Hà Nội dự kiến đầu tư hơn 21.000 tỉ đồng hồi sinh 4 dòng sông

Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội vừa hoàn thiện đề án phục hồi chất lượng môi trường và phát triển hệ thống 4 dòng sông nội đô, gồm: Sông Tô Lịch, sông Kim Ngưu, sông Lừ và sông Sét.

Tổng kinh phí cho kế hoạch này lên tới hơn 21.000 tỉ đồng, chia làm ba giai đoạn triển khai từ năm 2025 đến 2030.

Theo kết quả quan trắc môi trường trong giai đoạn 2015–2022, cả bốn dòng sông đều trong tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Nồng độ oxy hòa tan rất thấp, nhiều đoạn sông gần như không còn khả năng tự làm sạch. Chỉ tiêu vi sinh vượt ngưỡng cho phép từ 30 đến 70 lần, hàm lượng các hợp chất hữu cơ cũng vượt xa quy chuẩn kỹ thuật môi trường.

Hà Nội đang triển khai dự án cải tạo, hồi sinh lại sông Tô Lịch bị ô nhiễm trầm trọng giữa nội đô.

Nguyên nhân chính được xác định là do phần lớn nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý đang xả thẳng xuống sông. Trung bình mỗi ngày, TP Hà Nội phát sinh khoảng 1 triệu m³ nước thải, nhưng chỉ khoảng 30% trong số này được xử lý tập trung.

Để hồi sinh hệ thống sông nội đô, đề án đề ra bốn nhóm giải pháp trọng tâm, gồm:

Thu gom và xử lý triệt để nước thải sinh hoạt, đặc biệt là nước thải phân tán chưa qua xử lý; Xử lý ô nhiễm tồn lưu như bùn đáy, rác thải và các vật cản trong lòng sông;

Bổ cập nước sạch để duy trì dòng chảy tối thiểu trong mùa khô, tránh hiện tượng nước đọng, bốc mùi; Cải tạo cảnh quan, hệ sinh thái, kết hợp với phát triển các không gian văn hóa, tâm linh, giải trí ven sông.

Tổng kinh phí hơn 21.000 tỉ đồng sẽ được bố trí theo ba giai đoạn: Giai đoạn 2025–2027 dự kiến chi hơn 16.000 tỉ đồng; giai đoạn 2027–2029 khoảng 3.395 tỉ đồng; và giai đoạn 2029–2030 là hơn 841 tỉ đồng.

Một trong những hạng mục quan trọng liên quan đến đề án là Dự án Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá – công trình được kỳ vọng sẽ thay đổi căn bản tình trạng ô nhiễm ở sông Tô Lịch, sông Lừ và khu vực Hà Đông.

Dự án được khởi công từ năm 2016 với tổng mức đầu tư ban đầu hơn 16.000 tỉ đồng, sau điều chỉnh còn hơn 11.000 tỉ đồng. Dự án gồm một nhà máy xử lý nước thải công suất 270.000 m3/ngày đêm và hệ thống cống thu gom dài 53 km. Tuy nhiên, đến nay, sau gần một thập kỷ triển khai, nhà máy vẫn đang trong giai đoạn vận hành thử, còn hệ thống cống thu gom vẫn thi công dang dở.

Cùng với việc chờ đợi Dự án Yên Xá hoàn thành, TP Hà Nội đang tiếp tục triển khai các giải pháp song song để cải tạo sông Tô Lịch như nạo vét lòng sông, xử lý nước thải tại chỗ, cải tạo kè bờ, phát triển cây xanh và cảnh quan hai bên bờ.

Theo đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, việc phục hồi chất lượng môi trường các dòng sông không chỉ là giải pháp chống ô nhiễm đơn thuần mà còn là hướng đi chiến lược nhằm tạo ra không gian đô thị xanh, sạch, đáng sống hơn cho người dân Thủ đô.

“Khi những dòng sông được làm sạch và cải tạo, chúng sẽ không chỉ trở lại với chức năng thủy lợi hay tiêu thoát nước mà còn trở thành một phần quan trọng trong kiến trúc cảnh quan và văn hóa đô thị của Hà Nội”, vị này cho hay.

Trọng Phú