Giáo dục Afghanistan - Bóng ma thất học quay lại

Trẻ thất học tăng

Hơn 3,5 triệu trẻ em, chiếm 1/3 tổng số trẻ em Afghanistan, không được tới trường khi năm học khai giảng vào tháng 3 năm nay - và con số được dự báo sẽ tăng hơn.

3/4 trong số đó là nữ - bởi không chỉ bạo lực mà khó khăn còn là thiếu giáo viên nữ, kết hôn sớm và tư tưởng bảo thủ nặng nề trong xã hội.

Phát ngôn viên Bộ Giáo dục Mujib Mehrdad cho biết rất khó để nói chính xác có bao nhiêu trẻ không được tới trường nhưng tình hình đã xấu đi sau nhiều năm tiến bộ.

Tổ chức “Save the Children” dự đoán tổng số trẻ Afghanistan thất học sẽ tăng thêm 400.000 trong năm nay. Số tăng này một phần là do an ninh bất ổn và một phần do 1 triệu người tị nạn trở về từ Pakistan năm 2017, trong đó có nhiều trẻ em.

Thiếu kĩ năng cơ bản

Chỉ 66% nam giới và 37% nữ giới từ 15 đến 24 tuổi có thể đọc và viết - theo một công bố năm ngoái bởi Trung tâm đánh giá rủi ro quốc gia. Theo đó chỉ có 45,5% người dân Afghanistan học tiểu học và 27% học THCS.

Chính phủ Afghanistan, Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) và các nhà tài trợ quốc tế đã tích cực hợp tác tái thiết khu vực giáo dục Afghanistan. Xây dựng hơn 16.000 trường học; tuyển dụng và đào tạo hơn 154.000 giáo viên.

Mắc kẹt bởi hôn nhân trẻ em

Đa số nữ giới Afghanistan kết hôn trước tuổi 19 - và 40% số cuộc hôn nhân có cô dâu chỉ từ 10 đến 13 tuổi - theo một báo cáo của Liên Hiệp Quốc (LHQ) tháng trước.

Kế hoạch hành động quốc gia nhằm chấm dứt hôn nhân trẻ em được công bố hồi tháng 4 bởi Bộ Thông tin và Văn hóa, Bộ các vấn đề phụ nữ - với sự ủng hộ từ Quỹ Dân số LHQ (UNFPA) và Đại sứ quán Canada.

“Hầu hết trẻ, đặc biệt là nữ, không thể tới trường bởi kết hôn hạn chế cơ hội và khiến mắc kẹt trong nghèo đói” - báo cáo của Viện Chiến tranh và Hòa bình Afghanistan nêu.

Tấn công nhằm vào trường học

Hơn 210 trường học dành cho nữ giới bị đóng cửa năm 2016 - tước đi cơ hội học tập của gần 51.000 em gái - theo một báo cáo của LHQ. Báo cáo nêu có hơn 1.000 vụ tấn công nhằm vào giáo dục từ 2009 đến 2012, bao gồm trường học bị phóng hỏa, đánh bom liều chết, cài bom, đe dọa, bắt cóc và giết hại cán bộ giáo viên.

Trưng dụng trường học làm cơ sở quân sự cũng tước đi cơ hội học tập của nhiều trẻ. Hầu hết phụ huynh không cho con gái tiếp tục tới trường nếu binh sĩ đóng quân trong trường - dẫn tới trẻ em gái thất học trở lại.

Trẻ em bị dụ dỗ, ép buộc đi lính cả bởi lực lượng chính phủ và phiến quân trong năm 2015 - theo LHQ. Một trong 4 thường dân thiệt mạng năm 2015 là trẻ em. Theo thống kê của LHQ có 733 trẻ thiệt mạng và 2.096 trẻ bị thương - trung bình 53 trẻ chết hoặc bị thương mỗi tuần.