Giảm ô nhiễm không khí: Cần lộ trình dài hạn và kiểm định xe máy

GS.TS Hoàng Xuân Cơ, Trưởng Ban Khoa học, Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam chia sẻ tại tọa đàm. Ảnh: Duy Thông

GS.TS Hoàng Xuân Cơ, Trưởng Ban Khoa học, Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam cho rằng, vấn đề giải quyết ô nhiễm không khí là quá trình dài hạn, không thể thực hiện ngay lập tức. Theo Quyết định số 2530/QĐ-TTg ngày 19/11/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2026–2030, tầm nhìn 2045, mục tiêu đặt ra là đến năm 2030, nồng độ trung bình năm bụi mịn PM2.5 tại các trạm quan trắc quốc gia ở Hà Nội giảm xuống dưới 40 µg/m³. Để giảm chỉ 1 µg/m³ cũng rất tốn kém, nên mọi bước đi phải chiến lược, bài bản và bền vững.

GS.TS Hoàng Xuân Cơ cho biết, luôn ủng hộ chủ trương kiểm định phương tiện, đồng thời lưu ý việc triển khai cần linh hoạt, xã hội hóa và điều chỉnh theo thực tiễn. GS.TS Hoàng Xuân Cơ đánh giá hệ thống giao thông công cộng của Hà Nội đang phát triển nhanh với sự xuất hiện của nhiều tuyến xe buýt điện, xe chạy khí ga và tuyến đường sắt đô thị.

Liên quan tới chính sách phát triển giao thông xanh, Quyết định 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022 về Chương trình hành động chuyển đổi sang năng lượng xanh, giảm phát thải CO2 và CH4 trong ngành giao thông trong đó nêu rõ: Đến năm 2040, Việt Nam sẽ dừng cấp phép sản xuất và lưu hành xe mới sử dụng động cơ xăng. Theo GS.TS Hoàng Xuân Cơ, đây là quyết định mang tính “đánh động”, cho thấy Nhà nước định hướng nhưng người dân cũng phải chủ động chuẩn bị cho sự chuyển đổi.

Từ thực tế ô tô đã phải kiểm định định kỳ, GS.TS Hoàng Xuân Cơ cho rằng việc xem xét áp dụng kiểm định xe máy là hợp lý. Một phương án khả thi là triển khai “trạm kiểm định di động”, tương tự mô hình lực lượng chức năng về cơ sở làm căn cước công dân. “Khi đưa kiểm định đến tận nơi, người dân sẽ buộc phải tham gia; nếu không, có thể ghi nhận vào danh sách theo dõi”, ông Cơ nêu ví dụ.

Giảm ô nhiễm không khí phải đi từng bước chắc chắn, học hỏi kinh nghiệm thế giới và điều chỉnh liên tục để đạt hiệu quả. “Không có giải pháp nào làm được ngay, nhưng nếu kiên trì và làm đúng cách, chúng ta sẽ thấy chất lượng không khí được cải thiện,” GS.TS Hoàng Xuân Cơ nhấn mạnh.

{Ngọc Quý}