Gỡ 'nút thắt' tách thửa, hợp thửa đất

Người dân làm thủ tục hành chính lĩnh vực đất đai tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Xuân Hương - Đà Lạt

Ông Lê Thanh Phong, có thửa đất tại phường Xuân Hương - Đà Lạt, chia sẻ: “Năm 2024, tôi đã nhiều lần từ TP Hồ Chí Minh lên Đà Lạt làm hồ sơ đất nhưng chưa thể chuyển đổi mảnh đất sử dụng hợp pháp của gia đình để xây nhà, dù đất của tôi phù hợp quy hoạch”. Nguyên nhân là do thửa đất của gia đình ông Phong có một phần nhỏ (15,84/660,9 m2) thuộc quy hoạch đất trồng cây hàng năm, gây cản trở việc chuyển đổi toàn bộ phần đất phù hợp quy hoạch đất ở (645,06 m2).

Theo Quyết định 27/2024/QĐ-UBND của tỉnh Lâm Đồng, việc tách thửa đất khi chuyển mục đích sử dụng một phần thửa đất từ đất không phải đất ở sang đất ở gặp nhiều khó khăn, khiến rất nhiều hộ gia đình không thể chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Cụ thể, phần đất của gia đình ông Phong có phía sau quy hoạch nông nghiệp, phải tách ra mới chuyển đổi đất xây dựng được. Tuy nhiên, do diện tích này nhỏ và không có đường, nên không thể tách thửa theo quy định.

Điểm a, Khoản 1, Điều 4 của Quyết định 27 quy định loại đất được tách thửa, hợp thửa phải là mục đích sử dụng đất được ghi trên Giấy chứng nhận. Trong khi đó, Khoản 5, Điều 5 lại quy định diện tích đất tối thiểu tách thửa đối với đất sản xuất nông nghiệp, đất nông nghiệp khác là 500 m2 tại khu vực đô thị và 1.000 m2 tại khu vực nông thôn. Các thửa đất sau khi tách phải có kích thước cạnh và tiếp giáp đường giao thông công cộng hoặc lối đi lớn ≥ 10 m. Như vậy, Quyết định 27 chưa quy định cụ thể các trường hợp tách thửa, hợp thửa đất trên địa bàn, đặc biệt là nội dung liên quan đến chuyển mục đích một phần thửa. Theo Quyết định 27, các thửa đất sau khi tách để chuyển từ nông nghiệp lên đất ở phải lớn hơn 500 m2 (hoặc 1.000 m2) và có mặt tiền hơn 20 m, phía sau phải thuộc quy hoạch đất ở. Điều này gây khó khăn cho người dân, vì quy hoạch đất ở ở các phường đô thị thường chỉ dài 30 - 50 m từ đường vào, sau đó là đất nông nghiệp không chuyển đổi được. Người dân muốn tách phần đất nông nghiệp ra khỏi phần muốn chuyển, nhưng không thể thực hiện vì không có đường đi. Ông Phong đã kiến nghị mong được xem xét chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang đất ở đối với phần 645,06 m2 phù hợp quy hoạch, để có thể xin phép xây dựng chỗ ở hợp pháp. Tuy nhiên, cho đến hết năm 2024 vẫn chưa được giải quyết.

Quyết định 32 được ban hành, cho đến thời điểm này đã gỡ nút thắt, phù hợp với thực tế vì “thấu tình, hợp lý”. Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui, vẫn còn những vấn đề liên quan đến việc tính đơn giá chuyển đổi. Người dân mong được giải quyết để bảo đảm hài hòa quyền lợi chính đáng của người dân và lợi ích của Nhà nước. Theo đó, nhiều người dân cho biết, Quyết định 34/2024/QĐ-UBND về việc điều chỉnh bảng giá các loại đất giai đoạn 2020 - 2024 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, tại Khoản 5, Điều 3 đã giải thích cụ thể từ ngữ “bề rộng hẻm” được xác định tại đoạn có bề rộng nhỏ nhất (không bao gồm phần diện tích đất thuộc quyền quản lý sử dụng của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân) của đường hẻm tính từ đường chính đi theo đường hẻm vào đến thửa đất (lô đất), khu đất xác định giá.

Người dân cho rằng, cần giải thích rõ hơn về cách tính bề rộng hẻm (đến mép đường, giữa hẻm hay cuối hẻm của thửa đất đi qua). Nên chăng, tính trung bình thay vì tính ở mép hẻm để bảo đảm hài hòa lợi ích của cả người dân và Nhà nước. Bởi vì, có những thửa đất trên thực tế ở mép đường có bề rộng lớn, nhưng lại thu nhỏ dần ở giữa thửa, hoặc nhỏ hơn nữa ở cuối thửa đất. Việc tính giá đất chuyển đổi ở mép đường, giữa đường hay cuối đường chênh lệch rất lớn. Hi vọng rằng, với sự quan tâm của các cấp chính quyền, những vướng mắc này sẽ sớm được tháo gỡ.

NGUYỄN NGHĨA