Giáo sư Cullis: 'Nhiều liệu pháp điều trị hiệu quả nhờ công nghệ mRNA'
Giáo sư Pieter Cullis, đồng Chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture mùa 1 cho hay, trên thế giới có nhiều liệu pháp điều trị hiệu quả sử dụng công nghệ mRNA như sản xuất vaccine chống mọi loại cúm, ứng dụng trong liệu pháp tế bào miễn dịch CAR-T điều trị ung thư hay chỉnh sửa gene.
"Giải VinFuture mang đến cho tôi nhiều cơ hội mới"
Giải thưởng Chính VinFuture trị giá 3 triệu USD trao cho 3 nhà khoa học Katalin Kariko, Drew Weissman (Mỹ) và Pieter Cullis (Canada) với công nghệ mRNA, mở đường tạo ra vaccine Covid-19 hiệu quả.
Đồng chủ nhân Giải thưởng chính VinFuture 2021 - Giáo sư Pieter Cullis cho biết, VinFuture đã góp phần giúp nghiên cứu của ông được công chúng biết đến nhiều hơn, và nhờ đó, ông nhận được thêm các khoản tài trợ cho nghiên cứu của mình.
Đây là nền tảng quan trọng để nhóm ông tập trung nghiên cứu những ứng dụng khác của hạt nano lipid trong vận chuyển mRNA và các loại liệu pháp ứng dụng axit nucleic khác giúp điều trị cho nhiều loại bệnh khác nhau.
Theo Giáo sư, VinFuture đã thực sự gây được tiếng vang lớn trong giới khoa học trên toàn cầu. Về quy mô tổ chức, VinFuture cũng là một trong những sự kiện khoa học quốc tế rất nổi bật và thành công khi quy tụ được những nhà khoa học tầm cỡ đến từ khắp nơi trên thế giới. Đây còn là một trong những giải thưởng toàn cầu có giá trị cao nhất hiện nay. Nhưng quan trọng hơn, VinFuture đã góp phần kết nối Việt Nam với thế giới bằng những nỗ lực đáng nể trong sứ mệnh phát triển khoa học, công nghệ.
"Tôi muốn nhấn mạnh tính tiên phong của VinFuture trong việc tôn vinh những nghiên cứu đột phá và đổi mới công nghệ đi trước thời đại. Ngoài ra, giải thưởng còn chú trọng hỗ trợ các nhà nghiên cứu, nhà sáng chế trong giai đoạn then chốt của sự nghiệp để giúp họ phát huy hết tiềm năng và giúp các nghiên cứu được ứng dụng rộng rãi hơn trong cuộc sống", Giáo sư Pieter Cullis bày tỏ.
Dành cả sự nghiệp để nghiên cứu về hạt nano lipid và màng sinh học, Giáo sư Pieter Cullis tự hào nhờ những nghiên cứu cơ bản này, nhóm nhà khoa học các ông đã góp phần vào sự thành công của vaccine mRNA.
Giải Nobel Y sinh năm 2023 đã vinh danh công trình sửa đổi mRNA ít gây phản ứng miễn dịch mà Tiến sĩ Katalin Karikó và Giáo sư Andrew Weissman tham gia thực hiện. Tuy nhiên, Hội đồng Nobel đã không xét đến “phương tiện vận chuyển” mRNA là hạt nano lipid.
"Hội đồng VinFuture đã có đánh giá toàn diện hơn khi công nhận vai trò của cả 3 thành viên", Giáo sư Pieter Cullis bày tỏ.
Công nghệ mRNA đẩy nhanh sự phát triển của y học cá thể khi có thể ứng dụng trong liệu pháp tế bào miễn dịch CAR-T điều trị ung thư hay chỉnh sửa gene để giảm lượng cholesterol xấu (LDL) trong cơ thể hoặc chữa các bệnh hiếm như thiếu hụt một protein nào đó…
Giáo sư Pieter Cullis
Sẽ có nhiều ứng dụng từ công nghệ nano lipid để chữa bệnh ung thư
Chia sẻ về bước tiến của công nghệ nano lipid, Giáo sư Pieter Cullis cho hay, đây là công nghệ có nhiều tiềm năng chưa được khai phá và ngày càng có nhiều ứng dụng để điều trị bệnh như ung thư và các bệnh truyền nhiễm.
"Hiện tại, trên thế giới có nhiều liệu pháp điều trị hiệu quả sử dụng công nghệ mRNA. Trong tương lai gần, việc tiêm phòng cúm hàng năm sẽ không còn cần thiết vì khả năng cao chúng ta có thể cho ra đời loại vaccine giúp chống được tất cả các chủng virus cúm.
Công nghệ mRNA còn đẩy nhanh sự phát triển của y học cá thể khi có thể ứng dụng trong liệu pháp tế bào miễn dịch CAR-T điều trị ung thư hay chỉnh sửa gene để giảm lượng cholesterol xấu (LDL) trong cơ thể hoặc chữa các bệnh hiếm như thiếu hụt một protein nào đó…", Giáo sư Pieter Cullis nói.
Chúng ta đang chứng kiến một cuộc cách mạng trong y học. Bằng cách ứng dụng sinh học phân tử và khai thác chính cơ chế của tế bào, chúng ta có thể tìm ra phương thuốc cho bất kỳ bệnh nào. Giáo sư Pieter Cullis nghĩ rằng khoảng 30-40% các liệu pháp điều trị mới ra đời trong 5 năm tới sẽ dựa trên công nghệ này.
Dự đoán về lĩnh vực được trao giải năm nay, Giáo sư Pieter Cullis bày tỏ: "Thật sự là rất khó vì các lĩnh vực nghiên cứu đều ghi nhận những thành tựu vượt bậc. Đơn cử, ngành khoa học sự sống đang chứng kiến tốc độ phát triển nhanh chưa từng có dưới sự giúp sức của trí tuệ nhân tạo.
Hay khi dân số thế giới ngày một già đi thì việc tìm kiếm phương thức để làm chậm quá trình lão hóa và phòng ngừa các bệnh tuổi già là một trong những thách thức lớn. Nghiên cứu trong các lĩnh vực này vì thế rất tiềm năng".