Hà Nội sẽ khơi thông nguồn lực, tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế tư nhân bứt phá
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết, thành phố tiếp tục xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách nhằm tạo thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp phát triển, nhất là các doanh nghiệp trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Chiều 20/6, UBND thành phố Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Khơi thông nguồn lực - Bứt phá phát triển kinh tế tư nhân Thủ đô”. Ông Trần Sỹ Thanh - Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội chủ trì hội thảo.
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh chủ trì Hội thảo
Phát biểu khai mạc, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, hội thảo được tổ chức nhằm triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết số 138/NQ-CP của Chính phủ về Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TƯ và Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại buổi tọa đàm với doanh nghiệp để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội nhấn mạnh, đất nước ta đang đứng trước thời cơ quan trọng để bước vào một kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên của khát vọng vươn mình, của đổi mới sáng tạo, hội nhập toàn diện, quyết tâm hiện thực hóa mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Đây là cam kết chính trị - xã hội mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị.
Để thực hiện được mục tiêu này, Nghị quyết số 68-NQ/TƯ của Bộ Chính trị ban hành đã xác định, “phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia”. Đây là định hướng lớn, khẳng định rõ vị trí, vai trò, sứ mệnh và kỳ vọng lớn lao đặt vào khu vực kinh tế tư nhân trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Trong những năm qua, thành phố Hà Nội đã có nhiều nỗ lực nhằm tạo lập môi trường thuận lợi để khu vực kinh tế tư nhân phát triển. Hằng năm, thành phố thường xuyên tổ chức các cuộc đối thoại giữa lãnh đạo thành phố với doanh nghiệp trên địa bàn nhằm tháo gỡ và đồng hành cùng doanh nghiệp.
Cùng với đó, nhiều chính sách quan trọng được triển khai như: Đề án Hỗ trợ đổi mới khoa học công nghệ; Đề án Hỗ trợ phát triển doanh nghiệp; Đề án Khởi nghiệp sáng tạo; Chương trình xúc tiến thương mại; hỗ trợ tiếp cận vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa thông qua Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa…
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội mong muốn tại hội thảo này, các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp tập trung thảo luận về các cơ chế, chính sách cụ thể để Hà Nội đi đầu, tiên phong trong phát triển nhanh và bền vững khu vực kinh tế tư nhân, triển khai Nghị quyết 68 đi vào thực tiễn.
Toàn cảnh Hội thảo
Rào cản về chính sách khiến doanh nghiệp tư nhân phát triển chưa như mong đợi
Tính đến năm 2024, Hà Nội có tổng số 151.374 doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước; trong đó có 12.460 doanh nghiệp có quy mô vốn từ 50 tỷ đồng trở lên, 117.130 doanh nghiệp có quy mô vốn từ 1 - 50 tỷ đồng và 21.775 doanh nghiệp có quy mô vốn dưới 1 tỷ đồng. Ngoài ra, còn có hơn 357.000 hộ kinh doanh cá thể, chiếm hơn 7% tổng số hộ kinh doanh cá thể toàn quốc. Doanh nghiệp khu vực tư nhân đóng góp trên 45% trong GRDP và thu hút khoảng 80% tổng số lao động đang làm việc tại các loại hình doanh nghiệp của Hà Nội (trong đó các doanh nghiệp nhỏ và vừa đóng vai trò dẫn đầu trong việc thu hút lực lượng lớn lao động).
Trong cơ cấu ngành nghề, khu vực thương mại dịch vụ có 115.517 doanh nghiệp, chiếm 76,3% tổng số doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước và 270.816 cơ sở kinh tế cá thể, chiếm 75,8% số cơ sở kinh tế cá thể phi nông, lâm nghiệp và thủy sản; tiếp theo là khu vực công nghiệp và xây dựng với 39.677 doanh nghiệp, chiếm 26,2% tổng số doanh nghiệp; còn lại là khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản với 461 doanh nghiệp, chiếm 0,3%. Trong khu vực dịch vụ, khu vực có nhiều doanh nghiệp là doanh nghiệp bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy chiếm 52,8%. Trong khu vực công nghiệp và xây dựng, doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm 47,4% và doanh nghiệp xây dựng chiếm 49,1% tổng số doanh nghiệp toàn ngành.
