Giám sát chặt chẽ việc tuân thủ pháp luật trong chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp

Nghị định 65/2022/NĐ-CP về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ có những điểm mới nào?

Theo chia sẻ của ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính, Bộ Tài chính, Nghị định 65/2022/NĐ-CP sẽ tiếp tục tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nền kinh tế huy động vốn trung và dài hạn.

“Doanh nghiệp cần đảm bảo hồ sơ để tăng tính trung thực và những doanh nghiệp có tình hình tài chính tốt, tuân thủ pháp luật, thực hiện công khai thông tin đầy đủ sẽ tiếp tục có cơ hội tốt để huy động vốn trên thị trường” - ông Dương nói.

Những nội dung đáng quan tâm

Về các nội dung mới của Nghị định 65, một trong những nội dung đáng quan tâm là việc xác định rõ ràng về khái niệm nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Nghị định bổ sung cách thức xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là đối tượng được phép đầu tư và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ.

Ông Nguyễn Hoàng Dương chia sẻ những nội dung mới tại Nghị định 65. Ảnh: Đức Minh

Theo đó, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc có trình độ chuyên môn về chứng khoán theo quy định tại Điều 11 Luật Chứng khoán.

Sở Giao dịch chứng khoán công bố thông tin trên chuyên trang thông tin về trái phiếu doanh nghiệp

Sở giao dịch chứng khoán tổng hợp thông tin trên cơ sở nội dung thông tin đã tiếp nhận của doanh nghiệp phát hành trái phiếu để thực hiện công bố thông tin trên chuyên trang thông tin về trái phiếu doanh nghiệp.

Nhà đầu tư và doanh nghiệp phát hành trái phiếu được truy cập chuyên trang thông tin về trái phiếu doanh nghiệp để tìm hiểu thông tin về tình hình phát hành trái phiếu doanh nghiệp theo Quy chế tiếp nhận, giám sát công bố thông tin, báo cáo và vận hành chuyên trang thông tin về trái phiếu doanh nghiệp do Sở giao dịch chứng khoán ban hành.

Việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân theo quy định tại Luật Chứng khoán để mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ phải đảm bảo danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch do nhà đầu tư nắm giữ có giá trị tối thiểu 2 tỷ đồng.

Giá trị này được xác định bằng giá trị thị trường bình quân theo ngày của danh mục chứng khoán trong thời gian tối thiểu 180 ngày liền kề trước ngày xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, không bao gồm giá trị vay giao dịch ký quỹ và giá trị chứng khoán thực hiện giao dịch mua bán lại.

Khi mua trái phiếu, nhà đầu tư phải đọc, hiểu và ký văn bản xác nhận đã tiếp cận đầy đủ các tài liệu về trái phiếu dự kiến mua và hiểu biết pháp luật, chấp nhận rủi ro. Nhà đầu tư không được phép bán hoặc cùng góp vốn đầu tư trái phiếu với nhà đầu tư không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Nghị định 65 cũng sửa đổi một số quy định về thời hạn và nội dung công bố thông tin nhằm khắc phục những bất cập thời gian vừa qua, đồng thời tăng cường tính minh bạch của doanh nghiệp phát hành trái phiếu và việc sử dụng vốn phát hành trái phiếu của doanh nghiệp.

Trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ cũng được bổ sung cụ thể, đặc biệt là trách nhiệm tổ chức phân phối trái phiếu nếu hỗ trợ doanh nghiệp phát hành khống hoặc cùng cấp thông tin sai sự thật thì tùy theo mức độ vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định.

Buổi họp báo diễn ra tại trụ sở Bộ Tài chính. Ảnh: Đức Minh

Chậm nhất 5 ngày làm việc kể từ ngày hoàn thành đợt phát hành trái phiếu, doanh nghiệp phát hành gửi thông tin về kết quả chào bán đến Sở giao dịch chứng khoán. Nội dung công bố thông tin về kết quả chào bán thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài chính. Trường hợp doanh nghiệp chào bán không thành công hoặc hủy đợt chào bán trái phiếu, chậm nhất 5 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc việc phân phối trái phiếu, doanh nghiệp công bố thông tin và gửi nội dung công bố thông tin đến Sở giao dịch chứng khoán.

