Giải Tour de France và thập kỷ thần tốc của xe đạp

Giải Tour de France ra đời từ cuối thế kỷ 19, tới nay nó vẫn là giải đua xe đạp hàng đầu thế giới. Ảnh minh họa: O.C.

Tại triển lãm xe đạp Stanley năm 1895 ở London, sự kiện thường niên của ngành này, 200 công ty đã trưng bày 3.000 mẫu xe. Tạp chí The Cycle báo cáo có đến 800.000 chiếc xe đạp được săn xuất tại Anh vào năm đó.

Nhiều thợ sửa khóa, thợ làm súng, hay bất cứ ai có kỹ năng luyện kim, đã bỏ nghề để chuyển sang làm việc trong các nhà máy săn xuất xe đạp. Năm 1896, năm đỉnh điểm của ngành xe đạp, 300 công ty ở Mỹ đã săn xuất ra 1,2 triệu chiếc xe đạp, khiến nó trở thành một trong những ngành công nghiệp lớn nhất của nước này.

Columbia, công ty săn xuất xe đạp lớn nhất với 2000 nhân viên làm việc tại xưởng Hartford ở Connecticut, khoe rằng họ có thể săn xuất mỗi phút một chiếc xe đạp.

Vào cuối thập kỷ này, xe đạp đã trở thành phương tiện giao thông cá nhân tiện dụng cho hàng triệu người, một phương tiện của nhân dân. Lần đầu tiên trong lịch sử, giai cấp công nhân trở nên linh hoạt. Giờ đây, khi họ có thể di chuyển dễ dàng, các khu chung cư đông đúc dần biến mất, các vùng ngoại ô dần được mở rộng và diện mạo của các thành phố dần thay đổi.

Ở vùng nông thôn, xe đạp đã giúp mở rộng nguồn gen: Hồ sơ khai sinh ở Anh từ thập niên 1890 cho thấy nhiều cái họ đã bắt đầu xuất hiện ở những nơi cách xa quê nhà, nơi mà chúng đã gắn bó chặt chẽ hàng nhiều thế kỷ. Ở khắp mọi nơi, xe đạp là chất xúc tác cho các chiến dịch căi thiện đường sá, mở đường cho sự ra đời của ô tô theo đúng nghĩa đen.

Lợi ích đối với sức khỏe của xe đạp cũng đáp ứng nhu cầu cải thiện bản thân, một đặc trưng của thời đại này: chính những người công nhân đạp xe đến các nhà máy và hầm lò đã thành lập các câu lạc bộ thể hình và dàn hợp xướng, thư viện và các hội văn thơ.

Mỗi cuối tuần, họ lại đạp xe cùng nhau, tạo thành các câu lạc bộ. Các giăi đua xe nghiệp dư và chuyên nghiệp cũng nở rộ. Đua xe đạp tại các đường đua hay sân vận động đã trở thành môn thể thao thu hút khán giă hàng đầu ở Mỹ.

Arthur A. Zimmerman, một trong những ngôi sao thể thao quốc tế đầu tiên trên thế giới, đã giành chiến thắng trong hơn 1000 cuộc đua ở ba lục địa với tư cách tay đua nghiệp dư, và sau đó là tay đua chuyên nghiệp, bao gồm huy chương vàng tại giải vô địch đua xe đạp thế giới đầu tiên ở Chicago năm 1893. Ở châu Âu, đua xe đường trường cũng trở nên rất phổ biến.

Các cuộc đua "cổ điển" lâu đời như Lìege-Bastogne-Lìege và Paris-Roubaix lần lượt được tổ chức lần đầu tiên vào các năm 1892 và 1896. Giải Tour de France được tổ chức lần đầu vào năm 1903.

Người Mỹ đặc biệt bị hấp dẫn bởi tư tưởng về tốc độ trong thập niên Gay’ 90s: Tốc độ được xem là chỉ dấu của nền văn minh. Thông qua giao thông vận tăi và thông tin liên lạc, người Mỹ bắt đầu liên hệ tốc độ với việc thống nhất đất nước rộng lớn của họ. Trên một chiếc xe đạp, họ có thể hiện thực hóa giấc mơ ấy. Đến cuối năm 1893, các cua-rơ đã vượt qua tốc độ 60 km/h.

Chiếc xe đạp đã vượt qua tốc độ của ngựa phi nước kiệu để trở thành phương tiện nhanh nhất trên đường bộ. Đổi mới công nghệ làm cho chiếc xe đạp ngày càng nhẹ hơn và nhanh hơn chỉ trong một thập kỷ.

Năm 1891, Monty Holbein lập kỷ lục thế giới với việc đi được 577 km (361 dặm) trong 24 giờ tại trường đua xe đạp Herne Hill ở London: 6 năm sau, Mathieu Cordang, vận động viên người Hà Lan thích phì phèo xì gà, đã nâng mức kỷ lục này lên thêm 400 km.

Robert Penn/ Huy Hoàng Books & NXB Thanh niên