Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM: AI không hoàn toàn chính xác

Tại TP.HCM, Bệnh viện Tai Mũi Họng đã đi tiên phong trong ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI), chính thức áp dụng Bệnh án điện tử từ tháng 9.2025. Sự chuyển đổi này không chỉ là một thay đổi về mặt công nghệ, mà còn tạo ra những tác động hệ thống sâu rộng, từ việc tối ưu hóa quy trình vận hành cho đến nâng cao trải nghiệm người bệnh.

PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh - Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM phát biểu tại Hội nghị khoa học kỹ thuật thường niên của bệnh viện diễn ra hôm nay (13.12) - Ảnh: PV

Một Thế Giới đã có cuộc trò chuyện với PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh - Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM - để tìm hiểu chi tiết về hành trình chuyển đổi số và những bước tiến lớn mà công nghệ đang mang lại cho chuyên môn y khoa.

- Thưa bác sĩ, Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM đã thực hiện công tác chuyển đổi số như thế nào, và việc ứng dụng số hóa này đã mang lại những thay đổi cụ thể gì cho công tác điều trị và vận hành của bệnh viện?

-PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh: Bệnh viện Tai Mũi Họng đã chuyển sang áp dụng bệnh án điện tử từ tháng 9.2025. Việc ứng dụng số hóa và chuyển đổi số trong bệnh án điện tử, cũng như trong công tác điều trị, đã giúp ích rất nhiều cho bệnh viện. Lợi ích đầu tiên và dễ thấy nhất là việc tối ưu hóa thời gian và các thủ tục hành chính, qua đó các bác sĩ sẽ rút ngắn được thời gian cần thiết để thực hiện các thủ tục này.

Sự thay đổi này có được nhờ vào sự liên kết dữ liệu giữa các hệ thống chẩn đoán. Cụ thể, hệ thống chẩn đoán hình ảnh, nội soi, xét nghiệm, và các kết quả khác đã được liên thông với nhau. Điều này cho phép các bác sĩ nhanh chóng nắm bắt các thông tin cần thiết để đưa ra phương án điều trị tốt hơn cho bệnh nhân.

Về mặt hành chính, quy trình đã được đơn giản hóa triệt để: trước đây, thủ tục yêu cầu nhập liệu dưới phòng khám, lên khoa nhập viện chuẩn bị mẫu, và phải nhập lại lần nữa. Giờ đây, khi có sự liên thông, phần hành chính chỉ cần "link" qua mà không cần nhập lại. Các bác sĩ có thể xem trực tiếp các hình ảnh nội soi, CT ngay trên máy tính. Nhờ đó, công việc lập hồ sơ và hội chẩn trở nên nhanh chóng và dễ dàng hơn.

- Trong quá trình chuyển đổi số và số hóa dữ liệu y tế, bệnh viện đã chuẩn bị nguồn lực như thế nào, và thách thức bảo mật an toàn thông tin được giải quyết ra sao, thưa bác sĩ?

-PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh: Về việc chuẩn bị nguồn lực, chúng tôi thực hiện theo chỉ đạo của lãnh đạo Sở Y tế và chủ trương về bệnh án điện tử của Thủ tướng Chính phủ. Chúng tôi đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đã công bố áp dụng bệnh án điện tử vào hoạt động bệnh viện vào ngày 25.9 vừa qua.

Thứ nhất, việc chuẩn bị cơ sở vật chất là thiết yếu, tức là nguồn và dung lượng của hệ thống máy tính của bệnh viện phải đủ mạnh. Thứ hai, việc áp dụng bệnh án điện tử giúp rút ngắn các thủ tục hành chính và tạo điều kiện cho các bác sĩ xem trực tiếp các hình ảnh chuyên môn trên máy tính, qua đó họ vừa được rèn luyện chuyên môn, vừa làm chủ được công nghệ.

Về vấn đề bảo mật an toàn thông tin dữ liệu bệnh nhân , chúng tôi thực hiện theo quy trình hướng dẫn của Bộ Y tế và Sở Y tế. Công tác bảo mật đã được thực hiện ngay từ đầu bằng việc xây dựng bức tường lửa. Điều này nhằm đảm bảo thông tin không bị rò rỉ và đảm bảo được tính bảo mật của hồ sơ thông tin người bệnh cũng như số liệu của bệnh viện.

AI và số hóa đang thúc đẩy sự phát triển chuyên môn tai mũi họng

- Với kinh nghiệm quản lý một bệnh viện chuyên khoa, bác sĩ đánh giá đâu là công nghệ số tạo ra bước ngoặt lớn nhất cho ngành tai mũi họng hiện nay?

-PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh: Có thể nói, sự kết hợp giữa số hóa (bao gồm cả hệ thống nội soi số hóa) và công nghệ AI được xem là động lực mạnh mẽ nhất cho sự phát triển chuyên môn hiện nay.

