Gian nan dẹp chợ tự phát

Sau thời gian giãn cách xã hội, nhiều chợ truyền thống tại TP Hồ Chí Minh rơi vào tình trạng đìu hiu, ế ẩm, thì chợ tự phát vẫn tấp nập người mua, kẻ bán.

Khoảng 4 giờ chiều hằng ngày, tại khu công nghiệp Tân Tạo (phường Tân Tạo, quận Bình Tân), khi công nhân bắt đầu tan ca thì khu chợ tự phát chung quanh khu công nghiệp cũng tất bật cảnh bán mua. Trên đường 54, nhiều xe đẩy bán trái cây phát loa oang oang mời gọi khách. Phần lớn thực phẩm tươi sống không được bảo quản, che chắn; rau củ quả không rõ nguồn gốc, xuất xứ với giá rẻ, chỉ từ 10.000 đến 15.000 đồng/kg... Những con đường lân cận như Trần Văn Giàu, đường số 2, đường 3C... cũng tấp nập kẻ bán, người mua. Xe lôi, xe ba gác xếp hàng nối đuôi nhau lấn chiếm lòng, lề đường làm nơi buôn bán khiến cho con đường luôn trong tình trạng ùn ứ. Khu chợ tự phát trên đường An Dương Vương (quận 8) thường xuyên tấp nập vào giờ cao điểm sáng và chiều tối. Không cần quầy sạp, tiểu thương chợ tự phát chỉ cần trải bạt xuống đường, bày rau cá là có thể bán hàng. “Tôi bán hàng ở đây hơn 5 năm rồi, cũng bị trật tự đô thị xử phạt vài lần. Bán dã chiến cho nên không dám bày sạp, nếu có lực lượng chức năng đi ngang, mình gom lại cho lên xe, đợi họ đi qua mình bán tiếp”, bà Hồng (bán trái cây trên đường An Dương Vương) nói.

Khu vực bên hông bến xe Chợ Lớn, quận 5, chợ tự phát góc Phú Hữu - Trang Tử chiếm gần trọn con đường để kinh doanh, buôn bán. “Mỗi lần đi làm về ngang qua con đường này, tôi phải nhích từng chút một do người bán lấn ra giữa đường chào hàng. Mùa dịch càng lo hơn vì số người bán mua ở chợ vẫn san sát nhau, lỡ một người mắc bệnh thì không biết thế nào…”, chị Dương Thủy (32 tuổi, nhân viên văn phòng) lo lắng. Hầu hết tiểu thương chợ tự phát cho hay, họ chọn bán hàng ở gần khu công nghiệp vì có nhiều công nhân, chỉ cần bán rẻ hơn so với trong quầy bán của chợ hay siêu thị thì lượng khách mua sẽ đông. Hơn nữa, những quầy hàng rong cố “bám trụ” bằng được vì bán hàng tại đây không phải nộp bất cứ một loại thuế, phí nào… Tình trạng họp chợ tự phát gây ách tắc giao thông cũng diễn ra tương tự tại các tuyến đường Lê Văn Thọ, Lê Đức Thọ, Thống Nhất, Dương Quảng Hàm... (quận Gò Vấp). Trên đường Vũ Tùng, Bùi Hữu Nghĩa (quận Bình Thạnh), chợ tự phát mở rộng từ chợ truyền thống Bà Chiểu khiến cho phương tiện lưu thông qua đây khó khăn, gây mất cảnh quan đô thị.

Phó trưởng ban quản lý chợ Bình Tây Cao Văn Thành cho hay, ban quản lý cũng rất vất vả về tình trạng chợ tự phát chung quanh khu vực này, chúng tôi chỉ có thể quản lý được các hộ kinh doanh trong chợ, còn khu vực bên ngoài chợ thì không có thẩm quyền. Đội trưởng Đội Quản lý trật tự đô thị quận Bình Tân Nguyễn Kiên Giang khẳng định: Quận đang triệt để lập lại trật tự vỉa hè ở khu vực quanh các xí nghiệp trên địa bàn. “Dù rất khó dẹp triệt để do số lượng các hộ kinh doanh tự phát rất đông, nhưng lần này, quận quyết tâm dẹp cho bằng được tình trạng nêu trên. Thật ra không phải chúng tôi không làm được nhưng cần phải có biện pháp xử lý căn cơ, như vận động các hộ vào chợ buôn bán, hỗ trợ họ có nơi kinh doanh ổn định chứ không phải cứ “dẹp, dập”", ông Giang chia sẻ.

Trong nhiều đợt ra quân kiểm tra an toàn thực phẩm tại chợ truyền thống, bà Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng ban quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) TP Hồ Chí Minh thừa nhận, các chợ tự phát là vấn đề “đau đầu” trong công tác quản lý ATTP, bởi nếu hệ thống siêu thị, chợ đầu mối, 236 chợ truyền thống đang dần đi vào chuẩn hóa thì ATTP tại hàng nghìn chợ tự phát trên địa bàn vẫn đang bị bỏ ngỏ. Theo Phó trưởng ban chuyên trách Ban An toàn giao thông thành phố Nguyễn Ngọc Tường, công tác quản lý, lập lại trật tự lòng đường, vỉa hè trên địa bàn thành phố thời gian qua tuy đạt những kết quả đáng ghi nhận, nhưng cũng còn nhiều yếu kém, bất cập cần giải quyết. Một số địa phương có giải pháp, mô hình hay như quận 1 tổ chức các lực lượng chức năng phối hợp ra quân lập lại trật tự lòng, lề đường, hay Đội quản lý trật tự đô thị quận Bình Tân nhắn tin SMS cho cá nhân, tổ chức kinh doanh vi phạm buôn bán lấn chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè trên địa bàn… Tuy nhiên, vẫn còn một số quận, huyện xử lý chưa đồng bộ, thiếu quyết liệt; sau khi kiểm tra xử lý lại tái phát nạn lấn chiếm, buôn bán tràn lan. Việc buôn bán hàng rong bằng xe đẩy dưới lòng đường vẫn còn khá phổ biến, gây cản trở giao thông. Chợ tự phát tuy có giảm nhưng chưa dứt điểm, tập trung nhiều chung quanh các khu công nghiệp, vùng ven… “Việc chấn chỉnh trật tự lòng, lề đường trên địa bàn hiện nay đã được UBND thành phố giao trách nhiệm cụ thể cho lãnh đạo các quận, huyện, phường, xã, thị trấn... Vì vậy, các địa phương cần có kế hoạch tuần tra, kiểm soát, nhất là tại những khu vực phức tạp, có phương án tổ chức, sắp xếp trật tự lòng, lề đường”, ông Tường cho biết.

Bài và ảnh: HOÀNG MAI