Là một đô thị lớn nhất ở khu vực phía Bắc, Thủ đô Hà Nội là nơi hội đủ các điều kiện về hạ tầng, nhân lực, thị trường, khoa học - công nghệ và kết nối trong nước, quốc tế, rất thuận lợi cho các doanh nghiệp thuộc mọi loại hình sở hữu, trong đó có kinh tế tư nhân phát triển và có sức hút mạnh mẽ đối với doanh nhân ở mọi miền đất nước đến sinh sống, lập nghiệp.
Tuy vậy, cũng như khu vực kinh tế tư nhân của toàn quốc nói chung, khu vực kinh tế tư nhân ở Hà Nội vẫn còn gặp nhiều rào cản về cơ chế chính sách chung nên sự phát triển vẫn chưa đạt được kết quả như mong đợi. Nguyên nhân của tình hình như Nghị quyết số 68 NQ/TW đã chỉ ra là: “Tư duy, nhận thức về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế còn chưa đầy đủ, chưa theo kịp yêu cầu phát triển; thể chế, pháp luật còn vướng mắc, bất cập; công tác lãnh đạo, chỉ đạo chưa được quan tâm đúng mức; quyền tài sản và quyền tự do kinh doanh chưa được bảo đảm đầy đủ. Kinh tế tư nhân còn gặp nhiều khó khăn, trở ngại trong tiếp cận nguồn lực, đặc biệt là vốn, công nghệ, đất đai, tài nguyên và nhân lực chất lượng cao. Một số chính sách ưu đãi, hỗ trợ chưa thực sự hiệu quả và khó tiếp cận; chi phí kinh doanh còn cao”.
Nghị quyết số 68-NQ/TW và các văn bản pháp lý liên quan khác đã không chỉ tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc vốn tồn đọng lâu dài cho đến hiện nay, mà còn là hệ thống các quan điểm và định hướng, giải pháp mới, mang tính đột phá cả về tư duy lý luận lẫn cách tiếp cận thực tiễn để phát triển kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên mới.
Hà Nội nên có bộ phận thường trực thu thập phản ánh của doanh nghiệp
Tại hội thảo, các chuyên gia cũng đề nghị, Hà Nội phải tăng cường hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển mạnh lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, xóa bỏ rào cản trong tư duy; có cách tiếp cận mới, có chiến lược tạo chuỗi doanh nghiệp; Đi đầu trong giáo dục, thay đổi căn bản chiến lược đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; khả năng tiếp cận vốn, thu hút các doanh nghiệp lớn đầu tư vào các dự án đầu tư công…
Ông Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương khẳng định, để Thủ đô thực hiện tốt Nghị quyết 68, phải đặt trong tổng thể 3 nghị quyết còn lại là Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.
Chuyên gia Nguyễn Đình Cung cho rằng, cần cải thiện mạnh mẽ môi trường kinh doanh, tháo bỏ mọi rào cản để doanh nghiệp tự do kinh doanh, sáng tạo những gì luật không cấm. Đặc biệt, cần có một bộ phận thường trực để thu thập phản ánh của doanh nghiệp. “Cách tiếp cận cần phải đứng về phía doanh nghiệp, theo nhu cầu của doanh nghiệp, yêu cầu của doanh nghiệp và người dân. Đấy là cách tiếp cận để cải cách cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Với cách làm như thế, tôi đề nghị có một bộ phận thường trực trực thuộc UBND thành phố thu thập phản ánh của doanh nghiệp, Hiệp hội doanh nghiệp về các rào cản những thủ tục hành chính, rắc rối phức tạp, tốn kém thời gian tiền bạc, cản trở đối với hoạt động đầu tư kinh doanh của họ”, ông Cung nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn Công nghệ CMC
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn Công nghệ CMC cho biết, kinh tế số dự kiến chiếm 40% GRDP toàn thành phố trong 20 năm tới, đúng với định hướng của Nghị quyết 57-NQ/TƯ về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Ông Nguyễn Trung Chính cho rằng, để đạt mục tiêu đó, Hà Nội cần coi chuyển đổi số là trọng tâm, trụ cột để phát triển, giúp nâng cao năng suất, hiệu quả quản trị và năng lực cạnh tranh cho khu vực kinh tế tư nhân - trụ cột phát triển của nền kinh tế Thủ đô.
