Gỡ 'nút thắt' trong đào tạo nghề ở các địa phương

Đa dạng ngành nghề, nỗ lực vượt khó

Hiện toàn tỉnh có 12 cơ sở công lập gồm 6 trường cao đẳng và 6 trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên. Các đơn vị này hoạt động theo hướng chủ động, linh hoạt, từng bước đổi mới nội dung và phương thức đào tạo, gắn với nhu cầu xã hội và thị trường lao động. Bên cạnh đó, 11 cơ sở ngoài công lập cũng tích cực tham gia, nhất là trong đào tạo ngắn hạn, đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Toàn hệ thống hiện có khả năng đào tạo hơn 100 ngành, nghề ở nhiều cấp trình độ, đồng thời phối hợp liên kết với các trường đại học ngoài tỉnh để tổ chức đào tạo liên thông.

Đào tạo nghề cho lao động nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ảnh: TUYẾT MỈNH

Ông Trương Thanh Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Hàn Quốc Cà Mau, cho biết: “Mỗi năm trường đào tạo khoảng 4.000 lao động ở nhiều ngành nghề như nuôi trồng thủy sản, thú y, đan lát… giúp bà con có thể tự tạo việc làm, hoặc phối hợp cùng doanh nghiệp đào tạo theo nhu cầu của địa phương”.

Sau hợp nhất, tỉnh đặt mục tiêu đến cuối năm 2025 tuyển sinh, đào tạo và bồi dưỡng nghề cho 41.500 người, đưa tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 65%, trong đó có văn bằng, chứng chỉ đạt 27,5%. Tính đến giữa tháng 8/2025, toàn tỉnh đã đào tạo 29.654 người, đạt 71,45% kế hoạch. Trong đó, cao đẳng 448 người, trung cấp 223 người, sơ cấp 2.153 người và dưới 3 tháng, thường xuyên là 26.830 người. Những con số này cho thấy nỗ lực lớn của ngành giáo dục nghề nghiệp trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, đặc biệt ở cấp xã, phường – nơi trực tiếp triển khai các chương trình cho lao động nông thôn.

Chia sẻ về lớp may dân dụng mở tại địa phương, chị Dương Thị Bé Sáu (xã Khánh Lâm) nói: “Trước giờ tôi với mấy chị em đâu biết may vá gì, nhờ Nhà nước mở lớp miễn phí mà nay biết may, mừng lắm. Trước thì may cho gia đình, rồi chỉ lại cho nhau. Ai có nhu cầu thì thuê may thêm, cũng có thêm thu nhập”.

Vướng mắc về vốn và hướng tháo gỡ

Theo Sở GD&ĐT tỉnh, công tác đào tạo nghề ở cơ sở đang gặp khó khăn lớn do thiếu vốn. Sau hợp nhất, các xã, phường chưa được phân bổ nguồn kinh phí từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, trong khi nhu cầu học nghề của người dân rất cao, nhất là giai đoạn chuyển đổi sản xuất. Nhiều xã đã xây dựng kế hoạch, xác định đối tượng và nghề đào tạo phù hợp nhưng chưa thể triển khai do thiếu kinh phí. Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cũng lâm cảnh “chờ vốn” để mở lớp, huy động giáo viên và trang thiết bị.

Giờ thực hành của chị em phụ nữ lớp nữ công gia chánh ở phường Tân Thành. Ảnh: TRÚC LINH

Trước thực trạng này, Sở GD&ĐT đã có công văn gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – cơ quan chủ trì Chương trình xây dựng nông thôn mới, đề nghị điều chỉnh, phân khai vốn để kịp triển khai nhiệm vụ.

“ Thời gian tới Sở sẽ tiếp tục phối hợp với UBND các xã, phường tổ chức đào tạo nghề; đẩy mạnh tuyên truyền về lợi ích học nghề, chính sách hỗ trợ và cơ hội việc làm sau đào tạo, từ đó tư vấn, hướng nghiệp cho người dân lựa chọn nghề phù hợp”, Tiến sĩ Lê Hoàng Dự, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Cà Mau, cho biết.

Các địa phương cho rằng nếu không sớm tháo gỡ vướng mắc về vốn, nguy cơ không đạt chỉ tiêu đào tạo nghề năm 2025 là rất rõ. Do đó, cùng với việc bố trí nguồn lực, cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, đồng thời phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp trong rà soát nhu cầu và xây dựng kế hoạch đào tạo sát với thực tế.

Có thể thấy, dù còn nhiều khó khăn, nhưng với quyết tâm của ngành và sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở Cà Mau vẫn đang có chuyển biến tích cực. Việc tháo gỡ kịp thời “nút thắt” về vốn và cơ chế phối hợp sẽ là yếu tố then chốt, giúp chính sách đào tạo nghề đi vào thực chất, phục vụ thiết thực cho người dân và sự phát triển bền vững của tỉnh.

Trúc Linh - Chí Linh