Giới trẻ độc thân - động lực tiêu dùng mới tại Trung Quốc

Cô Angela Wang, 31 tuổi, không ngần ngại chia sẻ về khoản chi tiêu lớn dành cho hai con mèo đang nuôi. Là người độc thân và độc lập về tài chính, Wang đã chi khoảng 50.000 nhân dân tệ (7.650 USD) cho một con mèo Ba Tư lông ngắn và một con mèo Anh lông ngắn đắt đỏ trong hai năm qua. Cô cho biết thường mua đồ ăn ngon và đồ chơi cho chúng, ngoài ra còn đưa lũ mèo đi spa thú cưng cắt lông những ngày cuối tuần rảnh rỗi.

"Chúng là gia đình của tôi ở đây", cô Wang, giám đốc Marketing một công ty bán lẻ thời trang tại Thành Đô (Tứ Xuyên), cho biết. “Chúng đã cùng tôi vượt qua thăng trầm và khó khăn trong cuộc sống, tôi muốn dành những điều tốt nhất cho chúng”, cô nói.

Tận hưởng cuộc sống độc thân

Theo South China Morning Post, Wang chỉ là một ví dụ trong số 240 triệu người độc thân tại Trung Quốc lựa chọn không dính vào các vấn đề khó khăn của cuộc sống gia đình như con cái hay vay trả góp để mua nhà. "Hội độc thân" này là nhóm độc thân lớn nhất trên toàn cầu.

Wang cho biết chỉ tiết kiệm khoảng 20% trong số 180.000 nhân dân tệ (27.000 USD) thu nhập hàng năm của mình. Ngoài nuôi mèo, cô đang lên kế hoạch theo đuổi sở thích tiếp theo. Wang đã chi 5.000 nhân dân tệ để học pha chế cà phê và đăng ký một hội thảo nâng cao về lĩnh vực này vào năm tới.

“Nếu tôi gặp một ai đó và tận hưởng mối quan hệ suôn sẻ thì thật tuyệt. Nếu không, tôi vẫn có thể tự tận hưởng cuộc sống của riêng mình”, Wang nói. “Tôi còn rất nhiều việc phải làm, chẳng hạn như đi du lịch, học thêm ngôn ngữ khác và tiếp tục theo đuổi các khóa học piano của tôi”, cô chia sẻ.

Giới trẻ Trung Quốc lựa chọn cuộc sống hưởng thụ, chi tiêu nhiều cho mua sắm quần áo, trang sức, các trải nghiệm mới. Ảnh: Bloomberg.

Cách đây không lâu, những hashtag như "những người sinh sau năm 1990 không muốn kết hôn" chiếm lượt quan tâm và tìm kiếm nhiều nhất trên Weibo - nền tảng truyền thông xã hội lớn nhất Trung Quốc. Điều này cho thấy xu hướng không quan tâm đến vấn đề hôn nhân trong giới trẻ tại quốc gia 1,4 tỷ dân đang ngày càng gia tăng. Trong năm 2019, số lượng các cuộc hôn nhân tại Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong 13 năm qua, chỉ còn 9,47 triệu lượt.

Với sức mua tăng ngày càng mạnh mẽ, những người độc thân Trung Quốc sống thoải mái và dành phần lớn thu nhập cho mua sắm, mỹ phẩm, quần áo, trang sức hay giày dép xa xỉ. Họ cũng là đối tượng khách hàng ưu tiên của các nhà mốt hàng đầu khi ra mắt các bộ sưu tập mới. Bên cạnh đó, giới trẻ cũng quan tâm đến siêu xe, đồ chơi đắt tiền hoặc các trải nghiệm du lịch, ăn tối, hưởng thụ đắt đỏ dành cho một người.

Không bận tâm lập gia đình

Thế hệ người trẻ này không bị vướng bận bởi vấn đề hôn nhân gia đình, và có đủ khả năng tài chính để chi tiêu cho bản thân. Điều đó làm họ trở thành đối tượng khách hàng mục tiêu hàng đầu của các công ty như như Petkit, Miniso Group, Pop Mart International và Little Bear Electrical Appliances.

