Giữa làn sóng layoff, nhiều bạn trẻ đến quán cà phê 'giả vờ' đi làm

Q.A. là một trong nhiều người trẻ thất nghiệp nhưng vẫn giữ thói quen “đi làm” mỗi ngày, chọn quán cà phê làm văn phòng bất đắc dĩ để tránh ánh nhìn soi xét từ gia đình.

Sau cú sốc mất việc vì làn sóng cắt giảm nhân sự bốn tháng trước, Q.A. vẫn đều đặn khoác balo rời nhà lúc 8 giờ sáng, tới quán cà phê mở laptop như một nhân viên đang chạy deadline.

“Ít nhất thì ở đây mình thấy có không gian để tập trung làm CV. Ở nhà cả ngày chỉ nghe thấy tiếng thở dài, trách móc của bố mẹ và mấy câu hỏi vô duyên từ hàng xóm,” anh chàng cho hay. 50.000–70.000 đồng cho một ly cà phê mỗi ngày là cái giá phải trả để đóng vai cậu con trai ngoan, công việc ổn định.

Nhiều người trẻ chọn quán cà phê là địa điểm tá túc khi chưa tìm được việc làm. (Ảnh minh họa AI)

Không chỉ riêng Q.A., nhiều quán cà phê ở Cầu Giấy, Ba Đình thường xuyên có những “nhân viên” ngồi từ sáng đến chiều, ăn mặc chỉnh tề, cắm cúi bên laptop.

T.L., cử nhân ngành Truyền thông, Học viện Báo chí và Tuyên truyền thừa nhận đã ngồi quán cà phê ròng rã nửa năm để chỉnh CV, nộp đơn trực tuyến và học thêm một vài kỹ năng liên quan đến công việc: “Mình không dám nói với bố mẹ ở quê rằng mình vẫn chưa có việc. Ngồi ở quán giúp mình tập trung và cũng tạo cho gia đình cảm giác là mình đã có việc làm ổn định”, L. chia sẻ.

Hiện tượng “giả vờ đi làm” phản ánh sức ép vô hình lên nhiều bạn trẻ. Trong các gia đình, thất nghiệp hoặc tạm ngưng công việc dễ bị gắn mác thất bại. Vì vậy, để tránh làm người thân thất vọng, bị so sánh với “con nhà người ta”, không ít bạn trẻ chọn cách im lặng và tiếp tục “diễn vai” nhân viên bận rộn. Quán cà phê, thư viện, trung tâm thương mại trở thành điểm đến quen thuộc cho các "diễn viên" trẻ tuổi.

Điều này có nghĩa là trong lực lượng lao động trẻ, cứ 100 người thì có hơn 8 người không tìm được việc làm. Con số này càng trở nên đáng suy ngẫm hơn khi đặt trong bối cảnh hàng trăm nghìn sinh viên tốt nghiệp mỗi năm, tạo ra sức cạnh tranh khổng lồ cho mỗi vị trí công việc.

Một báo cáo khác cũng chỉ ra rằng nhóm lao động có trình độ từ đại học trở lên cũng chiếm tỷ lệ không nhỏ trong số người thất nghiệp, cho thấy tấm bằng đại học không còn là "vé bảo hiểm" chắc chắn cho một công việc ổn định.

Chuyên gia nhân sự nói gì?

Chị Nguyễn Mai Lan, quản lý cấp cao tại một công ty công nghệ hàng đầu cho rằng hiện tượng “giả vờ đi làm” phản ánh "khoảng trống" giữa kỳ vọng và thực tế của thị trường lao động.

Theo chị, đây là dấu hiệu của áp lực kép: áp lực từ văn hóa xã hội coi trọng sự ổn định, áp lực cạnh tranh từ thị trường lao động chưa thực sự cởi mở với người mới:

"Doanh nghiệp thường muốn tuyển người có kinh nghiệm ngay lập tức, trong khi số lượng vị trí entry-level, chương trình đào tạo bài bản dành cho sinh viên mới ra trường còn quá ít. Điều này khiến khoảng cách giữa người trẻ và thị trường ngày càng lớn”, chị phân tích.

Chị Mai Lan, quản lý cấp cao tại một công ty công nghệ hàng đầu.

Để tháo gỡ vấn đề, chuyên gia nhân sự này cho rằng bản thân người trẻ cần chủ động hơn trong việc nâng cao kỹ năng liên ngành, tìm kiếm cơ hội thử việc ngắn hạn, thực tập hoặc dự án freelance để tích lũy trải nghiệm. Về phía doanh nghiệp, cần xây dựng thêm chương trình đào tạo nội bộ, chấp nhận đầu tư vào nhân sự trẻ để bù lại sự thiếu hụt kinh nghiệm ban đầu.

“Nếu cả hai phía cùng thay đổi, người lao động trẻ chủ động thích nghi và doanh nghiệp linh hoạt hơn trong tuyển dụng thì những ‘văn phòng bất đắc dĩ’ ở quán cà phê sẽ dần biến mất”, chị Lan nhấn mạnh.