Giảm 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính góp phần thu hút đầu tư vào giáo dục

Tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương vào cuối tháng 2/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh cần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, củng cố niềm tin của doanh nghiệp và người dân, phấn đấu trong năm 2025 giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết. Tổng Bí thư cũng đặt mục tiêu trong vòng 2-3 năm tới môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN. [1]

Đối với lĩnh vực giáo dục, theo lãnh đạo một số trường đại học tư thục nhận định, việc cắt giảm thời gian xử lý thủ tục hành chính và bãi bỏ điều kiện kinh doanh không cần thiết sẽ tạo điều kiện giúp nhà trường nâng cao chất lượng đào tạo, đẩy mạnh hợp tác với doanh nghiệp và tổ chức giáo dục khác, nhất là hợp tác quốc tế.

Tạo nền tảng vững chắc cho giáo dục phát triển bền vững

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Phạm Kim Thư - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ và Quản lý Hữu Nghị đánh giá, nếu thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính, giảm bớt những điều kiện kinh doanh không cần thiết sẽ giúp cơ sở giáo dục đại học thu hút đầu tư từ doanh nghiệp bên ngoài và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong nhà trường.

“Khi thời gian xử lý các thủ tục hành chính liên quan đến giấy tờ và cấp phép hoạt động được rút ngắn, ban lãnh đạo và giảng viên sẽ có thêm điều kiện để tập trung phát triển chương trình học, cải tiến phương pháp giảng dạy và chăm lo cho sinh viên.

Bên cạnh đó, việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính giúp giảm bớt gánh nặng cho giảng viên và cán bộ quản lý, tạo điều kiện để họ tập trung vào sáng tạo và đổi mới trong giáo dục.

Hơn nữa, việc loại bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết sẽ giúp nhà trường dễ dàng huy động nguồn lực xã hội, mở rộng hợp tác với doanh nghiệp và các tổ chức giáo dục khác. Nhờ đó, nhà trường có thể đầu tư vào cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại, tạo ra môi trường học tập chất lượng hơn cho người học", Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ và Quản lý Hữu Nghị cho hay.

Tiến sĩ Phạm Kim Thư, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ và Quản lý Hữu nghị. (Ảnh: NVCC)

Trong khi đó, Tiến sĩ Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học FPT nhận định: “Trong bối cảnh cải cách hiện nay, hệ thống giáo dục đang trải qua nhiều thay đổi tích cực. Từ năm 2017, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thực hiện quản lý nhà nước toàn bộ lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp (trừ các trường sư phạm, các ngành đào tạo giáo viên).

Tuy nhiên, thực hiện yêu cầu, nhiệm vụ theo Kế hoạch của Ban chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về định hướng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ, hợp nhất Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Bộ Nội vụ, chức năng quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp đã được chuyển sang Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Điều này dẫn đến một số thay đổi trong cách quản lý và vận hành hệ thống giáo dục. Đây là một bước tiến lớn, giúp đồng bộ hóa và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các cơ sở giáo dục”.

Tiến sĩ Lê Trường Tùng chia sẻ thêm, việc phấn đấu rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính là một hướng đi tích cực, giúp cắt giảm các tầng nấc trung gian và tăng tính hiệu quả trong quản lý giáo dục.

Đối với hệ thống giáo dục tư thục, khi được thực hiện quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm mang lại hiệu quả rõ rệt. Nhờ đó, các thủ tục hành chính trong lĩnh vực này không còn là trở ngại lớn như trước đây. Nếu tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính và bãi bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, nhà trường sẽ có thêm nguồn lực để đầu tư vào nghiên cứu, nâng cao chất lượng giảng dạy và mở rộng hợp tác quốc tế. Đây cũng chính là cơ hội để các trường tư thục khẳng định vị thế của mình trong hệ thống giáo dục Việt Nam.

