Hà Nội cam kết hành động giảm thiểu rác thải nhựa

Hội thảo là sự kiện thuộc các dự án “Cam kết thành phố tham vọng” do ICLEI - Hội đồng thế giới vì các sáng kiến khí hậu tại địa phương thực hiện dưới sự tài trợ của BMU - Bộ Tài nguyên môi trường và An toàn hạt nhân của Đức và dự án “Không khí sạch, thành phố xanh” do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ tài trợ và điều phối bởi Trung tâm Sống và Học vì Môi trường và Cộng đồng (Live&Learn).

Đây là hai dự án được thực hiện với mục tiêu kêu gọi các thành phố lớn ở Đông Nam Á (bước đầu là 3 quốc gia: Philippines, Indonesia và Việt Nam) tham gia cam kết về việc cắt giảm lượng khí thải nhà kính và hỗ trợ các đô thị này nghiên cứu thành lập các chương trình hành động cụ thể và hướng tới một môi trường trong lành và khỏe mạnh cho thế hệ trẻ Việt Nam, trong đó bao gồm mục tiêu tăng cường hành động và thúc đẩy sáng kiến và giải pháp không khí sạch, thành phố xanh.

Bà Elbeth Akkerman, Đại sứ Vương quốc Hà Lan tại Việt Nam phát biểu tại hội thảo.

“Ô nhiễm trắng” là cụm từ mà các nhà khoa học dùng để gọi về một loại ô nhiễm do túi nilon gây ra cho môi trường. Ô nhiễm trắng xảy ra khi chúng ta sử dụng quá nhiều túi nilon nhưng không được xử lý đúng cách dẫn đến tích tụ trong môi trường và hệ sinh thái như: rác thải nhựa bóp nghẹt dòng chảy của các dòng sông, gây phá hủy hoặc suy giảm đa dạng sinh học.

Nhiều loại sinh vật bị chết do vướng vào lưới đánh cá bị mất, hoặc bị bỏ lại trên các đại dương, cũng như ăn nhầm nhựa do nhầm lẫn với thức ăn. Các hạt vi nhựa có lẫn trong nước biển có khả năng hấp thụ các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy có sẵn trong nước biển và trầm tích biển. Các hạt này theo chuỗi thức ăn sẽ làm tăng nguy cơ dẫn đến nhiều bệnh lý cho các loài sinh vật bậc cao, bao gồm cả con người.

Thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi Trường (TN&MT) cho thấy, mỗi ngày Hà Nội thải ra 4.000 - 5.000 tấn rác, trong đó rác thải nilon chiếm 7 - 8%. Chỉ tính riêng hai thành phố lớn là Hà Nội và TP HCM, thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa và túi nilon mỗi ngày. Đáng chú ý, lượng chất thải nhựa và túi nilon của cả nước chiếm khoảng 8 - 12% trong chất thải rắn sinh hoạt. Nếu trung bình khoảng 10% lượng chất thải nhựa và túi nilon không được tái sử dụng mà thải bỏ hoàn toàn thì lượng chất thải nhựa và túi nilon thải bỏ xấp xỉ khoảng 2,5 triệu tấn/năm, đây là gánh nặng cho môi trường, thậm chí dẫn tới thảm họa "ô nhiễm trắng".

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Trọng Đông, Giám đốc Sở TN&MT cho biết: “Ô nhiễm chất thải nhựa đang trở thành một trong những vấn đề cấp thiết, đòi hỏi sự chung tay, cam kết mạnh mẽ của các ngành, các cấp, các tỉnh thành để giảm thiểu vấn nạn này. Những năm gần đây, chứng kiến nỗ lực không ngừng nghỉ của các cá nhân, tổ chức trong việc thực hiện các hành động xanh vì môi trường, ngày 4/6/2019, 41 Đại sứ quán và Tổ chức quốc tế tại Việt Nam đã cùng thông qua việc ký kết Quy tắc ứng xử nhằm giảm thiểu ô nhiễm chất thải nhựa nhằm kêu gọi một quy tắc chung trong các hoạt động để giảm thiểu rác thải nhựa và khuyến khích các bên liên quan cam kết thực hiện và chia sẻ trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường tại Việt Nam cho thế hệ tương lai. Thông qua hành động này, các cơ quan đối tác quốc tế cam kết đánh giá hiện trạng sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần tại văn phòng cơ quan và bắt đầu thay đổi cách thức hoạt động để giảm thiểu chất thải nhựa.

Trong những năm qua, các doanh nghiệp với cam kết trách nhiệm xã hội, đã bắt đầu thực hành quản lý và hạn chế rác thải nhựa. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xã hội cung cấp sản phẩm thay thế để hạn chế rác thải trong tiêu dùng và thực phẩm sạch không chất độc hại như Xanh shop, Sạp hàng chàng Sen, Lại Đây Refill Station... Những doanh nghiệp này không chỉ dừng lại ở việc cung cấp sản phẩm xanh, mà còn góp phần truyền tải thông điệp tốt đẹp và giúp việc này trở nên gần gũi và có thể thực hành mỗi ngày.

Các đại biểu tham dự hội thảo thể hiện quyết tâm nói không với rác thải nhựa.

Mặt khác, các phong trào hạn chế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần cũng đang được người dân hưởng ứng rộng rãi. Đặc biệt là trong giới trẻ, không chỉ dừng lại ở việc hạn chế dùng đồ nhựa sử dụng một lần, các dự án xử lý rác thải nhựa cũng được tổ chức, phát động và lan tỏa mạnh mẽ như dự án làm gạch sinh thái ecobrick từ túi nilon, dự án nhặt rác, thu gom vỏ hộp sữa...

Tại hội thảo, đại diện các tổ chức quốc tế, Đại sứ quán Hà Lan, lãnh đạo Sở TN&MT, Urenco Hà Nội đã chia sẻ những kinh nghiệm của quốc tế và Hà Nội cũng như hành động thực tế của các nhóm doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân trong trong quản lý và giảm thiểu rác thải.

Phát biểu tại hội thảo, bà Elbeth Akkerman, Đại sứ Vương quốc Hà Lan tại Việt Nam đã gửi đến thông điệp: "Để thay đổi thái độ của chúng ta đối với vấn đề rác thải nhựa cần có sự nỗ lực từ nhiều cấp độ, từ toàn cầu đến quốc gia, từ phính phủ đến công dân và từ doanh nghiệp đến người tiêu dùng. Do đó, Hà Nội sẽ luôn cần các đối tác quốc tế (trong đó có Hà Lan) cùng đồng hành để tìm kiếm giải pháp phù hợp".

Có thể thấy rằng bức tranh chung về hiện trạng, công tác thu gom và xử lý, những hạn chế và thách thức đối với chất thải nói chung và chất thải nhựa nói riêng không những của Hà Nội mà còn là sự nhức nhối trên toàn thế giới. Hội thảo "Cùng Hà Nội giảm rác nhựa - Hành động của chính quyền, doanh nghiệp và người dân" đã truyền cảm hứng, thiết lập mạng lưới và cam kết hành động vì một thành phố nói “KHÔNG” với chất thải nhựa dùng một lần và túi nilon.

Thành Công