Giải pháp khôi phục sản xuất sau mưa lũ

Đại diện ngành nông nghiệp tỉnh phối hợp địa phương hướng dẫn nông dân các biện pháp khôi phục sản xuất sau lũ

“Còn nước còn tát”

Ngày đầu tháng 11/2025, sau khi cơn lũ có dấu hiệu đã rút nước, ông Chín (thôn 5, xã Hàm Liêm, tỉnh Lâm Đồng) - một trong những xã bị ảnh hưởng nặng do mưa lũ vội vàng ra đồng.

Dù ở vị trí nước rút nhanh, ít gây thiệt hại, nhưng hơn 500 trụ thanh long của gia đình ông đang chuẩn bị chong đèn canh dịp trước Tết Nguyên đán đành gác lại. Vườn trồng cây bị trôi phân, xói rễ, rác kéo về nhiều nên gia đình phải dành thời gian dọn dẹp, chờ dứt hẳn đợt mưa lũ mới tính đến chuyện chong đèn, “còn nước còn tát” để khôi phục lại sản xuất.

Theo thống kê của đơn vị chức năng, trong đợt mưa lũ từ ngày 26/10 - 2/11, tổng sơ bộ giá trị thiệt hại ước tính toàn tỉnh đến nay khoảng 116,8 tỷ đồng. Chủ yếu thiệt hại về nhà cửa, sản xuất, nông nghiệp, thủy sản, chăn nuôi, cơ sở hạ tầng… Hiện nay, các địa phương vẫn đang tiếp tục tổ chức rà soát, kiểm đếm, tổng hợp tình hình thiệt hại.

Ngay khi xảy ra đợt mưa lũ, đoàn chuyên môn của ngành nông nghiệp tỉnh đã phối hợp với một số địa phương khảo sát thực tế để hỗ trợ bà con khôi phục sản xuất, hạn chế thiệt hại. Ông Trần Đức Thiện - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết: Qua khảo sát thực tế tại cơ sở cho thấy nhiều diện tích bị ngập là lúa mùa đang thời kỳ đẻ nhánh, đòng trổ. Riêng thanh long đang giai đoạn chong đèn trái vụ, cho trái. Chúng tôi khuyến cáo nông dân các địa phương bị ảnh hưởng mưa lũ, sau khi nước rút, tất cả các loại cây trồng cần tháo nước kịp thời, vệ sinh vườn để hạn chế các mầm bệnh.

Sớm khôi phục sản xuất nông nghiệp

Hiện nay, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đang đề nghị UBND các xã, phường, đặc khu tập trung chỉ đạo, hướng dẫn nông dân triển khai ngay một số biện pháp kỹ thuật để khắc phục sau mưa lũ. Trong đó, đối với cây lúa, cần tiêu úng, tháo nước nhanh. Nông dân nên áp dụng tối đa mọi biện pháp, kể cả thủ công để tiêu nước triệt để, tạo điều kiện cho ruộng khô ráo sớm.

Với những diện tích lúa của vụ mùa 2025 đã đủ độ chín bị đổ ngã, tranh thủ thu hoạch sớm theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng” để hạn chế tối đa thiệt hại. Ngoài ra, ở diện tích bị bồi lấp hoặc đất phủ phù sa dày, cần nạo bỏ lớp đất bồi, vệ sinh đồng ruộng, bón phân bổ sung để phục hồi độ phì nhiêu. Đồng thời kiểm tra, khơi thông hệ thống kênh mương, cống rãnh để bảo đảm điều tiết nước thuận lợi. Riêng đối với lúa sinh trưởng giai đoạn đẻ nhánh - làm đòng, cần rửa sạch bùn đất trên lá (trong điều kiện không có mưa). Hạn chế ngộ độc hữu cơ bằng cách phun chế phẩm sinh học có chứa nấm trichoderma giúp phân hủy nhanh các chất hữu cơ, cải thiện môi trường đất. Cùng với đó, tăng cường theo dõi và phòng trừ ốc bươu vàng, sâu bệnh phát sinh sau úng…

Theo lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, ngoài cây lúa, một trong những biện pháp khắc phục lũ đối với rau màu và cây ngắn ngày là vệ sinh đồng ruộng, loại bỏ cây bị thối, héo. Nếu có điều kiện, tủ đất bột hoặc giá thể sạch quanh gốc để cây ra rễ mới. Với các loại cây họ bầu bí, hạn chế tác động gốc rễ, chỉ cắt tỉa lá bị hư và xử lý nấm bệnh. Pha loãng phân lân hoặc chế phẩm sinh học tưới gốc giúp phục hồi bộ rễ, kích thích ra rễ mới… Đối với cây ăn quả, đặc biệt là cây thanh long, ngành nông nghiệp tỉnh khuyến cáo nông dân tiêu thoát nước triệt để, đặc biệt ở vùng thấp trũng. Mặt khác, bà con cần thu gom lá, trái rụng, cành gãy để hạn chế nấm bệnh lây lan.

Để quản lý sâu bệnh, bà con nên tăng cường kiểm tra, phát hiện sớm và xử lý các bệnh thối rễ, xì mủ, loét thân, cháy lá… bằng chế phẩm sinh học hoặc thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn. Song song, ở những diện tích cây bị ngã đổ, cần dựng lại cây bị nghiêng, cố định bằng cọc; cắt tỉa bớt cành, lá để giảm thoát hơi nước và phục hồi dần. Đối với cây công nghiệp lâu năm bị ngập, bà con cần thoát nước khẩn cấp, cố định cây, xử lý đất và rễ, cắt tỉa và chăm sóc để cây sớm phục hồi.

Qua tổng hợp của cơ quan chức năng, đến ngày 3/11, toàn tỉnh có 29/124 địa phương bị ảnh hưởng thiệt hại về sản xuất, nông nghiệp, thủy sản, chăn nuôi. Trong đó, tổng diện tích cây trồng bị ảnh hưởng, thiệt hại khoảng 10.835 ha cây trồng các loại. Bao gồm lúa 5.203 ha, hoa màu 3.101 ha, cây trồng lâu năm, cây ăn quả 2.532 ha…

Kiều Hằng .