Mặc dù AI giúp nâng cao trình độ chuyên môn cho các bác sĩ có chuyên khoa, giúp họ trao đổi, hội chẩn, thậm chí trực tiếp hướng dẫn phẫu thuật từ xa, nhưng nó cũng có một điểm hạn chế. Đối với những người không có trình độ chuyên môn như người dân, việc quá tin tưởng vào AI trong điều trị sẽ dẫn tới nguy cơ cho người bệnh. Do đó, kiến thức chuyên môn của con người vẫn là yếu tố quyết định để kiểm soát và sử dụng công nghệ một cách an toàn.

- Với đặc thù chuyên khoa tai mũi họng, AI được ứng dụng trong chẩn đoán bệnh lý tai mũi họng như thế nào?

-PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh: Trong bối cảnh số hóa y tế hiện nay, AI và khả năng phân tích dữ liệu lớn đang được ứng dụng để hỗ trợ tham khảo về chuyên môn trong chẩn đoán các bệnh lý tai mũi họng. Đây là một bước tiến quan trọng vì AI mang lại lợi thế rõ ràng hơn so với phương pháp truyền thống bởi khả năng thống kê và xử lý một lượng lớn số liệu. Việc này giúp các bác sĩ có thể đạt được sự hiểu biết sâu sắc hơn về mô hình và các biến thể bệnh lý, từ đó gián tiếp hỗ trợ cho quá trình chẩn đoán sớm và xây dựng phác đồ điều trị tối ưu.

Tuy nhiên, AI không phải là hoàn toàn chính xác hết. Hiện tại, chưa có một nghiên cứu cụ thể nào được bệnh viện công bố để đưa ra con số so sánh chính xác tuyệt đối giữa hai phương pháp.

Chính vì sự không tuyệt đối chính xác này, vai trò của bác sĩ vẫn là yếu tố then chốt và không thể thay thế. Bác sĩ phải có cơ sở hiểu biết vững chắc về chuyên môn để có khả năng phân biệt được đâu là điểm đúng và đâu là điểm sai trong kết quả phân tích mà AI cung cấp.

PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh cùng các đồng nghiệp thực hiện một ca phẫu thuật - Ảnh: NVCC

- Vậy còn Telemedicine (chẩn đoán từ xa), bệnh viện làm thế nào để đảm bảo chất lượng chuyên môn khi không có sự thăm khám trực tiếp?

-PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh: Telemedicine, hay chẩn đoán từ xa, là một trọng tâm. Với đặc thù của tai mũi họng, để đảm bảo chất lượng chuyên môn khi không khám trực tiếp, chúng ta cần phải kết hợp công nghệ chuyên biệt

Trong tai mũi họng, chúng tôi sử dụng nội soi. Đồng thời, chúng tôi dùng các phần mềm đơn giản như zalo video hoặc các phần mềm họp từ xa. Chúng tôi sẽ có các dữ liệu hình ảnh như CT, hình ảnh nội soi. Khi đó, bệnh viện tuyến dưới nội soi, chúng tôi sẽ nhìn thấy qua màn hình. Sau đó, chúng tôi kết hợp với hình ảnh CT scan, thính lực và các kết quả khác. Dựa trên tất cả dữ liệu đó, chúng tôi tiến hành hội chẩn và đề ra hướng điều trị.

Sau khi đã thống nhất hướng điều trị, bệnh viện sẽ ra mẫu chuyển giao kỹ thuật cho tuyến dưới. Quy trình này giúp đỡ bệnh viện tránh được giai đoạn phải trực tiếp ra tuyến dưới để hội chẩn trên bệnh nhân.

Trở thành “bệnh viện thông minh” trong 5- 10 năm tới

- Từ góc độ thực tế, chuyển đổi số đã giúp bệnh viện rút ngắn thời gian chẩn đoán và điều trị cho người bệnh, đặc biệt là những bệnh mãn tính, điều trị dài hạn như thế nào, thưa bác sĩ?

-PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh: Đây là một câu hỏi rất quan trọng, và tôi chưa có một nghiên cứu cụ thể nào để so sánh số liệu rút ngắn thời gian chẩn đoán so với truyền thống. Tuy nhiên, rõ ràng là hệ thống số hóa mang lại lợi điểm hơn. Hệ thống này giúp thống kê nhiều số liệu hơn và hỗ trợ chúng ta hiểu biết sâu hơn về tình trạng bệnh lý.

Những thay đổi trong quy trình đã minh chứng cho việc rút ngắn thời gian đáng kể. Ở góc độ quản lý, công việc của lãnh đạo bệnh viện nói chung trở nên thuận lợi và dễ dàng hơn. Ở góc độ chuyên môn, các bác sĩ có thể liên kết tốt hơn. Ngay cả trong những trường hợp hội chẩn liên khoa, bác sĩ không cần cầm hồ sơ đi lại mà có thể hội chẩn rất nhanh trên phần mềm. Điều này dẫn tới nhiều thuận lợi, giảm đi thời gian chờ đợi và các thủ tục hành chính rườm rà. Việc giảm thời gian và tăng hiệu quả này chắc chắn có tác động tích cực đến quá trình điều trị dài hạn cho các bệnh mãn tính.