Một trong những nội dung khác của Nghị định 65 là bổ sung quy định về đại diện người sở hữu trái phiếu để tăng cường việc giám sát mục đích sử dụng vốn trái phiếu của doanh nghiệp phát hành, cũng như tăng cường giám sát việc thực hiện các cam kết khác của doanh nghiệp phát hành.

Chấn chỉnh các vi phạm và hành vi "lách luật"

Ông Lê Công Điền - Vụ trưởng Vụ giám sát công ty đại chúng thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, một trong những giải pháp chính được thể hiện trong Nghị định 65 là việc tăng cường giám sát việc tuân thủ pháp luật.

Hiện nay, số lượng các tổ chức phát hành là rất nhiều nên nguồn lực của cơ quan quản lý không thể kiểm tra hết các doanh nghiệp. Tuy nhiên, giải pháp có thể thực hiện là tập trung thanh tra, kiểm tra qua đầu mối là các tổ chức cung cấp dịch vụ. Qua việc thanh tra, kiểm tra các tổ chức này nếu phát hiện có vấn đề thì cơ quan chức năng có thể tiếp tục kiểm tra tới các tổ chức phát hành. Trường hợp phát hiện vi phạm, hoặc cố tình “lách luật”, các cơ quan chức năng sẽ xử lý nghiêm để răn đe.

Điều khoản chuyển tiếp

Nghị định 65 cũng quy định về điều khoản chuyển tiếp. Theo đó, các đợt chào bán trái phiếu trước khi nghị định này có hiệu lực thi hành đã gửi nội dung công bố thông tin trước đợt chào bán cho Sở giao dịch chứng khoán thì tiếp tục phân phối trái phiếu theo quy định tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và phải kết thúc việc phân phối trái phiếu, thu tiền mua trái phiếu từ nhà đầu tư trong vòng 30 ngày kể từ ngày nghị định này có hiệu lực thi hành. Việc thực hiện chế độ báo cáo, công bố thông tin, đăng ký, lưu ký và giao dịch trái phiếu thực hiện theo quy định tại Nghị định này.

Trong các nội dung về kiểm tra giám sát, Nghị định bổ sung trách nhiệm giám sát của Sở giao dịch chứng khoán, Tổng công ty Lưu ký và trách nhiệm của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong việc quản lý, giám sát và thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm. Bộ Tài chính có trách nhiệm đánh giá việc thực hiện cơ chế chính sách; quản lý, giám sát tổ chức kiểm toán, doanh nghiệp thẩm định giá khi cung cấp dịch vụ liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp. Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm giám sát các tổ chức tín dụng khi cấp phép cho các tổ chức này cung cấp dịch vụ đấu thầu, đại lý phát hành trái phiếu.

Với việc ban hành quy định mới về phát hành và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, Bộ Tài chính tiếp tục khuyến nghị các chủ thể tham gia thị trường cần tuân thủ quy định của pháp luật. Các doanh nghiệp phát hành phải đảm bảo tính trung thực của hồ sơ chào bán trái phiếu, sử dụng vốn đúng mục đích, có trách nhiệm giải thích cho nhà đầu tư các thông tin liên quan đến phương án phát hành, các rủi ro...

Các tổ chức cung cấp dịch vụ chỉ được cung cấp các dịch vụ theo đúng quy định pháp luật và phạm vi dịch vụ cung cấp; thực hiện chế độ báo cáo và chịu sự quản lý giám sát của cơ quan quản lý và chịu trách nhiệm đối với các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.

Các nhà đầu tư cá nhân trước khi tham gia thị trường cần tự đánh giá bản thân phải có đủ năng lực để đánh giá được đầy đủ rủi ro. Mọi hành vi “lách” các quy định của pháp luật để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp không chỉ khiến nhà đầu tư chịu nhiều rủi ro, tổn thất khi mua trái phiếu (có thể mất toàn bộ tiền đầu tư) mà còn là hành vi vi phạm pháp luật. Cơ quan quản lý nhà nước sẽ thực hiện thanh kiểm tra để xử lý nghiêm minh những hành vi lách quy định này của pháp luật./.

Chí Tín