Giải pháp xử lý các vụ án đánh bạc trên không gian mạng
Tại tỉnh ta, gần đây tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao tổ chức đánh bạc và đánh bạc trên không gian mạng diễn biến phức tạp, gây bất ổn về an ninh trật tự. Các đối tượng tổ chức những đường dây đánh bạc thông qua Games online, cá độ bóng đá..., thu lợi nhuận khổng lồ. Đánh bạc qua mạng khiến cho nhiều gia đình kiệt quệ, là nguyên nhân phát sinh tội phạm và các tệ nạn xã hội khác, đặc biệt là hoạt động liên quan đến 'tín dụng đen'...
Ngày 24-8, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh khởi tố 4 bị can về tội tổ chức đánh bạc và 1 bị can về tội đánh bạc trên hệ thống game bài đổi thưởng Rikvip theo khoản 2, Điều 321, Bộ luật Hình sự. Trước đó, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh đã phối hợp với Công an tỉnh Phú Thọ đấu tranh mở rộng chuyên án đối với đường dây tổ chức đánh bạc, đánh bạc trên hệ thống game bài đổi thưởng Rikvip xảy ra tại các tỉnh, thành phố trên cả nước. Bước đầu điều tra xác định, từ tháng 7-2016 đến tháng 8-2017, các bị cáo Bùi Quang Đạt, Bùi Trí Tuệ, trú tại xã Hồng Lạc (Sơn Dương); Hồ Quang Toàn, trú tại xã Hoằng Yến, huyện Hoằng Hóa (Thanh Hóa) và Hồ Sỹ Phương, trú tại xã Quỳnh Văn, huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An) thông qua hệ thống game bài đổi thưởng Rikvip đã cho nhiều đối tượng tham gia đánh bạc với tổng số tiền giao dịch gần 80 tỷ đồng, thu lợi bất chính khoảng 500 triệu đồng.
Trước đó, đầu năm 2021, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh đã phá thành công Chuyên án mang bí số 121B và đường dây đánh bạc hơn 100 tỷ đồng do Hà Ngọc Thành và Nguyễn Công Thành, trú tại xã Trung Môn (Yên Sơn) cầm đầu. Vào khoảng tháng 5-2017, thấy có nhiều người đánh bạc qua mạng Internet bằng hình thức chơi game đổi thưởng “Rikvip” và tìm mua điểm, Hà Ngọc Thành đã nảy sinh ý đồ tổ chức đánh bạc qua mạng xã hội. Hà Ngọc Thành lập tài khoản game lấy tên là “Game 666” làm đại lý cấp 2 cho “Rikvip” ở thành phố Đà Nẵng, với cùng thủ đoạn, hành vi nêu trên Thành tiếp tục làm đại lý cấp 2 cho “gowin”, “kingfun” và “R88”. Từ năm 2017 đến khi bị bắt đã tổ chức đánh bạc trên mạng xã hội với tổng số tiền giao dịch lên tới 100,2 tỷ đồng. Cả 2 đã hưởng lợi và chiếm đoạt số tiền trên 2,5 tỷ đồng qua việc bán và mua điểm game đổi thưởng. Thượng tá Nguyễn Văn Mậu, Trưởng Công an huyện Hàm Yên lúc đó là Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh cho biết: Ban chuyên án xác định đường dây này có sự tham gia của nhiều đối tượng trên địa bàn tỉnh với thủ đoạn tinh vi, ma mãnh gây khó khăn cho quá trình điều tra do bọn chúng sử dụng rất nhiều chiêu trò để xóa dấu vết, đối phó với cơ quan chức năng.
Chánh Tòa Hình sự, Tòa án nhân dân tỉnh Hồ Thanh Sơn cho rằng, muốn xử lý được tội phạm đánh bạc trên không gian mạng, cần hơn hết là sự hoàn thiện hành lang pháp lý, bởi hiện nay, trước sự bùng nổ về công nghệ thông tin, tội phạm đánh bạc qua mạng có phạm vi hoạt động rộng, có thể vi phạm ở nhiều nơi trong một quốc gia hoặc xuyên quốc gia, dễ câu kết với nhau. Việc thu thập, bảo quản và đánh giá chứng cứ cũng gặp rất nhiều khó khăn vì chứng cứ của vụ án là chứng cứ điện tử; việc thu thập, bảo quản và xử lý các chứng cứ này để chứng minh tội phạm đòi hỏi phải tuân theo chu trình nghiêm ngặt, nếu không rất dễ làm mất dấu vết và không khôi phục được.
Để khắc phục dần những bất cập khi xử lý các vụ án liên quan đến đánh bạc trên không gian mạng, mới đây, Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Tuyên Quang đã sử dụng sơ đồ tư duy sâu chuỗi các tình tiết của một vụ án. Đồng chí Trần Việt Cường, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Tuyên Quang cho biết: các vụ án đánh bạc trên không gian có nhiều tình tiết phức tạp, việc xây dựng sơ đồ tư duy đối với vụ án một mặt giúp cho Kiểm sát viên hệ thống được toàn bộ các thủ tục tố tụng, các tài liệu, chứng cứ, nắm chắc nội dung vụ án, vụ việc, từ đó có thể phát hiện các thiếu sót trong hồ sơ để kịp thời khắc phục, sửa chữa. Sơ đồ tư duy còn bảo đảm cho hoạt động báo cáo án thêm phần sinh động, thuyết phục cao và giúp lãnh đạo dễ dàng nắm bắt toàn bộ nội dung của vụ án để có hướng chỉ đạo.
Là người có nhiều năm kinh nghiệm bào chữa cho thân chủ tại các phiên tòa, luật sư Vũ Trung Kiên, Văn phòng luật sư Vũ Kiên (TP. Tuyên Quang) nêu quan điểm, tại Điều 321 và Điều 322, Bộ luật Hình sự đã có nhiều tiến bộ, minh bạch và dễ hiểu, dễ áp dụng hơn so với các quy định trong Bộ luật hình sự trước đây, nhưng thực tiễn áp dụng các quy định của pháp luật để xử lý các hành vi đánh bạc, tổ chức đánh bạc và gá bạc hiện nay cũng còn rất nhiều vướng mắc và nhiều quan điểm khác nhau, không thống nhất trong việc áp dụng.
Thực tế, hầu hết các máy chủ đều đặt ở nước ngoài, còn tại Việt Nam các đối tượng chỉ giao dịch theo cấp đại lý, không gian mạng “không có biên giới”, vậy nên hành vi tổ chức đánh bạc trực tuyến càng trở nên dễ dàng, thu hút nhiều người tham gia. Do vậy, ngoài việc hoàn thiện pháp luật thì hơn hết đó là liên kết của nhiều ngành liên quan đến công nghệ thông tin mới có thể xử lý dứt điểm loại tội phạm này.