Giáng sinh châu Âu trong bóng ma khủng bố

Kiểm tra an ninh trước khi vào chợ Giáng sinh ở thành phố Strasbourg của France hôm 20/12. Ảnh: AP.

Sau khi chiếc xe tải 25 tấn lao qua đám đông ở chợ Giáng sinh tại Berlin tối thứ Hai, các nước châu Âu lập tức tăng cường an ninh. Trong khi các điều tra viên tìm hiểu lý do tại sao chiếc xe tải lớn như vậy có thể dễ dàng lao vào khu đi bộ, giới lãnh đạo khắp châu Âu đang cân nhắc sự cân bằng giữa tinh thần mở của các sự kiện công cộng như chợ Giáng sinh với sự cần thiết phải thắt chặt an ninh.

Sẵn sàng hủy kỳ nghỉ lễ

Chợ Giáng sinh là một trong những nét đặc sắc nhất của dịp lễ hội châu Âu. Từ xa xưa, đây là dịp để người ta hòa mình trong gió lạnh ngoài trời để thưởng thức rượu hâm nóng, bánh kẹo truyền thống, ngắm nhìn, mua bán đồ thủ công mĩ nghệ.

Nhưng khi đám đông náo nhiệt tập trung vào một không gian hẹp, họ cũng trở thành mục tiêu tự nhiên của các âm mưu khủng bố tiềm năng. Đáng lo hơn, rất khó, thậm chí là không thể bảo vệ đám đông vì họ di chuyển qua lại giữa các trung tâm mua sắm đông đúc, đường phố, ngõ ngách quanh đó.

Tình trạng dễ bị tổn thương như vậy đặc biệt đáng lưu ý ở Pháp – nơi hứng chịu vụ tấn công khủng bố tồi tệ nhất châu Âu trong 2 năm qua. Hơn 230 người thiệt mạng kể từ tháng 1/2015, gồm 86 người trong vụ tấn công bằng xe tải hồi tháng 7, khi một người đàn ông học theo IS lái xe cán đám đông đang ăn mừng dịp Quốc khánh Pháp ở thành phố Nice.

Dù các chợ Giáng sinh có nguồn gốc ở Đức, chúng cũng rất phổ biến ở Pháp. Chợ Giáng sinh xuất hiện ở tất cả các đô thị cỡ vừa và thành phố lớn ở Pháp, trong đó có thủ đô Paris.

Bản đồ các cuộc tấn công chết người ở châu Âu giai đoạn 1970-2015. Đồ họa: Washington Post.

Hôm qua, Tổng thống Pháp François Hollande trấn an dân chúng Pháp rằng, các lực lượng an ninh đã tăng cường các biện pháp đảm bảo an ninh, an toàn cho kỳ nghỉ lễ. “Chúng ta đối mặt nguy cơ cao. Nhưng chúng ta cũng cảnh giác và huy động lực lượng ở mức cao”, ông nói.

Tháng trước, giới chức Pháp nói họ triệt phá một âm mưu khủng bố nhằm vào nhiều địa điểm, trong đó có khu chợ dọc đại lộ Champs-Élyseés ở Paris.

Sau khi cảnh sát thực hiện một số vụ bắt bớ hồi tháng 11 ở Strasbourg, nơi có chợ Giáng sinh lớn nhất nước Pháp, thành phố này được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ, thậm chí cân nhắc việc hủy kỳ nghỉ lễ nếu nhận thấy mối nguy lớn.

Bộ trưởng Nội vụ Pháp Bruno le Roux hôm qua nói rằng, văn phòng của ông đã chỉ đạo tăng cường cảnh sát, binh sĩ tuần tra trong 10 ngày cuối cùng của năm 2016. Cảnh sát đã tăng cường sự hiện diện ở các chợ ở trung tâm Paris để du khách, người dân địa phương yên tâm sắm đồ Noel.

Nhiệm vụ bất khả thi

Không giống các sự kiện công cộng khác, ví dụ tiệc đêm xem bóng đá Euro 2016 hoặc cắm trại bên bờ sông Seine – những địa điểm có lối vào và lối thoát hiểm rõ ràng, chợ Giáng sinh thường được tổ chức ở khu vực công cộng rộng lớn hoặc dọc phố đi bộ trung tâm để người đi làm, khách bộ hành tiện đường ghé thăm. Thông thường, các chợ này không kiểm tra an ninh đối với người ra vào.

François Heisbourg, cựu thành viên ủy ban tổng thống Pháp về an ninh-quốc phòng, nói rằng, khó có thể tăng cường an ninh hiệu quả cho chợ Giáng sinh, ngoài một số biện pháp đơn giản như đặt rào chắn bê tông. Về lý thuyết, rào chắn bê tông có thể ngăn xe cộ cỡ lớn đi vào khu vực đông người.

Giới chức Đức nói rằng, người ta đã không đặt rào chắn bê tông trước chợ Giáng sinh ở Berlin vừa bị tấn công bằng xe tải khiến 60 người thương vong.

Nhưng bản chất công cộng, bộ hành của các sự kiện như vậy khiến cho ông Heisbourg nghĩ rằng, việc bảo vệ đám đông là nhiệm vụ bất khả thi.

“Nếu bạn muốn giết người trên Đại lộ số 5 vào dịp Giáng sinh hoặc hạ gục đám đông bằng súng trường, thực sự chẳng có gì ngoài đó có thể ngăn bạn. Dù bạn ở châu Âu, hay ở Mỹ”, ông Heisbourg nói.

Thái An