Theo công ty tư vấn Oliver Wyman, nhóm những người độc thân có đóng góp không nhỏ vào thị trường tiêu dùng khổng lồ trị giá 6.000 tỷ USD trong nước. Theo khảo sát của Zhenai.com và JD.com, thế hệ độc thân sinh sau năm 1990 chi tiêu mạnh nhất cho thời trang và quần áo, các sản phẩm chăm sóc cá nhân, đồ ăn nhẹ và đồ uống.

Ông Guo Weike, nhà đồng sáng lập và giám đốc điều hành Petkit (Thượng Hải), cho biết: “Chúng tôi nhận thấy xu hướng sống độc thân của khách hàng sẽ kéo dài. Những người độc thân xem thú cưng như gia đình của họ, giống như con cái trong gia đình. Do đó, thị trường các sản phẩm chăm sóc thú cưng đang bùng nổ”.

Công ty Ince Capital, nhà đầu tư của PetKit và đã kêu gọi thành công 352 triệu USD trong lần kêu gọi vốn đầu tư của mình, cho biết các doanh nghiệp sẽ tập trung vào thế hệ Millennials (thế hệ sinh từ năm 1981 đến 1996). Với khả năng tài chính ổn và sẵn sàng móc hầu bao, nhóm đối tượng này là khách hàng mục tiêu tiềm năng trong tương lai.

Sẵn sàng chi mạnh cho bản thân, thế hệ người trẻ đóng góp mạnh mẽ vào thị trường tiêu dùng nội địa Trung Quốc. Ảnh: AFP.

“Nhiều người trẻ lựa chọn sống độc thân và điều này dần trở thành hiện tượng tại Trung Quốc”, đối tác sáng lập JP Gan cho biết. “Không cần kết hôn hay có con, nhóm người này đa phần không có gánh nặng tài chính", ông nói. Ông giải thích:"Lớn lên trong môi trường không phải chứng kiến chiến tranh hay đói nghèo, những người trẻ Trung Quốc có xu hướng tiêu xài thoải mái thay vì tiết kiệm như các thế hệ trước”.

Theo một báo cáo của Nielsen công bố vào tháng 5, hơn một nửa số người độc thân tại Trung Quốc sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm chất lượng cao. Khoảng 52% những người này sẵn sàng chi tiền mọi thứ có thể giúp cuộc sống của họ dễ dàng và thoải mái hơn. Trong khi đó, mức độ sẵn sàng chi tiêu khi khảo sát các cặp vợ chồng chỉ ở mức 39%.

“Người độc thân ít có xu hướng tiết kiệm, họ muốn sống hết mình cho hiện tại hơn”, ông Alex Shutter, một đối tác của Oliver Wyman, cho biết. “Họ không lo lắng quá nhiều về việc lập kế hoạch tương lai. Thay vào đó, nhóm độc thân có xu hướng chi tiêu cho những trải nghiệm mới".

Tuy nhiên, xu hướng lựa chọn độc thân làm số lượng các cuộc hôn nhân ngày càng giảm là một thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc. Các mặt hàng có giá trị lớn và quan trọng trong cuộc sống gia đình như nhà ở, ôtô và giáo dục đối mặt với nguy cơ tụt giảm sâu. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đối mặt với vấn đề già hóa dân số. Theo số liệu thống kê, có khoảng 25% dân số, tức khoảng 350 triệu người Trung Quốc sẽ bước qua độ tuổi 60 vào năm 2030.

Đây là điều mà Trung Quốc lo lắng. Tháng 11/2013, chính phủ đã công bố quyết định nới lỏng chính sách một con để thúc đẩy tỷ lệ sinh tại đất nước tỷ dân. Tuy vậy, nhiều người Trung Quốc vẫn chưa sẵn sàng kết hôn hoặc có con vì nhiều lý do.

