Góp phần minh bạch hơn trong thanh toán chi phí khám chữa bệnh
Thời gian qua, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đã góp phần quan trọng giúp Bộ Y tế theo dõi, giám sát việc thực hiện kỷ luật, kỷ cương trong khám chữa bệnh (KCB) và thanh toán chi phí KCB bảo hiểm y tế (BHYT) theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn quỹ BHYT.
Kết nối liên thông dữ liệu với gần 13 nghìn cơ sở khám chữa bệnh
Thời gian qua, với sự kết nối liên thông dữ liệu KCB của gần 13 nghìn cơ sở KCB, và ứng dụng hệ thống giám định điện tử, việc quản lý, giám sát chi phí KCB BHYT đã đạt được nhiều kết quả, các cơ sở KCB ngày một tuân thủ tốt hơn các quy định của Bộ Y tế. Nếu năm 2017 số chi phí giảm trừ là 2.584 tỷ đồng, năm 2021 giảm trừ hơn 1.414 tỷ đồng đến năm 2022 còn 955 tỷ đồng.
BHXH đã tham gia các Hội đồng đấu thầu mua sắm thuốc từ Trung ương đến địa phương đã góp phần giảm các sai sót trong đấu thầu. Trong các năm gần đây, giá thuốc ngày một giảm và không có sự chênh lệch cao giữa các địa phương.
Giám sát chặt chẽ việc đăng ký hành nghề, hành nghề tại các cơ sở KCB thông qua hệ thống thông tin giám định BHYT và kiểm tra trực tiếp tại cơ sở.
Trong các năm qua, BHXH Việt Nam đã phát hiện nhiều trường hợp cấp giấy phép hoạt động của cơ sở KCB, chứng chỉ hành nghề không đúng quy định (nhân viên y tế không đủ điều kiện vẫn được cấp chứng chỉ hành nghề), hành nghề không đúng quy định (sai phạm vi hoạt động chuyên môn, không đăng ký hành nghề nhưng vẫn KCB...). Từ đó, góp phần minh bạch hơn trong thanh toán chi phí KCB: Cơ sở KCB phải liên thông dữ liệu hằng ngày lên cổng thông tin giám định BHYT vừa giúp giám sát việc chỉ định điều trị và lạm dụng BHYT từ phía nhân viên y tế và người bệnh.
Cải cách thủ tục hành chính trong KCB BHYT
Một trong công tác phối hợp có hiệu quả giữa BHXH và Bộ Y tế đó là đã triển khai việc sử dụng thẻ căn cước công dân để KCB BHYT, thay cho thẻ BHYT giấy để đi KCB, giúp đơn giản hóa thủ tục, tiết kiệm thời gian cho người dân khi làm các thủ tục KCB…Bước đầu ứng dụng sinh trắc học tại cơ sở KCB vừa đảm bảo quyền lợi cho người dân, vừa tiết kiệm chi phí và tăng cường quản lý của các cơ quan, chống lãng phí, trục lợi quỹ BHYT.
Tăng cường tương tác giữa người dân, cơ sở KCB và cơ quan BHXH: Với việc ứng dụng VssID, người dân có thể biết được lịch sử KCB; tiền đề cho việc xây dựng sổ sức khỏe điện tử. Cung cấp, chia sẻ dữ liệu người tham gia BHYT, KCB BHYT nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về sức khỏe người dân.
Khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế
Từ giữa năm 2022 xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại nhiều cơ sở y tế trên toàn quốc, cũng như những vướng mắc về chính sách làm ảnh hưởng đến việc thanh toán chi phí KCB BHYT, ảnh hưởng đến quyền lợi của người bệnh BHYT. BHXH Việt Nam đã kịp thời quán triệt, chỉ đạo BHXH các địa phương cần nêu cao tinh thần trách nhiệm cao nhất, phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế hướng dẫn giải quyết khó khăn vướng mắc và đảm bảo việc cung ứng đầy đủ thuốc, vật tư y tế phục vụ cho công tác KCB BHYT.
Đặc biệt, sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 144/NQ-CP ngày 05/11/2022 về bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí KCB BHYT, đã tháo gỡ rất nhiều khó khăn về cơ chế chính sách. Đến quý 4/2022 tình trạng thiếu thuốc, VTYT đã cơ bản được khắc phục tại tất cả các địa phương.
BHXH đã phối hợp xử lý vướng mắc thanh toán chi phí KCB BHYT đối với các dịch vụ kỹ thuật được thực hiện trên các máy do nhà trúng thầu vật tư, hóa chất cung cấp sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất, cơ bản; các trang thiết bị y tế xã hội hóa chưa kịp chuyển đổi sang hình thức sở hữu theo quy định của Nghị định 151/2017/NĐ-CP.
BHXH Việt Nam đã phối hợp với Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan đề xuất về cơ chế chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc. Ngày 4/3/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30/NQ-CP sửa đổi Khoản 4 của Nghị quyết 144/NQ-CP ngày 5/11/2022 của Chính phủ. Nghị quyết đã cơ bản tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong sử dụng trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí dịch vụ kỹ thuật thực hiện từ các trang thiết bị này. Giải quyết các khó khăn vướng mắc trong thanh toán chi phí KCB BHYT năm 2021 theo quy định của Nghị quyết số 144/NQ-CP và xử lý chi phí KCB chưa đủ điều kiện quyết toán trước năm 2021.
Trong tháng 12/2022, BHXH Việt Nam đã cấp đủ kinh phí KCB BHYT vượt tổng mức thanh toán trong phạm vi dự toán giao năm 2021 cho BHXH tỉnh theo số liệu BHXH tỉnh đã giám định. BHXH tỉnh đã thực hiện thanh toán cho cơ sở KCB BHYT. Số tiền vượt dự toán được Thủ tướng Chính phủ giao năm 2021 của 5 tỉnh: Hà Tĩnh, Ninh Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên, Thanh Hóa, BHXH Việt Nam đã báo cáo xin ý kiến Hội đồng quản lý thông qua để trình Thủ tướng phê duyệt bổ sung. Giải quyết chi phí tồn chưa đủ điều kiện thanh toán trong các năm từ 2020 trở về trước Tổng số tiền đã tổng hợp báo cáo Kiểm toán Nhà nước tháng 12/2022 là 2.128 tỷ đồng, trong đó thuộc thẩm quyền của Bộ Y tế là 170 tỷ đồng. Đây chủ yếu là các chi phí vượt dự toán Thủ tướng Chính phủ giao. Đến thời điểm này, BHXH Việt Nam đã cơ bản thực hiện rà soát thẩm định xong để báo cáo Hội đồng quản lý, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bổ sung chi phí vượt dự toán nêu trên.
Thời gian tới, với việc sửa đổi Luật BHYT, BHXH Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế trong lĩnh vực xây dựng và thực hiện chính sách, để đảm bảo tốt nhất quyền lợi của người tham gia BHYT và khả năng cân đối, phát triển bền vững của quỹ BHYT.