Giải pháp đột phá trong đào tạo nhân lực chất lượng cao về công nghệ số
Cả nước hiện có khoảng 150 trường đại học, cao đẳng đào tạo liên quan đến công nghệ thông tin và truyền thông cùng với khoảng 74.000 doanh nghiệp công nghệ.
Ngày 20/6, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông, Đại học Thái Nguyên, Câu lạc bộ Khoa - Trường - Viện công nghệ thông tin truyền thông Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực Công nghệ số và Trí tuệ nhân tạo: Thực trạng và giải pháp”.
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Vũ Thanh Mai cho biết, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho công nghệ số và AI là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp bách vừa lâu dài, quyết định tương lai và vị thế của dân tộc, đòi hỏi quyết tâm chính trị cao, tầm nhìn chiến lược, giải pháp đồng bộ và sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị xã hội, với vai trò nòng cốt của ngành Giáo dục, các nhà khoa học và cộng đồng doanh nghiệp công nghệ.
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Trần Trang - TTXVN
Cả nước hiện có khoảng 150 trường đại học, cao đẳng đào tạo liên quan đến công nghệ thông tin và truyền thông cùng với khoảng 74.000 doanh nghiệp công nghệ, đóng góp quan trọng vào việc đào tạo nguồn nhân lực. Tuy nhiên, công tác đào tạo nhân lực về công nghệ số và AI tại Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế về quy mô và chất lượng. Cụ thể, chương trình đào tạo còn nặng về lý thuyết, thiếu cập nhật công nghệ mới và chưa phản ánh hết nhu cầu thực tế.
Ngoài ra, số lượng giảng viên có trình độ cao và kinh nghiệm thực tế còn hạn chế. Nhiều sinh viên ra trường phải đào tạo lại, thiếu tư duy sáng tạo và kỹ năng làm việc toàn cầu. Việc liên kết giữa nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp còn lỏng lẻo, thiếu thực chất. Doanh nghiệp chủ yếu đóng vai trò “Người sử dụng cuối cùng” thay vì “người đồng hành, đặt hàng”.
Các đại biểu đã trao đổi, thảo luận và đưa ra giải pháp tháo gỡ “nút thắt” trong đào tạo nguồn nhân lực chiến lược này. Nhiều nội dung đã được bàn luận sâu như: Nâng tầm nhân lực công nghệ số và trí tuệ nhân tạo Việt Nam với vai trò kiến tạo của các hội, hiệp hội lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông; tăng cường gắn kết giữa đại học và doanh nghiệp, hướng đến xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia bền vững; ứng dụng trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số trong xây dựng đại học thông minh phục vụ đào tạo nhân lực chất lượng cao… Hầu hết các ý kiến đều cho rằng, thế giới đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới - nơi công nghệ số và AI không chỉ định hình lại cách con người sống, làm việc và kết nối, mà còn mở ra những phương thức phát triển chưa từng có trong lịch sử nhân loại. Công nghệ số và AI đã và đang trở thành động lực trọng yếu thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tái cấu trúc mô hình phát triển, nâng cao năng suất, chất lượng tăng trưởng.
Ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm đối mới sáng tạo quốc gia, Bộ Tài chính tham luận tại tọa đàm. Ảnh: Trần Trang - TTXVN
Trong bối cảnh đó, phát triển quốc gia không còn phụ thuộc chủ yếu vào tài nguyên thiên nhiên hay lao động giá rẻ, mà ngày càng dựa trên tri thức, công nghệ và năng lực đổi mới sáng tạo. Chuyển đổi số vì vậy không chỉ là xu thế tất yếu mà đã trở thành yêu cầu cấp bách để bảo đảm năng lực cạnh tranh, khả năng thích ứng và phát triển bền vững trong kỷ nguyên số. Đặc biệt, giáo dục đại học với vai trò là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển tri thức và nghiên cứu khoa học đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải chuyển mình mạnh mẽ.
Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030, số người tốt nghiệp các chương trình đào tạo về công nghệ thông tin và truyền thông đạt 80.000 người/năm, trong đó ít nhất 10% được cấp bằng kỹ sư, thạc sỹ hoặc tiến sĩ; đào tạo 8.000 kỹ sư chuyên sâu về AI mỗi năm, tăng tỷ lệ sinh viên khối ngành STEM lên 35%; 100% chương trình đào tạo cử nhân, kỹ sư và thạc sĩ thuộc khối ngành STEM được tích hợp kiến thức, kỹ năng phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.
Đến năm 2045, Việt Nam phấn đấu trở thành trung tâm đào tạo nhân lực số và AI trong khu vực, với hệ sinh thái giáo dục - nghiên cứu - đổi mới sáng tạo đồng bộ và hiệu quả.
Để thực hiện mục tiêu trên, Việt Nam đã ban hành một số chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy đào tạo nguồn nhân lực số và AI, như: Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030; Chiến lược phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 - 2035 và định hướng tới năm 2045...
Đặc biệt, Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về "đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia" sẽ là nền tảng, động lực cho sự phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.
