Giám đốc Sở Tài nguyên Đà Nẵng: Lằn ranh mong manh giữa gỡ vướng mắc và sai phạm

Ông Tô Văn Hùng và khu vực sân bay Nước Mặn có các lô đất liên quan đến yếu tố người nước ngoài. Ảnh: Nguyễn Thành

Ngày 8/7, tại kỳ họp thứ 15, HĐND thành phố Đà Nẵng khóa IX, các đại biểu đã dành cho ông Tô Văn Hùng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) thành phố nhiều câu hỏi liên quan đến các vấn đề “nóng” như việc tháo gỡ vướng mắc cho các dự án theo kết luận 2852 của Thanh tra Chính phủ, hay tình trạng người nước ngoài núp bóng mua đất tại các vị trí trọng yếu về an ninh quốc phòng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu về việc hoàn thành các nội dung theo kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại Kết luận số 2852/KL-TTCP về các sai phạm trong quản lý đất đai trên địa bàn thành phố, ông Tô Văn Hùng cho hay: "Đến thời điểm này vẫn chưa thể trả lời câu hỏi kể trên bởi việc rà soát tốn thời gian của các sở ngành với khối lượng công việc rất lớn.

Ông Hùng cho hay: Thành phố Đà Nẵng đề xuất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ bỏ đi một mục trong Kết luận 2852 là: “giao cho Đà Nẵng rà soát các trường hợp tương tự để xử lý”.

Theo ông Hùng, đây là một nhiệm vụ bất khả thi, ảnh hưởng rất lớn đến việc giải quyết nguồn lực đầu tư cho các dự án đã triển khai. Hiện nay Sở TN&MT TP Đà Nẵng cũng đang chịu nhiều áp lực đối với các dự án đã hoàn thành vì đã đến lúc phải chuyển quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân. Tuy nhiên, qua rà soát các dự án này, hồ sơ pháp lý cũng không đảm bảo. Trước đây thành phố tạo điều kiện cho nhà đầu tư bỏ qua rất nhiều thủ tục nhưng đến bước cuối cùng không làm được. Hay như việc thành phố cấp phép xây dựng công trình thương mại dịch vụ trên nền đất ở trong khi chưa điều chỉnh quy hoạch chưa có quyết định điều chỉnh quyền sử dụng đất.

Đề cập đến việc tham mưu tháo gỡ vướng mắc, ông Hùng cho rằng, tâm lý của cán bộ cũng "có vấn đề". “Nếu như ai đó từng làm việc với cơ quan điều tra, từng dự các phiên tòa thì không thể không rung động khi tham mưu tháo gỡ các vướng mắc. Bởi lẽ, lằn ranh giữa tháo gỡ vướng mắc và cố ý sai phạm rất là mong manh”, ông Hùng nói.

Tuy nhiên, ông Hùng cũng cho hay, thời gian gần đây đã có nhiều chuyền biến trong vấn đề tham mưu. Trước đây, tham mưu hay dùng câu “không đúng quy định pháp luật nên không làm được” nhưng hiện nay, báo cáo tháo gỡ vướng mắc cơ quan chức năng tiếp cận theo hướng “phù hợp với quy định” để giải quyết. Còn “đúng quy định pháp luật” không bao giờ giải quyết được.

Không cấp chứng nhận quyền sử dụng đất cho cá nhân là người nước ngoài

Trả lời câu hỏi của đại biểuliên quan đến tình trạng người nước ngoài “núp bóng” mua đất tại các vị trí trọng yếu về an ninh quốc phòng, ông Tô Văn Hùng cho biết: Sở TN&MT TP Đà Nẵng đã có nhiều văn bản báo cáo Thành ủy, UBND thành phố, Bộ TN&MT, Văn phòng Chính phủ. Theo quy định hiện hành, cá nhân người nước ngoài không thuộc đối tượng được giao đất, cho thuê đất, công nhận và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại Việt Nam. Doanh nghiệp nước ngoài chỉ được nhà nước cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư, thời hạn thuê đất theo dự án đầu tư nhưng không quá 50 năm. Doanh nghiệp nước ngoài được chuyển nhượng vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất thì phải thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo đúng quy định. Đồng thời, đối với các khu đất thuộc các dự án ven biển, biên giới biển theo quy định, các sở ngành đã tham mưu UBND TP xin ý kiến Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Bộ ngoại giao trước khi thực hiện thủ tiếp theo.

