Giải quyết nút thắt của thị trường vàng

Việc Ngân hàng Nhà nước công bố kết luận thanh tra hoạt động kinh doanh vàng cùng chỉ đạo xóa bỏ thế độc quyền trong sản xuất vàng miếng của Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Chính phủ đang tạo kỳ vọng lớn về một thị trường vàng lành mạnh, minh bạch hơn. Có thể đã đến lúc đưa vàng trở thành hàng hóa cơ sở để giao dịch như bạc, như đồng hay dầu mỏ trên các sàn giao dịch hàng hóa, qua đó tạo sự kết nối hiệu quả giữa thị trường vàng trong nước và quốc tế.

Từ lâu nay, nếu mua vàng trang sức, người dân có thể chọn mua ở những thương hiệu khác, các tiệm vàng khác. Tuy nhiên, nếu mua vàng nhẫn trơn hoặc mua vàng miếng thì người dân sẽ luôn ưu tiên chọn vàng SJC vì miếng vàng này gắn với thương hiệu quốc gia. Và cũng đã khá lâu, tại các cửa hàng của SJC phải khống chế số lượng vàng người dân có thể mua.

Vào thời điểm này, người dân đến đây chỉ có thể mua được một chỉ vàng nhẫn. Còn vàng miếng cũng được linh hoạt cân đối tùy vào nhu cầu của người dân. Và khi cầu vượt quá nguồn cung thì chắc chắn cần có sự cân đối. Chính vì vậy, để ổn định thị trường vàng bài toán cần giải quyết đó chính là bài toán về tâm lý.

13 năm sau khi Nghị định 24 về Quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực, SJC với thương hiệu vàng quốc gia không dập thêm vàng miếng mới. Nguồn cung hạn chế, giá vàng SJC đã liên tục tăng. Có thời điểm vượt 120 triệu đồng/lượng. Khoảng cách giữa giá vàng trong nước và quốc tế cũng lập đỉnh, có lúc lên tới 20 triệu đồng/lượng.

Ông Phan Dũng Khánh, Chuyên gia Tài chính cho biết: "Chúng ta cũng biết vàng SJC giống như một dạng hàng hiệu và đây là thương hiệu quốc gia và giá trị của nó sẽ phản ánh cao hơn so với vàng khác. Cái yếu tố nữa là sự kỳ vọng của nhà đầu tư. Sự kỳ vọng giá tăng người ta có thể trả mức giá cao hơn trước đó một đoạn. Điều này cũng làm cho giá vàng, đặc biệt là vàng SJC có sự chênh lệch cao hơn so với vàng thế giới".

Theo các chuyên gia, để giải quyết nút thắt, cần để cung - cầu vàng gặp nhau bằng cách cho phép nhập khẩu vàng như trước khi có Nghị định 24 và cũng cần phải tính đến giao dịch vàng qua sàn.

Ông Lâm Minh Chánh, Chuyên gia kinh tế: "Cho một số doanh nghiệp dưới sự quản lý của NHNN được nhập vàng đó là việc chúng ta nên làm. Thứ hai chúng ta nên có một sàn vàng quốc gia, để chúng ta lấy giá của quốc tế quy đổi qua giá Việt Nam, giá chuẩn…dĩ nhiên vàng trên sàn phải thông với vàng vật chất thì người nào mua mà muốn chuyển vào vàng vật chất thì chúng ta cũng cho chuyển. Với sàn vàng khi đó cung và cầu sẽ gặp nhau và khi đó chúng ta sẽ không còn bị chênh lệch nữa".

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính, Đại học Kinh tế TP.HCM cho biết: "Chính vì thế như những chính sách xây dựng sàn vàng, thị trường vàng đi, là những chính sách đúng đắn và chúng ta cần triển khai nhanh càng sớm càng tốt. Khi có sàn vàng thì chúng ta sẽ giải quyết được phần nào những nhà đầu tư mà họ muốn kinh doanh chênh lệch giá, họ không cần phải mua vàng vật chất nữa. Họ có một thị trường để họ giao dịch thì sẽ giảm bớt áp lực chúng ta phải có vàng vật chất cho họ".

Sàn giao dịch vàng là mô hình phổ biến trên thế giới. Người dân tới sàn giao dịch vàng như một loại tài sản tài chính… Các chuyên gia gợi ý, tại Việt Nam có thể hướng đến sàn giao dịch vàng điện tử, tương tự giao dịch chứng khoán dù bản chất đây là sàn hàng hóa.

Trong đó sẽ cho phép các doanh nghiệp đăng ký làm thành viên giao dịch, môi giới như công ty chứng khoán và mọi người dân có thể đăng ký tài khoản giao dịch vàng qua các công ty này. Tuy nhiên, cần tạo thuận lợi để người dân có quy đổi ra vàng vật chất để người dân yên tập đưa vàng lên sàn. Khi đó, vàng sẽ trở thành một nguồn lực mới cho nền kinh tế.

Hồng Liên