Gỡ chồng chéo, mở đường phát triển bền vững
Trong quá trình phát triển, các ngành, địa phương đều phải có quy hoạch để làm cơ sở xây dựng hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội. Tuy nhiên, có không ít các quy hoạch chồng quy hoạch, gây khó khăn, hạn chế nguồn lực đất đai, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian qua, Thái Nguyên đã có nhiều giải pháp ngăn ngừa và khắc phục hạn chế này.
Khu vực trung tâm thành phố Thái Nguyên hiện nay. Ảnh: T.L
Mỗi ngành, mỗi lĩnh vực đều phải có quy hoạch riêng để định hướng cho phát triển lâu dài, như: Quy hoạch đô thị, quy hoạch giao thông, quy hoạch lâm nghiệp, quy hoạch du lịch; quy hoạch không gian văn hóa; quy hoạch nông thôn.
Theo kiến trúc sư Dương Minh Quỳnh, Hội Kiến trúc sư Thái Nguyên: Hiện nay, tình trạng quy hoạch chồng quy hoạch tương đối phổ biến ở các địa phương trong cả nước, nhất là ở các đô thị. Bởi trước đây, quy hoạch các ngành, lĩnh vực và địa phương chưa có sự phối hợp chặt chẽ; công nghệ tích hợp quy hoạch vẫn còn thủ công, cơ sở dữ liệu đất đai chưa hoàn thiện nên việc quản lý quy hoạch của chính quyền cơ sở gặp nhiều khó khăn. Cùng với đó, một số quy hoạch dự án không được triển khai, sau đó việc lập quy hoạch mới không thực hiện quy trình bỏ quy hoạch cũ dẫn đến sự chồng chéo…
Những năm qua, TP. Thái Nguyên có hàng chục quy hoạch về hạ tầng kỹ thuật, quy hoạch hạ tầng xã hội phục vụ phát triển lâu dài và bền vững. Trong quá trình thực hiện, cũng có không ít quy hoạch chồng quy hoạch. Phần lớn những quy hoạch này đã có từ hàng chục năm trước nhưng không triển khai.
Để giải quyết vấn đề này, cơ quan chức năng của TP. Thái Nguyên đã thực hiện nghiêm nguyên tắc ưu tiên quy hoạch từ cao đến thấp (quy hoạch của bộ, ngành Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện); ưu tiên quy hoạch sau. Trong quá trình thực hiện, địa phương đề xuất điều chỉnh quy hoạch để phù hợp với sự phát triển chung, thống nhất; thực hiện các quy trình để bỏ quy hoạch cũ theo quy định.
Tình trạng quy hoạch chồng quy hoạch ở khu vực nông thôn hiện không nhiều, bởi số lượng các quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ít, các loại biến động đất đai không diễn ra nhanh và phức tạp như ở đô thị. Các địa phương là vùng nông thôn chủ yếu thực hiện theo quy hoạch nông thôn mới đã được phê duyệt trước đây.
Ông Trương Văn Vững, Chủ tịch UBND xã Phú Đình (Định Hóa), chia sẻ: Quy hoạch nông thôn mới của xã rất rõ ràng và là định hướng phát triển lâu dài của địa phương. Khu vực nào là đất cho hạ tầng giao thông, khu vực nào là đất ở dân cư; khu vực nào là đất thương mại dịch vụ, khu đất dành cho công cộng đều được thể hiện rõ. Khi có quy hoạch này, chính quyền xã thực hiện đúng theo quy định. Tuy nhiên, tới đây khi sáp nhập thành xã mới lớn hơn, rộng hơn thì các địa phương nên tập trung rà soát lại, quy hoạch nào không phù hợp thì phải điều chỉnh lại theo quy hoạch phân khu, quy hoạch vùng để đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài.
Thái Thái Nguyên là một trong những địa phương đầu tiên của cả nước hoàn thành Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 3-2023.
Đơn vị tư vấn đã cùng cơ quan chức năng rà soát lại toàn bộ các quy hoạch ngành, lĩnh vực, như: Quy hoạch về đô thị, quy hoạch về dân cư; quy hoạch khoáng sản; quy hoạch du lịch; quy hoạch về phát triển công nghiệp và quy hoạch chung phân khu để thống nhất tích hợp vào Quy hoạch tỉnh.
Trong quá trình đó, các quy hoạch chồng chéo phần lớn đã được sàng lọc, điều chỉnh, nhằm lựa chọn những nội dung phù hợp với định hướng chung của tỉnh, huyện và xã.
Theo đại diện Sở Xây dựng, sau khi có Quy hoạch tỉnh và quy hoạch cấp huyện, các địa phương sẽ căn cứ vào đó để triển khai các quy hoạch nhằm xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của từng thời kỳ, từng giai đoạn…
Luật Quy hoạch được ban hành tháng 11/2017 và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/01/2019. Trải qua 6 năm thực hiện, Luật đã và đang có tác động rất rộng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội.
Đặc biệt, Nghị quyết số 81/2023/QH15 về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050, được Quốc hội thông qua ngày 09/01/2023, là cơ sở pháp lý quan trọng để Chính phủ xây dựng Quy hoạch tổng thể quốc gia nhằm xác định mô hình phát triển theo không gian lãnh thổ, tạo ra không gian mới và động lực tăng trưởng, bảo đảm phát triển bền vững.
Trên cơ sở đó, quy hoạch của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ được rà soát để tích hợp. Cùng với đó, Luật Đất đai năm 2024 ra đời đã góp phần khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác quy hoạch.
