Giáo viên nhận xét: 'Đề Văn thi vào lớp 10 không đánh đố, có sự phân hóa'

Sáng nay, hơn 76.000 thí sinh đã hoàn thành xong bài thi môn Văn. Chiều nay, các em tiếp tục dự thi môn Ngoại ngữ.

Thí sinh rạng rỡ rời phòng thi. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN

Đề Văn thi vào lớp 10 được giáo viên đánh giá cao.

Đề Văn thi vào lớp 10 tại TP.HCM

Thầy Nguyễn Đăng Sang, Tổ trưởng tổ ngữ Văn, Trường THCS Nguyễn Trãi, quận Gò Vấp nhận xét đề không gây bất ngờ. Bởi cấu trúc đề đã từng tập huấn cho giáo viên từ đầu năm học.

Chủ đề "Trên hành trình trưởng thành" cũng rất gần gũi quen thuộc với các em học sinh.

Phần I, đọc hiểu văn bản văn học và viết đoạn văn nghị luận văn học (5,0 điểm), sử dụng ngữ liệu đọc hiểu văn bản văn học là bài thơ "Con nằm" của nhà thơ Tế Hanh. Bài thơ có nội dung gần gũi mà sâu sắc về ý tứ, ngôn từ giàu hình ảnh và biểu cảm.

Câu 1 phần Đọc hiểu có 4 câu, 3 câu đầu ở mức độ nhận biết và thông hiểu văn bản và tiếng Việt, hầu như học sinh nào cũng có thể làm được.

Câu cuối phần đọc hiểu (mức độ vận dụng 1,0 điểm) nói về vai trò của tình thương trên hành trình trưởng thành của mỗi người. Câu này có tính phân hóa giúp học sinh thể hiện những suy nghĩ riêng một cách sâu sắc, toàn diện thì mới đạt điểm tốt đa.

Theo thầy Sang, phần II của đề ngữ liệu rất hay với yêu cầu câu hỏi viết một bài văn nghị luận.

Để hoàn thành câu hỏi này, học sinh thực hiện tốt kĩ năng viết bài văn nghị luận xã hội. Cụ thể, các em bàn về việc biết đọc để từ đó hiểu được ý nghĩa giá trị tốt đẹp của sự thật, tình yêu thương, điều hay lẽ phải. Học sinh phải lấy những bằng chứng trong đời sống để minh họa và rút ra bài học của bản thân.

"Đề thi an toàn và phù hợp, đáp ứng với mục tiêu phát triển năng lực và phẩm chất mà chương trình giáo dục phổ thông 2018 đặt ra" - thầy Sang nói.

Đồng quan điểm, giáo viên dạy Văn một trường THCS ở Gò Vấp chia sẻ, đề thi bám rất sát yêu cầu cần đạt của chương trình giáo dục phổ thông 2018. Chủ đề gần gũi, nhân văn, không đánh đố, phù hợp với lứa tuổi 15 của các em.

Phần I của đề khá nhẹ nhàng vì học sinh đã từng làm quen, bám sát đề thi tham khảo.

Sự phân hóa trong đề tập trung vào phần II. Phần II muốn làm được, các em phải tinh ý để nhận ra bằng chứng, xác định dạng bài. Học sinh có kỹ năng tốt sẽ xác định được đây là dạng bài nêu ý kiến.

"Những em nào non kỹ năng sẽ xác định sai dạng bài và không xác định đúng được bằng chứng trong ngữ liệu đó. Đa số học sinh quen bằng chứng với nhân vật, sự kiện, câu nói. Nhưng ở bài này, bằng chứng chính là dạng biểu hiện. Do đó, em nào có kỹ năng đọc hiểu tốt sẽ nhận ra" - cô này nói.

Theo giáo viên này, vấn đề nghị luận xã hội trong phần II khá quen thuộc trong các đề thi học sinh giỏi. Đối với câu này, các em chỉ cần bám sát ngữ liệu trong đề sẽ làm tốt. Muốn làm hay, thí sinh phải có vốn ngôn từ, vốn hiểu biết về cuộc sống. Nếu em nào sống hời hợt, ít đọc sách rất khó có thể viết tốt.

"Với đề thi này, điểm cao sẽ không nhiều, tập trung nhiều chủ yếu điểm 5 và điểm 6" - cô này nói.

Tương tự, cô Nguyễn Thị Hòa, Giáo viên trường THCS Minh Đức, quận 1 đánh giá đề thi có cấu trúc rõ ràng, bao gồm phần đọc hiểu và phần làm văn, với hai bài nghị luận chính (nghị luận văn học và nghị luận xã hội).

Các câu hỏi trong đề đòi hỏi tư duy sâu sắc, không chỉ dừng lại ở việc nhớ kiến thức mà còn đòi hỏi khả năng phân tích, cảm thụ và trình bày suy nghĩ cá nhân.

Theo cô Hòa, câu 2 trong phần II của đề khá hay. Đây là một câu hỏi nghị luận xã hội rất rộng và trừu tượng, yêu cầu học sinh không chỉ hiểu đoạn văn đã cho mà còn phải liên hệ với vấn đề "hiểu biết" "giá trị tốt đẹp bị che lấp"; trong xã hội hiện đại, và mối liên hệ với "trưởng thành" và "tình yêu thương". Để làm tốt câu này, học sinh cần có vốn sống, khả năng lập luận và kiến thức xã hội phong phú.

"Đề thi đánh giá đa dạng các kỹ năng từ đọc hiểu, phân tích văn học, cảm thụ thơ, kiến thức ngữ pháp đến khả năng nghị luận xã hội" - cô Hòa nói.

"Đây là một đề thi chất lượng, có tính phân hóa cao và đòi hỏi thí sinh phải có kiến thức nền tảng vững chắc cùng khả năng tư duy, lập luận tốt thì mới có thể giải quyết được vấn đề" - cô Hòa nhận xét.

Một nhà quản lý giáo dục khá tâm đắc với đề thi này. Ông đánh giá cao cách đề thi không dừng lại ở yêu cầu cảm thụ văn học, mà còn mở rộng đến năng lực suy ngẫm và liên hệ thực tế. Câu hỏi yêu cầu học sinh trình bày suy nghĩ về vai trò của tình yêu thương trong hành trình trưởng thành không chỉ giúp các em vận dụng kiến thức, mà còn rèn khả năng tự vấn, phản chiếu bản thân.

"Trong hành trình đổi mới giáo dục, đề thi là một trong những công cụ quan trọng để truyền tải triết lý dạy học. Khi đề thi không còn là gánh nặng, mà là cơ hội để học sinh thể hiện bản thân, chia sẻ cách nhìn với cuộc sống, thì đó là lúc chúng ta đang đi đúng hướng. Tôi tin rằng, với những đề thi như thế này, học sinh sẽ dần hình thành được năng lực toàn diện hơn, và giáo viên cũng có thêm động lực để tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học, tạo ra những giờ học ngữ văn đầy cảm xúc và ý nghĩa" - ông này nhấn mạnh.

NGUYỄN QUYÊN