Hà Nội kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2026-2030

Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở Hà Nội vẫn còn cao.

Mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức báo động

Trong những năm gần đây, tỷ số giới tính khi sinh tại Hà Nội đã có xu hướng giảm nhưng vẫn ở mức cao hơn bình thường.

Theo thống kê, tỷ số giới tính khi sinh của thành phố giảm từ 117,6 trẻ trai/100 trẻ gái năm 2008 xuống còn 110,8 trẻ trai/100 trẻ gái năm 2022. Hết 7 tháng đầu năm 2025, con số này tiếp tục giảm nhẹ còn 110,5 trẻ trai/100 trẻ gái, song vẫn vượt ngưỡng tự nhiên (103-107 trẻ trai/100 trẻ gái).

Theo chia sẻ của ông Vũ Duy Hưng, Chi cục Trưởng Chi cục Dân số, Trẻ em và Phòng chống tệ nạn xã hội (Sở Y tế Hà Nội), Hà Nội dù đã đạt mức sinh thay thế, nhưng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn là vấn đề đáng lo ngại. Nếu không có biện pháp can thiệp mạnh mẽ và kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều hệ lụy xã hội nghiêm trọng trong tương lai.

Nguyên nhân này chủ yếu xuất phát từ tư tưởng “trọng nam khinh nữ” vẫn tồn tại trong một bộ phận người dân, cùng với việc lạm dụng công nghệ y tế hiện đại để lựa chọn giới tính thai nhi. Dù pháp luật nghiêm cấm hành vi tiết lộ giới tính thai nhi, nhưng trên thực tế, nhiều cơ sở vẫn “lách luật” để cung cấp thông tin cho thai phụ.

Nếu không có các can thiệp mạnh mẽ và kịp thời, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng như thừa nam, thiếu nữ trong độ tuổi kết hôn, gia tăng tội phạm buôn bán người, bất ổn xã hội và ảnh hưởng đến cấu trúc gia đình, tới chất lượng dân số trong tương lai.

Những giải pháp để kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh

Nhằm kiểm soát chặt chẽ tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, Sở Y tế Hà Nội đã ban hành Kế hoạch triển khai giai đoạn 2026-2030 với mục tiêu cụ thể, như: Khống chế tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh, giảm bình quân 0,2 điểm phần trăm mỗi năm. Đến năm 2030, tỷ số giới tính khi sinh của thành phố không vượt quá 109 trẻ trai/100 trẻ gái.

Thành phố đẩy mạnh công tác truyền thông.

Để đạt được mục tiêu này, Kế hoạch tập trung 3 giải pháp trọng tâm, gồm:

Thứ nhất, truyền thông thay đổi nhận thức và hành vi của người dân trong kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh.

Hà Nội đẩy mạnh tuyên truyền về vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái, lồng ghép nội dung giáo dục giới tính và bình đẳng giới trong trường học, giúp hình thành nhận thức đúng đắn ngay từ lứa tuổi học sinh, sinh viên; đồng thời nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành trong giám sát và phòng ngừa hành vi lựa chọn giới tính thai nhi.

Thứ hai, nâng cao hiệu lực thực thi pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi. Hà Nội sẽ đẩy mạnh phổ biến, giáo dục pháp luật đến các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, thanh niên trước kết hôn và các cơ sở y tế công lập và ngoài công lập.

Các cơ sở y tế, cơ sở cung cấp văn hóa phẩm, hàng hóa liên quan sẽ phải ký cam kết không tham gia các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức. Song song đó, ngành Y tế sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến việc lựa chọn giới tính thai nhi.

Thứ ba, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ y tế, dân số và đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế; tăng cường các hoạt động đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh cho cán bộ y tế, dân số, người cung cấp các dịch vụ y tế có liên quan; thực hiện các đề tài nghiên cứu về xu hướng và nguyên nhân mất cân bằng giới tính khi sinh; đồng thời học hỏi kinh nghiệm từ các địa phương và quốc gia đã thành công trong kiểm soát tình trạng này.

Định kỳ, Sở Y tế Hà Nội sẽ tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá hiệu quả của các hoạt động và báo cáo kết quả thực hiện lên UBND Thành phố, Cục Dân số (Bộ Y tế) để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai.

PV