Giảm thời gian đóng BHXH: Lo ngại lương hưu có thể thấp hơn mức sống tối thiểu

Chiều 2-11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật BHXH (sửa đổi) sau khi Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung thừa ủy quyền Thủ tướng trình bày tờ trình và Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh trình bày Báo cáo thẩm tra.

Liên quan đến quy định về điều kiện hưởng lương hưu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Điều 64 của dự thảo Luật đã sửa đổi theo hướng quy định người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu hằng tháng (Luật BHXH hiện hành quy định phải đủ 20 năm đóng BHXH).

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: PHẠM THẮNG

Nêu ý kiến về nội dung này, đại biểu Tạ Thị Yên (Điện Biên) cho rằng việc giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm nhằm gia tăng số người được hưởng lương hưu là hợp lý theo Nghị quyết 28-NQ/TW.

Điều này cũng trực tiếp liên quan đến mục tiêu mở rộng diện bao phủ BHXH với điều kiện là đủ tuổi nghỉ hưu và đủ thời gian đóng BHXH tối thiểu. Hơn nữa, quy định này là cũng nhằm giảm số người hưởng BHXH một lần do đủ điều kiện hưởng lương hưu.

“Thực ra, theo nguyên tắc thì đóng bao nhiêu, hưởng bấy nhiêu, đóng nhiều hưởng nhiều, đóng ít hưởng ít, nên 10-15 hay 20 năm đều có cơ sở của nó. Tôi đồng ý với dự thảo luật về nội dung này”- đại biểu Yên nói.

Cũng đồng ý với việc giảm thời gian tham gia BHXH để được hưởng lương hưu, Ủy viên Thường trực Ủy ban KH-CN&MT của Quốc hội Trần Văn Khải cho rằng giảm như vậy là phù hợp, rất tốt cho người lao động.

Thế nhưng ông cũng đặt ra vấn đề “thời gian tham gia ngắn chắc chắn là lương hưu thấp” vì nguyên tắc của BHXH là đóng - hưởng.

Theo ông, mục tiêu BHXH toàn dân, nhưng giảm thời gian đóng không phải là dành cho lao động trẻ mà chủ yếu là tạo cơ hội cho người cao tuổi và những người thay đổi phương thức làm việc… có lương hưu khi về già.

“Nếu như quy định trong dự thảo thì mức hưởng sẽ thấp hơn mức sống tối thiểu dẫn đến sức hấp dẫn thấp”- ông Khải nhận định và đề nghị dự thảo luật cần tính đến mức đóng và mức hưởng để người lao động thấy được tham gia BHXH là có thu nhập bảo đảm mức sống tối thiểu.

Cùng băn khoăn, lo lắng như đại biểu Khải, đại biểu Võ Mạnh Sơn (Thanh Hóa) bày tỏ nhất trí với quy định về điều kiện hưởng lương hưu tại dự thảo. Dù vậy, theo ông Sơn, do cách tính mức lương hưu dựa trên thời gian đóng góp và mức tiền lương, thu nhập làm căn cứ đóng BHXH nên việc giảm điều kiện về thời gian đóng BHXH sẽ làm xuất hiện thêm nhiều trường hợp người lao động nghỉ hưu với mức lương hưu rất thấp (lao động nam chỉ hưởng mức 33,75%), tương đương hơn 2 triệu đồng.

Đại biểu Võ Mạnh Sơn (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa). Ảnh: QH

“Đồng thời, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã bỏ quy định về mức lương hưu tối thiểu. Đây là điều mà nhiều người lao động đang băn khoăn, vì có thể dẫn đến xu hướng “nghèo hóa” của một bộ phận người dân trong tương lai”- vị đại biểu của tỉnh Thanh Hóa bày tỏ.

Từ đó, ông Sơn đề nghị cần xem xét thiết kế cách tính lương hưu có tính chia sẻ để hỗ trợ cho những người có tiền lương hưu quá thấp.

NHÓM PHÓNG VIÊN