Trong đó, Hà Nội cần xây dựng “Chiến lược phát triển AI”, tích hợp vào Chiến lược phát triển kinh tế số - xã hội số của Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; đồng thời, cần phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, nâng cao năng lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo của Thủ đô.
Trong khi đó, chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên đề xuất, thành phố Hà Nội cần thực hiện ngay đề án phát triển kinh tế tư nhân với tinh thần dẫn dắt, định hướng thay đổi cấu trúc, chất lượng hệ thống doanh nghiệp Thủ đô. Ông Thiên đề nghị, nên chăng Hà Nội nghiên cứu việc thanh tra, kiểm tra mỗi năm chỉ nên thực hiện một lần, đồng thời cần tạo thêm cơ hội cho kinh tế tư nhân phát triển.
"Việc mở rộng không gian cơ hội cùng với việc “cởi trói”, tháo bỏ, hai cái đó hợp lại với nhau thì mới ra không gian cơ hội. Hiện nay cách quy hoạch của Hà Nội, cách tiếp cận mở không gian cơ hội chung ra khá rõ nhưng chúng ta phải định hình lại cụ thể hơn theo từng tuyến, từng mạch cho tương lai của khu vực tư nhân cho doanh nghiệp tư nhân là như thế nào thì phải được định hình rõ hơn”, ông Thiên cho biết.
Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên phát biểu đề xuất giải pháp phát triển kinh tế tư nhân.
Chuyển từ cơ chế xin - cho sang đồng hành - kiến tạo
Phát biểu kết luận Hội thảo, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho rằng, để tạo bứt phá trong phát triển kinh tế tư nhân, trước hết người đứng đầu các cơ quan, đơn vị cần thay đổi tư duy về vị trí, vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân trong tổng thể nền kinh tế quốc gia, của Thủ đô. Từ đó, mỗi cơ quan, đơn vị có liên quan tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tư nhân của Thủ đô phát triển, đặc biệt là tiếp cận đất đai, thủ tục hành chính…
Ông Trần Sỹ Thanh cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh cả nước đang thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, thành phố Hà Nội đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho các địa phương. Cùng với đó, thành phố tiếp tục xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách nhằm tạo thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp phát triển, nhất là các doanh nghiệp trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho rằng mối quan hệ giữa chính quyền và doanh nghiệp cần được kiến tạo lại, chuyển từ cơ chế xin - cho sang đồng hành - kiến tạo.
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho rằng, với vai trò đầu tàu, Hà Nội cần xây dựng môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân, thúc đẩy sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp, hình thành đội ngũ doanh nhân bản lĩnh, có tư duy hội nhập quốc tế. Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa chính quyền và doanh nghiệp cần được kiến tạo lại, chuyển từ cơ chế xin - cho sang đồng hành - kiến tạo.
“Hà Nội sẽ vượt qua mọi thách thức, phát huy mạnh mẽ tiềm năng, giữ vững vai trò tiên phong và tập trung định hướng là một trung tâm đổi mới sáng tạo, tài chính, công nghệ và văn hóa, xứng đáng là trái tim của Tổ quốc, là hình ảnh tiêu biểu cho một Việt Nam đổi mới, phát triển và hội nhập thành công trong kỷ nguyên mới”, ông Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh.