Tiến sĩ Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học FPT. (Ảnh: tư liệu NVCC)

Cùng trao đổi về vấn đề này, Tiến sĩ Trần Ái Cầm, Hiệu trưởng Trường Đại học Nguyễn Tất Thành nêu cho biết: “Trước đây, khi các thủ tục hành chính còn phức tạp và chịu sự quản lý chồng chéo từ nhiều cơ quan không chỉ gây cản trở trong quá trình vận hành của trường mà còn làm giảm hiệu quả của chính sách hỗ trợ từ Nhà nước.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tình trạng này đã có nhiều cải thiện đáng kể nhờ những cải cách về hành chính. Quá trình này vẫn đang diễn ra từng bước và cần thêm thời gian để hoàn thiện. Đặc biệt, với những chỉ đạo mới từ Chính phủ nhằm thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính rườm rà và tinh gọn bộ máy, nhà trường tin rằng hệ thống giáo dục đại học sẽ ngày càng vận hành hiệu quả hơn, hướng đến sự phát triển bền vững".

Tiến sĩ Trần Ái Cầm, Hiệu trưởng Trường Đại học Nguyễn Tất Thành. (Ảnh: NTCC)

Bãi bỏ thủ tục kinh doanh không cần thiết sẽ thu hút đầu tư quốc tế vào lĩnh vực giáo dục

Đối với mục tiêu đưa môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam vào nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN trong vòng 2-3 năm tới, điều này nếu thực hiện được sẽ thu hút các nguồn đầu tư quốc tế vào lĩnh vực giáo dục.

Bày tỏ quan điểm về nội dung trên, Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Đại học FPT cho rằng, đây là một cơ hội lớn, nhưng cũng đi kèm với không ít thách thức.

“Trong suốt 30 năm qua, Việt Nam dù đã “mở cửa” nhưng chỉ thu hút được duy nhất một cơ sở giáo dục đại học quốc tế có phân hiệu tại Việt Nam là Đại học RMIT. Điều này cho thấy việc thu hút các đại học nước ngoài, đặc biệt là những trường danh tiếng, có chất lượng cao đầu tư vào thị trường Việt Nam vẫn là một bài toán khó.

Để đạt được mục tiêu đặt ra, Việt Nam cần cải thiện không chỉ môi trường đầu tư nói chung mà còn phải tạo ra các điều kiện đặc thù hấp dẫn cho lĩnh vực giáo dục, chẳng hạn như chính sách ưu đãi rõ ràng và cơ chế hợp tác quốc tế thuận lợi hơn”, Tiến sĩ Lê Trường Tùng nhìn nhận.

Liên quan đến chính sách xã hội hóa giáo dục và khuyến khích hệ thống giáo dục tư thục phát triển, Tiến sĩ Lê Trường Tùng cho rằng, chính sách về đất đai đang là một rào cản lớn, bởi một số quy định liên quan đến đất đai còn phức tạp, đặc biệt khi phân quyền cho các địa phương quản lý. Nếu địa phương chủ động hỗ trợ, ưu tiên cấp đất cho các dự án giáo dục, thì những khó khăn này có thể được tháo gỡ phần nào.

Do đó, một chính sách ưu đãi đất minh bạch và linh hoạt hơn sẽ là chìa khóa để khuyến khích các nhà đầu tư, bao gồm cả trong nước và quốc tế, tham gia vào lĩnh vực giáo dục.

FPT nhận quyền sử dụng đất dự án mở rộng hệ thống giáo dục tại FPT City Đà Nẵng. (Ảnh: website nhà trường)

Trong khi đó, theo Tiến sĩ Phạm Kim Thư, mục tiêu này là tham vọng nhưng hoàn toàn khả thi nếu Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh cải cách môi trường kinh doanh và đầu tư.

Hiện nay, Việt Nam đã có nhiều tiến bộ trong việc thu hút vốn FDI, phát triển cơ sở hạ tầng và chuyển đổi số. Tuy nhiên, để đạt được vị trí trong top 3 ASEAN về môi trường đầu tư, Việt Nam cần tiếp tục cắt giảm rào cản hành chính để doanh nghiệp trong và ngoài nước dễ dàng hoạt động. Đồng thời, nâng cao tính minh bạch và ổn định của chính sách kinh tế.