Chuyên gia Zhang Zhen thuộc Trung tâm Dân số và Nghiên cứu Chính sách Phát triển tại Đại học Phúc Đán cho biết: "Lo ngại về chi phí nuôi dạy trẻ, hạn chế thời gian làm việc và giảm các cơ hội giao lưu, nghỉ ngơi làm nhiều người không nghĩ đến có con".

Động lực mới của thị trường tiêu dùng

Ông Zhang khẳng định khó thể thay đổi tình hình thông qua các chính sách sửa đổi chớp nhoáng. Tuy nhiên, một thực tế cần nhìn nhận là nhóm người độc thân vẫn có đóng góp tích cực vào nền kinh tế. Ông Robin Liu, Giám đốc tiếp thị của Miniso Group, tiết lộ hơn 40% người mua là đối tượng độc thân.

Ông cho biết Miniso nhận thấy xu hướng tiêu dùng mới và lên kế hoạch tiếp cận đối tượng khách hàng này. Vào ngày 18/12, nhà bán lẻ này chính thức khai trương cửa hàng đồ chơi đặc biệt ở Quảng Châu. Cửa hàng tập trung vào khai thác đồ chơi nghệ thuật, với một số sản phẩm có giá lên tới 10.000 nhân dân tệ/chiếc (1.500 USD). Chỉ trong ba ngày khai trương, cửa hàng đã thu về 1,08 triệu nhân dân tệ (165.000 USD) doanh thu.

Ông Alex Shutter cũng khẳng định ngày càng nhiều doanh nghiệp chú ý đến nhóm người độc thân và hành vi tiêu dùng của họ hơn.

Khách hàng trẻ đông đúc tại cửa hàng đồ chơi đặc biệt của Miniso tại Quảng Châu. Ảnh: Handout.

Petkit là một công ty cung cấp các sản phẩm vật nuôi thông minh có trụ sở tại Thượng Hải. Công ty đã tiếp cận thị trường màu mỡ Trung Quốc từ lâu, kể từ khi dòng sản phẩm khay thức ăn tự động cho thú cưng cháy hàng tại Trung Quốc. Công ty dự kiến đạt doanh thu 490 triệu nhân dân tệ (74,9 triệu USD) vào năm 2020, tăng từ doanh thu 100 triệu nhân dân tệ (15 triệu USD) hồi năm 2017.

Petkit cũng mở rộng nhà máy để sản xuất thức ăn tươi cho thú cưng, một dòng sản phẩm cao cấp nhắm vào đối tượng khách hàng như Angela Wang. Công ty cho biết một gói thịt bò hoặc thịt gà cho thú cưng này có giá lên tới 299 nhân dân tệ (45,7 USD). Mức giá này cao gấp đôi so với một bữa ăn bình thường ở Trung Quốc, tuy nhiên số lượng người sẵn sàng bỏ tiền mua vẫn rất lớn.

Công ty Little Bears Electric Appliance cũng chứng kiến cổ phiếu tăng gấp ba lần so với một năm trước khi nhắm tới đối tượng khách hàng độc thân. Các sản phẩm của công ty này chủ yếu là những thiết bị cỡ nhỏ với vẻ ngoài bắt mắt, ví dụ như nồi cơm điện dung tích một lít dành cho những người sống một mình thay vì nồi cơm 5 lít truyền thống cho các hộ gia đình.

Người phát ngôn của Little Bears cho biết một nửa trong số 40 danh mục sản phẩm lẻ của hãng là các sản phẩm thân thiện với người độc thân. Công ty đạt doanh thu 2,5 tỷ nhân dân tệ (382 triệu USD) trong 9 tháng đầu năm 2020, tăng 45% so với cùng kỳ năm ngoái. Báo cáo hàng quý mới nhất của công ty cũng tiết lộ thu nhập tăng gần gấp đôi, lên 322 triệu nhân dân tệ (49 triệu USD).

Bùi Ngọc