Giữa nghị trường Quốc hội, một đại biểu nói lên tiếng lòng của người khuyết tật

Sáng 30-10, trong phiên thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Tri Thức (đoàn TP.HCM) đã đề cập đến một lĩnh vực ít được nhắc tới nhưng có ý nghĩa nhân văn sâu sắc: sản xuất chân, tay giả – hay còn gọi là thiết bị chỉnh hình.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, đây là ngành kỹ thuật đặc biệt quan trọng, giúp phục hồi chức năng vận động và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người khuyết tật, nhất là nạn nhân chiến tranh, tai nạn giao thông, tai nạn lao động hoặc người bị khuyết tật bẩm sinh.

Lĩnh vực này trước đây do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý, nay đã chuyển về Bộ Y tế. Tuy nhiên, chính sách đầu tư cho ngành vẫn còn rất hạn chế.

ĐBQH Nguyễn Trí Thức (TP.HCM) kiến nghị bảo hiểm y tế chi trả toàn bộ chi phí lắp đặt chân – tay giả cho người khuyết tật, giúp họ có cơ hội hòa nhập. Ảnh: QH

Ông Nguyễn Tri Thức dẫn số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có 1 tỉ người trên thế giới cần các thiết bị hỗ trợ kỹ thuật trong sinh hoạt hằng ngày, trong đó 75 triệu người cần thiết bị chỉnh hình như chân giả, tay giả.

Tại Việt Nam, người khuyết tật chiếm khoảng 7 - 8% dân số, nhưng chỉ 10% trong số đó có thể tiếp cận được sản phẩm chỉnh hình có chất lượng phù hợp.

Đại biểu Thức cho biết Việt Nam bắt đầu đầu tư cho lĩnh vực sản xuất chân – tay giả từ những năm 1980 - 1985, với sự hỗ trợ của các nước trong khối xã hội chủ nghĩa. Khi đó, nhiều kỹ sư, kỹ thuật viên được cử đi đào tạo ở nước ngoài, và các dây chuyền sản xuất được đầu tư đã tương đối hiện đại so với thời điểm đó.

“Tuy nhiên, gần 40 năm qua, công tác đào tạo nhân lực, đầu tư thiết bị và công nghệ gần như bị lãng quên"- ông nói và cho biết hiện cả nước chỉ còn khoảng 30 cơ sở sản xuất chân tay giả nhỏ lẻ, phần lớn là xưởng thủ công, lạc hậu, chủ yếu mài, dũa, đục để trám phần khiếm khuyết cơ thể, chứ chưa đảm bảo được chức năng vận động tự nhiên cho người dùng.

Trong khi đó, thế giới đã tiến rất xa, nhiều nước đã sản xuất chân - tay giả thông minh, in 3D cá thể hóa chân tay giả, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để mô phỏng chuyển động, thậm chí có loại điều khiển bằng tín hiệu thần kinh từ não bộ.

“Chúng ta lạc hậu rất nhiều và thiếu nghiêm trọng nhân lực trong lĩnh vực này”, đại biểu nhấn mạnh.

Tại Việt Nam, người khuyết tật chiếm khoảng 7 - 8% dân số, nhưng chỉ 10% trong số đó có thể tiếp cận được sản phẩm chỉnh hình có chất lượng phù hợp. Ảnh minh họa: Hoàng Lan

Theo ông Thức, tại nhiều quốc gia, bảo hiểm y tế chi trả tới 90% chi phí cho người sử dụng thiết bị chỉnh hình, người bệnh chỉ trả phần nhỏ còn lại. Các nước láng giềng như Thái Lan, Campuchia còn có quỹ của Nhà nước hoặc các tổ chức phi chính phủ hỗ trợ miễn phí cho người có thu nhập thấp.

Còn ở Việt Nam, người có công được hỗ trợ từ 180.000 đồng đến 4,8 triệu đồng cho mỗi chân hoặc tay giả, còn đa số người khuyết tật khác không được bảo hiểm chi trả.

Giá một chân hoặc tay giả khoảng 20 triệu đồng, là khoản tiền quá lớn với phần đông người khuyết tật, buộc người khuyết tật phải tự chi trả hoặc vay mượn để có thiết bị phục hồi vận động. Nhiều người buộc phải vay mượn, thậm chí chấp nhận sống với khiếm khuyết của mình vì không thể chi trả.

Từ thực tế đó, đại biểu Nguyễn Tri Thức kiến nghị Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ quan tâm đầu tư đúng mức cho lĩnh vực này. Ông đề xuất khẩn trương xây dựng dây chuyền sản xuất chân – tay giả hiện đại theo công nghệ thế giới, đặt tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng. Đồng thời, xây dựng đề án đào tạo nhân lực chuyên sâu, cả trong và ngoài nước về kỹ thuật chỉnh hình.

Ông cũng đề nghị trước mắt, bảo hiểm y tế cần chi trả toàn bộ chi phí lắp đặt chân – tay giả cho người khuyết tật, giúp họ có cơ hội hòa nhập, không bị bỏ lại phía sau khi đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên số và công nghệ cao.

“Đây không chỉ là câu chuyện kỹ thuật, mà còn là chính sách nhân văn, thể hiện tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau,” đại biểu Nguyễn Tri Thức nói.

NHÓM PHÓNG VIÊN