“Sở TN&MT khẳng định không có trường hợp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho trường hợp cá nhân là người nước ngoài”, ông Hùng nói.

Khu vực sân bay Nước Mặn (quận Ngũ Hành Sơn) nơi có các lô đất liên quan đến người Trung Quốc mà cử tri và người dân TP Đà Nẵng quan tâm, theo dõi. Ảnh: Nguyễn Thành

Tuy nhiên, ông Hùng cũng cho hay, theo quy định của pháp luật về đầu tư thì cho phép nhà đầu tư nước ngoài góp vốn với doanh nghiệp Việt Nam để kinh doanh. Đồng thời, việc lập thủ tục để góp vốn như trên do cơ quan đăng ký đầu tư thực hiện và không được yêu cầu nhà đầu tư nộp thêm giấy tờ khác ngoài các giấy tờ trong hồ sơ đăng ký đầu tư theo quy định trong Luật Đầu tư. Do đó, trường hợp doanh nghiệp Việt Nam đang quản lý sử dụng đất sau khi góp vốn có yếu tố nước ngoài sẽ thành doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tham gia hoạt động đầu tư có liên quan đến đất đai.

Ngoài ra, theo ông Hùng, khi tham gia hoạt động đầu tư ở Việt Nam, cưới vợ (hoặc chồng) là người Việt Nam theo Luật Dân sự, Luật Hôn nhân, các nhà đầu tư nước ngoài có thể “núp bóng” gián tiếp hoặc trực tiếp sử dụng đất đã cấp cho người Việt Nam để hoạt đông đầu tư.

Đối với các cá nhân chuyển nhượng quyền sử dụng đất đều là người Việt Nam, đối tượng chuyển quyền sử dụng đất là các tổ chức trong nước đã cấp giấy chứng nhận kinh doanh theo quy định trên cơ sở hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và các hồ sơ liên quan đã được cơ quan Công chứng chứng thực, theo Giám đốc sở TN&MT, cơ quan đăng ký đất đai không đủ thẩm quyền, chức năng để xác định các trường hợp người nước ngoài “núp bóng” cá nhân hoặc tổ chức Việt Nam đứng tên mua đất. Do đó, cơ quan đăng ký đất đai không thể từ chối tiếp nhận hồ sơ chuyển quyền sử dụng đất.

Để hạn chế, ngăn chặn tình trạng người nước ngoài “núp bóng” người Việt Nam sở hữu đất đai, ông Tô Văn Hùng cho rằng cần phải rà soát các luật có liên quan (Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở…) để đảm bảo tính thống nhất và chặt chẽ trong việc giải quyết các hoạt động đầu tư có yếu tố nước ngoài.

Trong công tác giao đất, cho thuê đất, quản lý hoạt động xây dựng cần phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết…, tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật liên quan. Đặc biệt là thực hiện lấy ý kiến các bộ, ngành đối với khu vực ven biển, khu vực cần đảm bảo yếu tố an ninh, quốc phòng theo quy định.

Ngoài ra, đối với các trường hợp có yếu tố nước ngoài hoạt động và lợi dụng kẽ hở của pháp luật để “núp bóng” cá nhân, tổ chức kinh tế Việt Nam thực hiện mua bán, sở hữu đất đai tại Việt Nam thì đề nghị các cơ quan có thẩm quyền về quốc phòng, an ninh cung cấp thông tin các trường hợp này để Sở TN&MT kịp thời báo cáo UBND TP, các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý, áp dụng các biện pháp chế tài, ngăn chặn.

Nguyễn Thành