Giữ quy định lập chương trình xây dựng luật, pháp lệnh như hiện hành

Trình bày báo cáo về các vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị giữ quy định về lập chương trình xây dựng luật, pháp lệnh như hiện nay.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị đổi mới công tác lập chương trình theo từng kỳ họp Quốc hội. Có ý kiến đề nghị quy định trách nhiệm của Quốc hội trong việc quyết định chính sách trong đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh để các cơ quan trình làm căn cứ cho việc soạn thảo dự án.

Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy, quy trình lập chương trình như hiện nay mới được sửa đổi và thực hiện trong thời gian ngắn. Việc quy định Quốc hội xem xét, quyết định về từng chính sách trong tất cả các dự án được đề nghị đưa vào chương trình tuy thống nhất với quy trình hai bước trong lập chương trình, nhưng để thực hiện được thì đòi hỏi Quốc hội phải bố trí lượng thời gian lớn hơn nhiều cho việc xem xét, cho ý kiến đối với các chính sách này khi thông qua chương trình, như vậy sẽ không phù hợp với quỹ thời gian của kỳ họp Quốc hội.

Tuy nhiên, có thể tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội nhằm đổi mới một bước công tác thẩm tra, cho ý kiến về đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng lập dự kiến chương trình trình Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc phiên họp. Ảnh:Quochoi.vn

Theo đó, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho giữ quy trình xem xét, thông qua chương trình xây dựng luật, pháp lệnh tại kỳ họp Quốc hội cơ bản như hiện nay, nhưng có sửa đổi, bổ sung một số quy định về trách nhiệm của các cơ quan trong quá trình lập dự kiến chương trình.

Cụ thể, sửa đổi quy định trong hồ sơ đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh phải có “Đề cương chi tiết dự thảo luật, pháp lệnh” (thay cho Đề cương như hiện nay), trong đó thể hiện rõ những chính sách được đề xuất. Đồng thời, quy định cụ thể hơn trách nhiệm của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội trong việc thẩm tra về sự cần thiết ban hành, các chính sách trong từng đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh thuộc lĩnh vực phụ trách trước khi gửi đến Ủy ban Pháp luật để tổng hợp, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về nội dung chính sách khi xem xét các đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh. Bổ sung quy định cơ quan soạn thảo có trách nhiệm nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu trong quá trình lập Chương trình để soạn thảo dự án luật, pháp lệnh.

Theo Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long, nên giữ quy định việc lập chương trình xây dựng luật, pháp lệnh như hiện nay, không nên sửa thành xây dựng chương trình theo từng kỳ họp. Bộ trưởng Tư pháp cũng cho rằng, không nên quá nặng nề việc thay đổi, bổ sung chương trình, vì bản thân cuộc sống là thay đổi, chính sách phải phù hợp với cuộc sống, làm không kịp thì phải thay đổi.

Về trách nhiệm chủ trì việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội lựa chọn Phương án 2 do Chính phủ trình là cơ bản giữ như Luật hiện hành, quy định cơ quan thẩm tra chủ trì việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật sau khi được Quốc hội thảo luận, cho ý kiến. Đồng thời đề nghị bổ sung các quy định nhằm đề cao hơn nữa trách nhiệm của từng chủ thể, nâng cao sự chủ động cho các cơ quan của Quốc hội, phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan trình.

Một số ý kiến tán thành Phương án 1 do Chính phủ trình là giao cơ quan trình dự án chủ trì việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật theo chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; cơ quan thẩm tra có trách nhiệm phối hợp thực hiện.

Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị lựa chọn Phương án 2 của Chính phủ.

Do vậy, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho tiếp thu theo ý kiến của đa số đại biểu Quốc hội là tiếp tục quy định cơ quan chủ trì thẩm tra chủ trì việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật như hiện nay; đồng thời bổ sung một số quy định nhằm xác định cụ thể, rõ hơn trong Luật trách nhiệm của từng cơ quan trong giai đoạn tiếp thu, chỉnh lý với các dự án.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết, ý kiến chung trong UBTVQH tán thành với phương án đề xuất của Thường trực Ủy ban Pháp luật là tiếp tục quy định cơ quan chủ trì thẩm tra chủ trì giải trình tiếp thu chỉnh lý dự thảo luật như hiện nay.

Với một số chính sách mới được đại biểu Quốc hội đề xuất tại phiên họp gần đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo đánh giá tác động về chính sách đó để báo cáo với UBTVQH và Quốc hội.

Cơ quan chủ trì thẩm tra sẽ chủ trì, phối hợp với cơ quan trình Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp, cơ quan, tổ chức có liên quan để nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện lại báo cáo giải trình để báo cáo Quốc hội, trước khi UBTVQH thảo luận, cơ quan trình dự án luật có ý kiến chính thức bằng văn bản về những nội dung giải trình tiếp thu đó, trong đó có nói rõ những vấn đề gì đồng ý, những vấn đề gì không đồng ý với giải trình tiếp thu.

Phương Thảo