- Bác sĩ đánh giá như thế nào về tác động của chuyển đổi số đối với hiệu quả vận hành bệnh viện, từ giảm quá tải, quản lý lịch khám đến nâng cao trải nghiệm người bệnh?

-PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh: Ở góc độ quản lý và vận hành, chuyển đổi số đã tạo ra những tác động tích cực và mang tính hệ thống, thay đổi triệt để hiệu suất làm việc và trải nghiệm dịch vụ.

Tác động đầu tiên và rõ rệt nhất là việc tối ưu hóa quy trình nội bộ. Nhờ việc ứng dụng Bệnh án điện tử từ tháng 9.2025, công việc quản lý của người phụ trách, từ lãnh đạo bệnh viện đến lãnh đạo khoa phòng, đã trở nên dễ dàng và thuận lợi hơn rất nhiều. Sự thay đổi này bắt nguồn từ việc các thủ tục hành chính được giảm thiểu đáng kể. Các bác sĩ được rút ngắn thời gian phải thực hiện các thủ tục giấy tờ, và hệ thống đã giải quyết được tình trạng nhập liệu lặp lại giữa phòng khám và khoa nhập viện nhờ vào tính năng liên thông dữ liệu.

Sự liên thông này cũng là chìa khóa để giảm quá tải bệnh viện. Bởi lẽ, khi hệ thống chẩn đoán hình ảnh, nội soi, xét nghiệm được liên kết, bác sĩ sẽ nhanh chóng nắm bắt được thông tin để điều trị cho bệnh nhân tốt hơn. Đặc biệt, việc hội chẩn liên khoa diễn ra rất nhanh trên phần mềm mà không cần di chuyển hồ sơ giấy. Điều này dẫn đến việc giảm thời gian chờ đợi và giảm các thủ tục hành chính, từ đó giúp quy trình khám chữa bệnh diễn ra nhanh chóng, trơn tru hơn và tăng hiệu suất xử lý bệnh nhân.

Về quản lý lịch khám và chuyên môn, công nghệ tạo điều kiện cho các bác sĩ có sự liên kết tốt hơn. Khả năng truy cập và xem trực tiếp các hình ảnh chuyên môn như nội soi và CT trên máy tính giúp công tác chuyên môn và hội chẩn trở nên dễ dàng, nhanh chóng hơn, qua đó đảm bảo chất lượng quyết định lâm sàng.

Cuối cùng, tất cả những cải tiến này đều hướng tới mục tiêu cốt lõi là nâng cao trải nghiệm người bệnh. Việc giảm thời gian chờ đợi và tăng tốc độ chẩn đoán đã cải thiện sự hài lòng của bệnh nhân.

- Với tư cách là người đứng đầu Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM, bác sĩ có thể chia sẻ tầm nhìn của bệnh viện trong 5–10 năm tới về chuyển đổi số là gì, và đâu là điều kiện then chốt để công nghệ thực sự phục vụ người bệnh, chứ không chỉ là phong trào?

-PGS-TS-BS Lê Trần Quang Minh: Tầm nhìn của bệnh viện chúng tôi trong 5 đến 10 năm tới là phát triển bệnh án điện tử thành một mô hình “bệnh viện thông minh”.

Mục tiêu cao hơn là để mô hình “bệnh viện thông minh” đó có thể liên kết với các bệnh viện khác. Chúng tôi mong muốn có thể sử dụng một dữ liệu dùng chung của bệnh nhân. Điều này có nghĩa là nếu bệnh nhân khám ở bệnh viện tuyến trước rồi lên bệnh viện tuyến này, chúng tôi có thể liên thông và sử dụng những hình ảnh của bệnh nhân, tránh cho bệnh nhân phải làm lại các xét nghiệm không cần thiết.

Để đạt được điều này, điều kiện tiên quyết là phải có một hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin thống nhất trong cả nước. Công tác này đòi hỏi sự chủ trì của Bộ Y tế, Bộ Khoa học Công nghệ và thậm chí là vai trò chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu liên thông đó cho toàn quốc. Nó không thể là công việc riêng của chỉ TP.HCM hay một tỉnh thành khác.

Khi hệ thống “ bệnh viện thông minh” đó được xây dựng trong 5-10 năm tới, nó sẽ giúp giảm công sức, giảm thời gian, và hiệu quả điều trị sẽ tăng lên rất nhiều.

- Xin cảm ơn bác sĩ về cuộc trò chuyện này!

Hồ Quang (thực hiện)