Giáo dục kĩ năng sử dụng mạng xã hội cho trẻ

Có thể thấy, MXH hiện là nơi tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm khi có không ít nội dung bạo lực, độc hại, lừa đảo,… khiến trẻ em có thể bị ảnh hưởng tiêu cực về tâm lý, sức khỏe và sự phát triển cá nhân nếu thường xuyên truy cập, sử dụng. Thực tế cho thấy, đã có nhiều vụ việc trẻ em bị dụ dỗ qua mạng, bị tổn thương bởi những bình luận ác ý, hoặc bắt chước những trào lưu nguy hiểm để câu like. Vì vậy, việc giáo dục kỹ năng sử dụng MXH cho trẻ cũng nên được tiến hành từ sớm. Thay vì cấm đoán các con không được sử dụng MXH, các bậc phụ huynh chính là người đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ con khi tham gia MXH; cần dành nhiều thời gian quan tâm, định hướng và hướng dẫn con những nội dung phù hợp với lứa tuổi.

Chị Phạm Thị Sen, sinh sống tại tổ dân phố Quang Ấm, phường Lam Hạ (TP Phủ Lý) thường xuyên liên lạc với con qua ứng dụng facebook, zalo mỗi khi bận đi làm cả ngày. Để con sử dụng các ứng dụng trên một cách an toàn, chị Sen hướng dẫn con tuyệt đối không kết bạn với người lạ; không chia sẻ thông tin cá nhân của mình lên các trang MXH… Mỗi khi đọc được thông tin từ các vụ lừa đảo trên không gian mạng, chị đều chia sẻ nội dung với con coi đó là dẫn chứng minh họa để con biết việc sử dụng MXH không đúng cách sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường. Lo ngại việc các con ở nhà với ông bà được nuông chiều thoải mái sử dụng tivi, điện thoại mà không ai quản lý, kiểm soát thời gian, nội dung, vợ chồng chị đã thống nhất quy định thời gian mỗi ngày con được phép xem tivi hoặc sử dụng điện thoại.

Chị Lê Thị Giang, tổ 6, phường Lê Hồng Phong (TP Phủ Lý) cùng con xem chương trình giải trí trên ứng dụng Youtube.

Chung nỗi lo với nhiều bậc phụ huynh khác về việc quản lý con cái tham gia, sử dụng MXH, chị Lê Thị Giang ở tổ 6, phường Lê Hồng Phong (TP Phủ Lý) đã chủ động để con mình được tiếp xúc với MXH. Chia sẻ về cách giáo dục trẻ sử dụng MXH một cách an toàn, chị Giang cho biết: Trước đây, tôi rất hạn chế để con được sử dụng các thiết bị công nghệ, phần vì sợ các con sẽ tò mò xem những nội dung độc hại, phần vì sợ con sẽ “nghiện” điện thoại, ti vi. Tuy nhiên đến nay, tôi lại có suy nghĩ khác, dạy con cách sử dụng sao cho hiệu quả còn hơn cấm đoán để con sử dụng lén lút rồi dẫn đến hậu quả khôn lường. Theo đó, mỗi buổi tối, sau khi con hoàn thành bài tập về nhà, tôi cho con được sử dụng máy tính khoảng 30 phút. Những lúc ấy, thay vì kiểm soát, giám sát, tôi sẽ ngồi lại cùng xem và trò chuyện với con để biết được sở thích của con mình là gì từ đó tìm kiếm những kênh giải trí phù hợp với con hơn.

Thời gian đầu, có những lúc cậu con trai của chị Giang tò mò nhấn vào xem các chương trình có nội dung bạo lực nhưng chị chưa vội la mắng hay cấm cản con mà thường đưa ra những lời phân tích vì sao những nội dung này chưa thực sự phù hợp với trẻ em. Dần dần, chị để cho con có khoảng không gian riêng tư tự xem những chương trình yêu thích mà không xem những chương trình khác. Ngoài ra, chị cũng hướng dẫn con có thể học toán, ngoại ngữ… trên các trang web học tập để con có thể nâng cao kiến thức học trên lớp. Việc hướng dẫn con sử dụng MXH một cách an toàn không chỉ giúp con xây dựng thói quen học tập tốt mà còn giúp chị kiểm soát được các nội dung con tiếp cận, từ đó tránh được những video, trò chơi hay thông tin không phù hợp với lứa tuổi của con trên môi trường mạng.

Việc giáo dục để trẻ hiểu rằng MXH không phải là một “thế giới ảo” mà những hành vi, lời nói của mình trên đó đều có hậu quả thực. Khi trẻ tiếp cận sớm với các thiết bị công nghệ, các bậc phụ huynh cần phối hợp với nhà trường giáo dục trẻ nhận biết, phản ứng và sử dụng MXH một cách thông minh. Bên cạnh đó, cha mẹ cần dạy con những nguyên tắc cơ bản khi sử dụng MXH như: bảo vệ thông tin cá nhân; cẩn trọng với người lạ; sử dụng MXH một cách có trách nhiệm; giới hạn thời gian sử dụng để không lạm dụng MXH, ảnh hưởng đến việc học tập, sinh hoạt… Phụ huynh cần tìm hiểu về các nội dung trên MXH mà con em mình sử dụng để hiểu rõ hơn về các nguy cơ gây mất an toàn cho trẻ, từ đó đưa ra được những biện pháp bảo vệ trẻ. Khi trẻ có chiều hướng làm theo nội dung xấu trên MXH, các bậc phụ huynh cần trò chuyện, giải thích cho con hiểu những hành động ấy không tốt, cần phải loại bỏ.

Hơn thế, hằng ngày, cha mẹ nên dành thời gian quan tâm, sát sao, trò chuyện lắng nghe những vấn đề con tiếp nhận được trên MXH và trong cuộc sống. Đồng thời, cần đưa ra giới hạn sử dụng MXH một cách cụ thể; khuyến khích, tạo điều kiện để trẻ được tham gia các hoạt động thể thao, hoạt động xã hội với gia đình, bạn bè để có thể gắn kết tình cảm gia đình, giảm thời lượng sử dụng MXH, tránh việc để trẻ sử dụng MXH quá lâu dẫn đến nguy cơ con trẻ sẽ bị “nghiện” MXH lúc nào không hay. Ngoài sự quản lý của gia đình cũng rất cần sự chung tay từ phía nhà trường cùng các tổ chức xã hội để có những chương trình giáo dục kĩ năng sống, tạo ra nhiều sân chơi nhằm thu hút trẻ tránh lệ thuộc vào thiết bị công nghệ...

Bùi Linh