Google tôn vinh ca trù Việt

Biểu tượng đặc biệt về ca trù được thay thế tạm thời cho biểu tượng Google trên trang chủ google.com.vn ngày 23-2. Ảnh: Google

Hình ảnh ca trù do Google đăng tải diễn tả một chầu hát gồm 3 thành viên: Ngồi giữa là một nữ ca sĩ, gọi là “đào” hay “ca nương”, sử dụng bộ phách gõ lấy nhịp. Bên phải là một nhạc công nam, gọi là “kép” chơi đàn đáy phụ họa theo tiếng hát. Và người thứ ba ngồi bên trái giữ vai trò người thưởng ngoạn, còn gọi là “quan viên”, thường là tác giả bài hát, là người đánh trống chầu chấm câu và biểu lộ chỗ đắc ý bằng tiếng trống.

Biểu tượng đặc biệt này đã thay thế tạm thời cho biểu tượng Google trên trang chủ google.com.vn trong ngày 23-2. Đây là hình ảnh do họa sĩ Xuân Lê vẽ. Anh được mọi người biết đến như một họa sĩ tự do với nét vẽ và màu sắc rất dễ thương, cuốn hút. Chia sẻ cảm nghĩ khi thực hiện bức họa giao diện cho Google, họa sĩ Xuân Lê nói: “Ngày nay, nhiều thể loại âm nhạc đã được hình thành và phát triển để phù hợp với thị hiếu của một lượng lớn khán giả. Họ tiếp cận và phổ biến đến mọi người nhanh hơn trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Do đó, một số thể loại nhạc dân gian truyền thống và đương đại có thể dần bị lãng quên và có thể rơi vào nhu cầu bảo tồn cấp thiết. Thật tuyệt vời khi có cơ hội truyền tải hình ảnh của những người biểu diễn ca trù - một trong những thể loại âm nhạc truyền thống ở nước tôi. Nó đã có từ thế kỷ XV và được bảo tồn cho đến ngày nay”.

Theo họa sĩ Xuân Lê, tác phẩm của mình được truyền cảm hứng từ các clip biểu diễn ca trù. Trong đó, anh đã xem và thưởng thức các nghệ sĩ trình diễn.

Qua việc tôn vinh nghệ thuật ca trù với biểu tượng Doodle, Google cho biết mong muốn nâng cao nhận thức và sự quan tâm của công chúng đối với những nghệ thuật dân gian truyền thống đang có nguy cơ biến mất, nhắc nhở thế hệ trẻ luôn nhớ về cội nguồn. “Ca trù có nguồn gốc từ thế kỷ XI, phong cách mang nhiều nét giống nghi lễ geisha của Nhật Bản và các màn trình diễn opera. Ban đầu, ca trù được xem là thú vui giải trí cho giới quý tộc trong hoàng cung, sau đó, đi vào không gian văn hóa chung của Hà Nội thời hiện đại” - Google giới thiệu.

Qua việc tôn vinh này, Google cũng muốn mang lại cho người xem cảm giác tự hào và tinh thần dân tộc, khuyến khích thế hệ trẻ khám phá nền văn hóa nghệ thuật truyền thống với các di sản phong phú của Việt Nam, khơi gợi lên sự quan tâm của cộng đồng quốc tế về loại hình nghệ thuật truyền thống độc đáo này.

Trước đó, Google cũng đã từng tôn vinh Tết Trung thu của Việt Nam.

Ca trù hay hát ả đào là loại hình nghệ thuật truyền thống của miền Bắc, thịnh hành từ khoảng thế kỷ XV, phổ biến trong đời sống sinh hoạt văn hóa Việt Nam từ đầu thế kỷ XX trở về trước.

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, ca trù dần vắng bóng khỏi đời sống và đến năm 2009, ca trù được Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa LHQ (UNESCO) công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp. Thời điểm này, hồ sơ ca trù được UNESCO đánh giá: “Ca trù thể hiện một ý thức về bản sắc và sự kế tục trong nghệ thuật biểu diễn, có tính sáng tạo, được chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua các tổ chức giáo phường. Những giáo phường này đã duy trì các cộng đồng có quan hệ mật thiết, tạo nên nét đặc trưng cho Ca trù. Mặc dù trải qua nhiều biến động lịch sử, xã hội nhưng Ca trù vẫn có một sức sống riêng bởi giá trị của nghệ thuật đối với văn hóa Việt Nam”.

Gần đây, ca trù hồi sinh nhờ nỗ lực từ các tổ chức nhà nước và cơ quan quốc tế. Nhiều CLB ca trù ra đời dạy miễn phí cho giới trẻ, các liên hoan, chương trình văn hóa giới thiệu bộ môn nghệ thuật đến với công chúng trong và ngoài nước.

Ca trù có 5 không gian trình diễn chính: ca trù cửa đình (hát ở cửa đình tế thần), ca trù cửa quyền (thưởng thức ca trù của giới quyền chức), ca trù tại gia, ca trù hát thi, ca trù ca quán.

Đắc Nhân (tổng hợp)