Giới quan sát: Thủ tướng Nhật Bản Ishiba nhiều khả năng sẽ từ chức

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba được cho là sẽ từ chức nhằm tránh làm gia tăng chia rẽ trong nội bộ Đảng Dân chủ Tự do (LDP), nguồn tin thân cận tiết lộ hôm Chủ nhật.

Theo giới quan sát, quyết định này, nếu được công bố, sẽ đẩy nền kinh tế lớn thứ tư thế giới vào giai đoạn bất ổn chính trị mới.

Văn phòng Thủ tướng chưa đưa ra bình luận, nhưng ông Ishiba dự kiến sẽ tổ chức họp báo vào lúc 18h cùng ngày.

Ông Ishiba, cựu Bộ trưởng Quốc phòng, lên nắm quyền từ tháng 9 năm ngoái. Tuy nhiên, dưới sự điều hành của ông, liên minh cầm quyền đã đánh mất thế đa số tại cả Hạ viện và Thượng viện, khi cử tri bày tỏ sự bất bình trước chi phí sinh hoạt leo thang.

Thất bại trong cuộc bầu cử Thượng viện tháng 7 vừa qua khiến nhiều nghị sĩ LDP kêu gọi ông rời chức để chịu trách nhiệm. Ban đầu, ông bác bỏ đề nghị này và dồn sức hoàn thiện thỏa thuận thương mại với Mỹ, một văn kiện được xem là quyết định sống còn đối với ngành công nghiệp ô tô, trụ cột của kinh tế Nhật Bản.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba phát biểu trước các phóng viên tại văn phòng ở Tokyo, ngày 5/9/2025. Ảnh: Kyodo News

Tình trạng bất ổn chính trị nhanh chóng lan sang thị trường tài chính. Tuần trước, đồng Yên cùng trái phiếu chính phủ Nhật Bản bị bán tháo, đẩy lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm lên mức cao kỷ lục.

Trong bối cảnh đó, LDP dự kiến bỏ phiếu vào thứ Hai để quyết định có tổ chức bầu cử lãnh đạo bất thường hay không, làm dấy lên nhiều đồn đoán về người kế nhiệm ông Ishiba.

Hai gương mặt được chú ý hàng đầu là Sanae Takaichi và Shinjiro Koizumi.

Bà Takaichi, người từng chỉ trích việc Ngân hàng Nhật Bản nâng lãi suất, được đánh giá có lập trường ủng hộ chính sách tài khóa mở rộng và nới lỏng tiền tệ, điều có thể làm giới đầu tư yên tâm.

Trong khi đó, ông Koizumi, Bộ trưởng Nông nghiệp trong nội các Ishiba, nổi bật với hình ảnh trẻ trung, được giao nhiệm vụ kiểm soát giá cả leo thang và nhận nhiều thiện cảm từ công chúng. Năm ngoái, ông Ishiba từng đánh bại bà Takaichi trong cuộc bầu cử lãnh đạo LDP với tỉ lệ sít sao.

Theo chuyên gia kinh tế Kazutaka Maeda thuộc Viện nghiên cứu Meiji Yasuda, việc ông Ishiba phải ra đi là “không thể tránh khỏi” sau hàng loạt thất bại bầu cử.

Ông nhận định mỗi ứng cử viên đều có lợi thế riêng, trong đó ông Koizumi được kỳ vọng mang lại sự ổn định, còn bà Takaichi có thể thu hút sự chú ý của thị trường nhờ chính sách tài khóa cởi mở cùng lập trường thận trọng trong vấn đề lãi suất.

Nếu chính thức rời nhiệm sở, dấu ấn cuối cùng của ông Ishiba sẽ là thỏa thuận thương mại với Mỹ, trong đó Tokyo cam kết đầu tư 550 tỷ USD để đổi lấy việc Washington giảm thuế đối với ngành ô tô, lĩnh vực then chốt của Nhật Bản vốn chịu nhiều áp lực trong bối cảnh căng thẳng thương mại.

Tùng Lâm