Giải pháp hạn chế say tàu, xe

Cảng Phú Quý. Ảnh: N. Lân

Nỗi sợ hãi của nhiều người

Trên những chuyến tàu ra đảo xa như Phú Quý, hành trình khoảng 2,5 giờ giữa sóng gió, không ít hành khách phải vật vờ vì say sóng. Anh Nguyễn Văn Xinh, phường Hàm Thắng (Lâm Đồng) chia sẻ: “Tàu mới rời cảng chừng nửa tiếng. Đầu óc tôi đã quay cuồng, người rã rời, chỉ mong cập bến cho nhanh”. Đáng chú ý, có người đứng trên bè cá hay đi tàu biển hoàn toàn bình thường, không hề chóng mặt hay buồn nôn. Nhưng khi vừa lên đất liền lại xuất hiện triệu chứng choáng váng, lảo đảo. Hiện tượng này trong dân gian gọi là “say bờ”.

Không chỉ đi trên chuyến tàu biển, mà trên những chuyến xe đường dài cũng vậy. Chị Nguyễn Thanh Thu - hành khách từ Phan Thiết lên Đà Lạt trên hành trình gần 5 giờ với đường đèo nhiều dốc quanh co kể lại: “Qua mấy khúc cua, tôi hoa mắt, buồn nôn. Dù sử dụng chai hít mũi liên tục, ngậm kẹo gừng nhưng không đỡ, cứ nôn nao khó tả. Và tôi ói suốt cho đến khi xuống xe”.

Thêm vào đó, yếu tố tâm lý cũng góp phần làm tình trạng say sóng, say tàu xe nặng thêm. Có người chỉ cần nghe nói ngày mai phải ra đảo hay chuẩn bị lên xe đường dài là đã thấy căng thẳng, buồn nôn. Bởi sự ám ảnh từ những lần say trước khiến người đi hoa mắt, nôn nao ngay cả khi chưa bước lên phương tiện. Nỗi sợ này vô tình làm cơ thể nhanh chóng kiệt sức. Những cơn say sóng, say tàu xe kéo dài không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất nước, hạ huyết áp, ảnh hưởng đến chuyến đi.

Giải pháp để hạn chế

Thực tế, say sóng, say tàu xe tuy không phải bệnh lý nguy hiểm nhưng gây nhiều phiền toái cho sức khỏe, tâm lý người đi đường. Tuy nhiên, tình trạng này có thể phòng tránh hoặc giảm nhẹ nếu hành khách có sự chuẩn bị phù hợp về ăn uống, nghỉ ngơi, tư thế ngồi. Cùng với đó, là tuân thủ những lời khuyên y tế trước và trong khi di chuyển.

Bác sĩ Ngô Văn Ba - Trưởng Khoa Hồi sức tích cực Chống độc (Bệnh viện Đa khoa Bình Thuận) giải thích tình trạng “say bờ”: Người đứng trên bè cá hay đi tàu ngoài biển thường không bị chóng mặt hay buồn nôn. Bởi không gian rộng, thoáng và mắt không phải tập trung vào một điểm cố định, giúp cơ thể giữ thăng bằng dễ dàng hơn. Tuy nhiên, khi vừa lên bờ, xung quanh có nhiều vật thể như: nhà cửa, cây cối, mắt phải quan sát các điểm cố định, trong khi tai trong vẫn nhận tín hiệu chuyển động. Sự mâu thuẫn giữa tín hiệu từ mắt và tai khiến cơ thể mất thăng bằng, dẫn đến cảm giác quay cuồng, nôn ói - hiện tượng mà dân gian gọi là “say bờ”.

Bác sĩ Ba khuyến cáo: Để hạn chế say tàu xe, hành khách cần chú ý chế độ ăn uống. Trước khi đi, không nên ăn quá no mà chỉ nên ăn vừa phải, ưu tiên món dễ tiêu hóa. Đồng thời, tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, rượu bia hay đồ uống có ga. Khi ngồi trên tàu xe, hành khách hạn chế nhìn gần, tránh đọc sách, xem điện thoại. Thay vào đó, nên nhìn ra xa, giữ cho mắt và đầu óc được thư giãn.

Về thuốc chống say tàu xe, mỗi người có cơ địa khác nhau nên cần được bác sĩ tư vấn cụ thể để lựa chọn loại thuốc, liều lượng phù hợp, không nên tự ý dùng. Tốt nhất nên uống thuốc trước khi khởi hành khoảng 30 phút để thuốc phát huy tác dụng.

Trang Hiếu.