Nếu thành công trong việc nâng cao môi trường đầu tư sẽ giúp thu hút nhiều hơn các nguồn lực giáo dục quốc tế, bao gồm: đầu tư từ các trường đại học, tổ chức giáo dục quốc tế, giúp mở rộng hệ thống giáo dục chất lượng cao tại Việt Nam; hợp tác với các doanh nghiệp nước ngoài, tạo ra nhiều cơ hội thực tập và việc làm cho sinh viên; thúc đẩy phát triển các chương trình trao đổi, liên kết đào tạo với nước ngoài, giúp sinh viên tiếp cận với phương pháp giảng dạy tiên tiến.

Trường Đại học Công nghệ và Quản lý Hữu nghị trong các hoạt động hợp tác với doanh nghiệp và tổ chức giáo dục quốc tế. (Ảnh: Thi Thi)

Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ và Quản lý Hữu Nghị kiến nghị thêm một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của hệ thống giáo dục đại học tư thục.

Về chính sách ưu đãi thuế, nên miễn hoặc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các cơ sở giáo dục tư thục, nhất là các trường đầu tư vào đào tạo chất lượng cao, đào tạo nghề hoặc ở khu vực khó khăn. Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân cho các khoản chi trả học phí khi học tại các cơ sở giáo dục tư nhân hoặc tham gia những khóa đào tạo nâng cao kỹ năng.

Bên cạnh đó là miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với các dịch vụ giáo dục và nguyên vật liệu, trang thiết bị phục vụ giảng dạy, nghiên cứu. Ngoài ra cũng nên cân nhắc giảm hoặc miễn thuế sử dụng đất đối với cơ sở giáo dục tư thục nhằm giảm chi phí đầu tư ban đầu.

Về chính sách hỗ trợ tài chính và đầu tư, nên hỗ trợ vay vốn ưu đãi cho các trường tư thục đầu tư vào cơ sở hạ tầng, trang thiết bị hiện đại. Khuyến khích hợp tác công - tư theo hình thức PPP (Public - Private - Partnership) trong lĩnh vực giáo dục, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, tổ chức phi lợi nhuận tham gia đầu tư. Cùng với đó là xây dựng quỹ hỗ trợ giáo dục tư nhân giúp cơ sở giáo dục ngoài công lập có thêm nguồn vốn phát triển.

Về cải cách thủ tục hành chính, nên đơn giản hóa thủ tục thành lập trường tư thục, rút ngắn thời gian cấp phép hoạt động. Minh bạch hóa chính sách, đảm bảo sự công bằng giữa giáo dục công lập và tư thục trong tiếp cận các nguồn lực nhà nước.

Cuối cùng, để thu hút nhân lực chất lượng cao cần có thêm chính sách cho phép giáo viên, chuyên gia nước ngoài giảng dạy tại các cơ sở tư thục với thủ tục cấp phép thuận lợi hơn. Đồng thời, hỗ trợ đào tạo giáo viên tư thục thông qua những chương trình liên kết, nâng cao năng lực giảng dạy.

Về phía Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, theo Tiến sĩ Trần Ái Cầm, khi hành lang pháp lý minh bạch, rõ ràng và có sự liên thông tốt, các nhà đầu tư nước ngoài sẽ yên tâm hơn khi rót vốn vào Việt Nam, trong đó có lĩnh vực giáo dục.

"Để đạt được mục tiêu này, điều quan trọng là bộ máy hành chính cần được tinh gọn và vận hành nhanh chóng. Nếu quá trình thực thi chậm trễ, dù chính sách có tốt đến đâu cũng khó mang lại hiệu quả tối ưu.

Bên cạnh đó, đối với cơ sở giáo dục tư thục, Nhà nước có thể xem xét thêm các chính sách hỗ trợ như ưu đãi thuế dài hạn, cung cấp gói vay vốn lãi suất thấp hoặc xây dựng cơ chế hợp tác công - tư minh bạch hơn. Những biện pháp này sẽ giúp thu hút thêm nguồn lực từ xã hội, tạo điều kiện để hệ thống giáo dục phát triển mạnh mẽ và bền vững hơn”, Hiệu trưởng Trường Đại học Nguyễn Tất Thành nhấn mạnh.

Tài liệu tham khảo:

[1]: https://baochinhphu.vn/tong-bi-thu-to-lam-lam-viec-voi-ban-chinh-sach-chien-luoc-trung-uong-102250224201630479.htm

Bảo Hân