Giải thưởng 10 triệu USD cho người có thể nói chuyện với động vật

Trong những cuốn sách và phim của bác sĩ Dolittle, khả năng nói chuyện với động vật thu hút sự quan tâm lớn và thúc đẩy trí tưởng tượng của nhiều người. Giờ đây, các nhà khoa học quyết định trao giải thưởng trị giá 10 triệu USD cho ai có thể tạo ra các cuộc trò chuyện thực thụ với động vật.

AI có thể thúc đẩy chuyện này

Thử thách Coller Dolittle - giao tiếp hai chiều giữa các loài vật - đã được quỹ Jeremy Coller và Đại học Tel Aviv (Israel) phát động. Nhóm nghiên cứu cho biết AI có thể thúc đẩy chuyện này.

Jeremy Coller, chủ tịch của tổ chức cho biết: “Giống như viên đá Rosetta đã mở khóa những bí mật của chữ tượng hình, tôi tin rằng sức mạnh của AI có thể giúp chúng ta mở khóa cuộc trò chuyện giữa các loài”.

Nhóm nghiên cứu cho biết ý tưởng này đang được thực hiện. Các nhà nghiên cứu đã phát triển các thuật toán để dịch tiếng kêu của dơi. Điều này giúp họ xác định được chủ đề của các cuộc tranh cãi giữa chúng.

Bên cạnh đó còn có các nghiên cứu khác đang được thực hiện như: thuật toán giải mã cảm xúc của lợn thông qua tiếng kêu, hay từ tiếng kêu của những loài gặm nhấm xác định xem chúng có đang gặp căng thẳng không.

Dự án "Loài Trái Đất" của một nhóm phi lợi nhuận ở California cũng đang nghiên cứu với hy vọng phát triển một hệ thống có thể áp dụng cho tất cả các loài.

Giáo sư Yossi Yovel của Đại học Tel Aviv, chủ tịch của Giải Coller Dolittle và đồng tác giả của nghiên cứu về loài dơi, cho biết: “Trong những năm gần đây, sự hiểu biết của cộng đồng khoa học về mô hình giao tiếp của các sinh vật không phải con người đã có những bước tiến nhảy vọt”.

Các giải thưởng nhỏ hơn đòi hỏi những cách tiếp cận không xâm lấn và có thể áp dụng cho nhiều bối cảnh. Ảnh: Rover.

Bên cạnh giải thưởng là 10 triệu USD đầu tư cổ phần hay 500.000 USD tiền mặt, sẽ có thêm giải thưởng hàng năm trị giá 100.00 USD để giúp các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực này đưa ra "các mô hình và thuật toán chính xác về mặt khoa học, từ đó có thể giao tiếp với các sinh vật không phải con người cho đến khi đạt được giao tiếp giữa các loài".

Tiêu chí cho các giải thưởng nhỏ hơn bao gồm các phương pháp tiếp cận không xâm lấn và áp dụng được trong nhiều bối cảnh, dựa trên tín hiệu giao tiếp bình thường của động vật và cho phép các nhà nghiên cứu đo lường phản ứng của động vật khi cố gắng giao tiếp với chúng.

Nhóm nghiên cứu nói thêm rằng giải thưởng có thể có tác động quan trọng trong việc hiểu biết về tri giác của động vật, từ đó hỗ trợ cho quyền động vật.

Mục tiêu của nhóm các nhà nghiên cứu này là phát triển một hệ thống trong đó động vật không nhận ra rằng chúng thực sự đang giao tiếp với con người. Điều này tương tự bài kiểm tra Turing cho AI, mục tiêu là tạo ra các cuộc trò chuyện trên máy tính mà không phân biệt được có phải là cuộc trò chuyện với người thật hay không.

Câu hỏi lớn về đạo đức

Yovel cho biết: “Chúng tôi cởi mở với mọi sinh vật và mọi phương thức từ giao tiếp âm thanh ở cá voi đến giao tiếp hóa học ở giun”.

Peter Gabriel, nhạc sĩ và là người đồng sáng lập của Interspecies Internet, người đã giúp phát triển ý tưởng của giải thưởng, cho biết: “Khi tôi chơi nhạc với khỉ bonobo, tôi choáng váng trước trí thông minh và khả năng âm nhạc của chúng. Tôi rất vui vì các nhà khoa học đang nghiêm túc đang tham gia vào việc tìm hiểu cách giao tiếp của các loài sinh vật". Interspecies Internet là tổ chức tư vấn toàn cầu nhằm khuyến khích tăng tốc Giao tiếp giữa các loài.

Tuy nhiên, một số chuyên gia đặt ra câu hỏi về tính đạo đức xung quanh việc trò chuyện với động vật và thắc mắc liệu AI có thực sự làm sáng tỏ được ý nghĩa hoặc chức năng trong tiếng kêu của động vật hay không.

Robert Seyfarth, Giáo sư tâm lý học danh dự tại Đại học Pennsylvania (Mỹ), cho biết: “Tôi nghĩ rằng không có AI nào có thể thay thế được kiến thức chi tiết, những hiểu biết về xã hội mà động vật giao tiếp”.

“Cố gắng khám phá ý nghĩa tiếng càu nhàu của khỉ đầu chó, tiếng huýt sáo của cá heo hay tiếng ầm ầm của con voi mà không biết nền tảng xã hội - việc này phải mất nhiều năm - giống như nhảy tới trang 137 của cuốn Pride and Prejudice và cố gắng giải thích tại sao Elizabeth Bennett nói không với anh Darcy mà không biết gì về lịch sử của họ", Giáo sư Robert nói.

Clara Mancini, Giáo sư về tương tác giữa động vật và máy tính tại Đại học Mở (Anh), cho biết việc tin tưởng AI sẽ giúp con người giải mã thông tin liên lạc của động vật là hoàn toàn hợp lý và có cơ sở.

Bà nói: “Theo quan điểm của tôi, nếu thành công, đây sẽ là một trong những thành tựu đáng giá nhất của con người nhờCl công nghệ phát triển nhanh chóng này”.

Tuy nhiên, bà nói thêm, liệu việc thành công trong thử thách lớn này có thực sự cho phép chúng ta hiểu được trải nghiệm của động vật hay không lại là một vấn đề khác.

“Câu hỏi đặt ra là liệu chúng ta có thực sự lắng nghe những gì động vật nói và trao cho chúng những điều mà chúng mong muốn hay không. Nếu là những quyền lợi cơ bản, tôi chân thành hy vọng chúng ta sẽ đáp ứng cho chúng", giáo sư Clara chia sẻ.

Phương Anh