Giải quyết tranh chấp đất đai kéo dài cần thời gian bao lâu?
Khi có tranh chấp đất đai xảy ra, các bên bắt buộc phải hòa giải, nếu các bên không tự hòa giải được thì gửi đơn đến UBND cấp xã - nơi có đất tranh chấp để hòa giải theo Điều 202 Luật đất đai 2013.
Việc giải quyết tranh chấp đất đai có ý nghĩa quan trọng việc bảo đảm công bằng quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên tranh chấp. Tuy nhiên, tranh chấp đất đai là tranh chấp có thủ tục khá phức tạp và kéo dài, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên trong quan hệ tranh chấp. Vậy thời gian giải quyết tranh chấp đất đai kéo dài là bao lâu?
Một vụ tranh chấp đất đai do Tòa án nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai xét xử, ngày 06/10/2020
Luật sư Nguyễn Mạnh Tuấn – Giám đốc Công ty Luật TNHH Minh Gia (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) trao đổi với độc giả Báo Điện tử VOV như sau:
1. Về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Khi có tranh chấp đất đai xảy ra, các bên bắt buộc phải hòa giải, nếu các bên không tự hòa giải được thì gửi đơn đến UBND cấp xã - nơi có đất tranh chấp để hòa giải theo Điều 202 Luật đất đai 2013. Sau khi hòa giải không thành các bên có thể yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai được quy định tại Điều 203 Luật đất đai 2013:
- Tranh chấp đất đai mà đương sự có giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật đất đai và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết.
- Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật đất đai thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đó là nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều 203; Khởi kiện tại tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
- Trường hợp đương sự lựa chọn giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:
+) Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
+) Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.
2. Thời gian giải quyết tranh chấp đất đai
Thời gian giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND các cấp có thẩm quyền, Bộ Tài Nguyên và Môi trường.
Căn cứ khoản 3 Điều 61 Nghị định 43/2014/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 40 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP thời gian thực hiện giải quyết tranh chấp đất đai được quy định như sau:
a, Hòa giải tranh chấp đất đai là không quá 45 ngày.
b, Giải quyết tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp huyện là không quá 45 ngày;
c, Giải quyết tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh là không quá 60 ngày;
d, Giải quyết tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường là không quá 90 ngày.
đ, Cưỡng chế thi hành quyết định giải quyết tranh chấp đất đai không quá 30 ngày.
Thời gian giải quyết được tính kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, không tính thời gian các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật, không tính thời gian tiếp nhận hồ sơ tại xã, thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất; không tính thời gian xem xét đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật; thời gian trưng cầu giám định. Đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn thì được tăng thêm 10 ngày trừ thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai.
Thời gian giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án
Thời hạn chuẩn bị xét xử đối với tranh chấp đất đai là 04 tháng; đối với vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án có thể gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử nhưng không quá 02 tháng theo Điều 203 Bộ luật tố tụng dân sự 2015. Trong thời hạn chuẩn bị xét xử, thẩm phán ban hành quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Đưa vụ án ra xét xử: Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên Tòa; Trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này 02 tháng.
Theo đó thời hạn kể từ ngày thụ lý vụ án đến khi mở phiên tòa sơ thẩm tối đa là 08 tháng chưa kể thời gian các đương sự hoãn hoặc vụ án tạm đình chỉ, đình chỉ, chưa tính đến trường hợp có kháng cáo, kháng nghị…Do đó, trên thực tế vụ án tranh chấp đất đai có thể kéo dài lên đến nhiều năm, gây tốn kém rất nhiều về tiền bạc và thời gian cho các bên tranh chấp.
