GÓC NHÌN ĐẠI BIỂU: NHÂN TÀI LÀ ĐIỂM 'KÍCH NỔ' CHO KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Điểm “kích nổ” trong chính sách để khoa học công nghệ bứt phá chính là nhân tài

Trong buổi sáng và đầu giờ chiều ngày 7/6, dưới sự chủ trì và điều hành của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội khóa XV họp phiên toàn thể tại hội trường chất vấn nhóm vấn đề thứ ba thuộc lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, đại biểu Lê Thanh Vân – Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau cho rằng, điểm “kích nổ” trong chính sách để khoa học công nghệ bứt phá chính là nhân tài, chỉ có nhân tài, nhất là nhân tài khoa học công nghệ mới có thể làm thay đổi diện mạo khoa học và công nghệ ở Việt Nam.

Đại biểu Lê Thanh Vân – Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt.

Theo đại biểu Lê Thanh Vân, những ứng dụng trong quản lý và trong phát triển kinh tế, đặc biệt là trong phòng thủ quốc gia, bảo vệ trật tự, an ninh nếu như không có công nghệ hiện đại chúng ta bị tụt hậu. Đại biểu cho rằng thứ tự ưu tiên trong việc lựa chọn chính sách để “kích nổ” trong khoa học công nghệ đó là nhân tài ở các lĩnh vực như là trí tuệ nhân tạo, blockchain, công nghệ thông tin, công nghệ vật liệu mới, và những vấn đề khác trong y tế và giáo dục.

Đồng tình với quan điểm coi nhân tài là một hướng để phát triển khoa học công nghệ, tuy nhiên đại biểu Nguyễn Lân Hiếu – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định cho rằng việc thực hiện rất khó khăn. Đại biểu chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt về việc ngay tại Bộ Khoa học và Công nghệ đã có phương án nào để có thể chiêu mộ nhân tài về Bộ làm việc?

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên cũng bày tỏ rất đồng tình với ý kiến của đại biểu Lê Thanh Vân, đại biểu Lân Hiếu khi nói về cốt lõi trong phát triển khoa học, công nghệ phải là vấn đề nhân tài.

Băn khoăn trong các lĩnh vực khoa học, các trường, các viện những lĩnh vực nào thiếu bao nhiêu các nhà khoa học đầu ngành, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa bày tỏ: “Chúng tôi rất lo sau này chúng ta ra nghị quyết mới hoặc lần sau chất vấn thì vấn đề thiếu hụt các nhà khoa học đầu ngành lại tiếp tục nêu lên như mới. Khoa học cần những sản phẩm rất cụ thể, cần những giải pháp rất cặn kẽ, đi vào con người, đi vào chính sách, đi vào những đơn vị”.

Còn vướng quy định pháp luật, tài chính

Trả lời chất vấn các ĐBQH, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt ghi nhận gợi ý của đại biểu Lê Thanh Vân về vấn đề “kích nổ” sự phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo để phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước. Bộ trưởng cho biết liên quan tới vấn đề con người, Bộ Khoa học và Công đã có kế hoạch trình lên Quốc hội đề án về đội ngũ trí thức trong giai đoạn từ nay đến 2030, được thực hiện trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt trả lời chất vấn các ĐBQH.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho rằng, vấn đề bứt phá về công nghệ thì có nhiều giải pháp nhưng trước tiên giải pháp quan trọng là đầu tư cho nghiên cứu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đầu tư cả về kinh phí, nguồn lực cũng như về cơ chế chính sách để làm sao nhà khoa học có điều kiện, có tâm thế sẵn sàng cống hiến cho khoa học.

Bộ trưởng cho rằng, nếu như chúng ta đầu tư đúng mức, tạo điều kiện thích hợp thì sẽ phát huy được năng lực nghiên cứu khoa học cũng như đổi mới sáng tạo. Đó là việc rất quan trọng để có điều kiện phát triển.

Trả lời đại biểu Nguyễn Lân Hiếu về thu hút nhân tài, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho rằng đây là điều rất trăn trở khi nhận công tác ở Bộ, cũng như trước đây ở cơ sở giáo dục đại học. "Có chủ trương, nhưng khi triển khai rất loay hoay do vướng quy định, luật công chức, viên chức, quy định về tài chính", Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết.

Theo Bộ trưởng, vừa qua, Bộ Khoa học và Công nghệ triển khai Nghị quyết 27 về xây dựng đội ngũ tri thức, Bộ đang xây dựng đề án, cố gắng để thật sự thu hút được nhà khoa học trong và ngoài nước về làm việc, cống hiến hiệu quả nhất. Bộ sẽ lấy ý kiến cơ quan quản lý, địa phương và các nhà khoa học, mong đại biểu Quốc hội đóng góp cho đề án này.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc bày tỏ đồng tình với đột phá, điểm "kích nổ" trong khoa học, công nghệ phải có nhân tài.

Tham gia trả lời chất vấn tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng bày tỏ đồng tình với đột phá, điểm "kích nổ" trong khoa học, công nghệ phải có nhân tài. Tuy nhiên Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng cho rằng muốn có được nhân tài thì phải có môi trường để họ cống hiến tốt. “Chúng ta phải có một cơ chế, chính sách hết sức phù hợp; phải thu hút được nguồn lực xã hội để đảm bảo được những sáng kiến và sáng tạo trong nghiên cứu khoa học”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nêu rõ.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết thêm: Việt Nam đã xây dựng một mạng lưới đổi mới sáng tạo. Theo đó, đã hình thành được 8 văn phòng ở các nước phát triển, trong đó ở Mỹ có 2 văn phòng và đã quy tụ khoảng gần 2.000 chuyên gia, nhà khoa học người Việt trên khắp thế giới ở trong mạng lưới này.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng đây là một nguồn lực hết sức quý giá để kết nối với lực lượng nghiên cứu trong nước và hỗ trợ, bổ trợ cho trong nước, tranh thủ nguồn lực này cho phát triển đất nước.

Bên cạnh đó, phải có sự thống nhất để thu hút nhân tài, đặc biệt là phát huy các tiềm năng, nguồn lực của trường đại học, các cơ quan nghiên cứu để phục vụ nghiên cứu cơ bản cũng như để thu hút các lược lượng tham gia kết nối Nhà nước, doanh nghiệp, các cơ quan nghiên cứu, trường học với sản xuất./.

Trọng Quỳnh