mỹ sẽ phải chi 300 triệu USD mỗi năm để duy trì mạng lưới truyền tải dữ liệu toàn cầu.

Theo Lê Cao/VietQ