Hà Nội sẽ vươn tầm cao mới, trở thành cực tăng trưởng kinh tế của cả nước

GRDP bình quân giai đoạn 2021-2025 đạt 6,57%/năm, cao hơn 1,1 lần mức tăng cả nước

Đảng bộ TP đã thực hiện đồng bộ, hiệu quả, sáng tạo các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế của Trung ương vào các Chương trình số 02-CTr/TU, 03-CTr/TU, 04-CTr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy. Giai đoạn 2021 - 2025, kinh tế Thủ đô tăng trưởng khá, đạt bình quân 6,57%/năm, cao hơn 1,1 lần mức tăng cả nước. Quy mô kinh tế ước đạt khoảng 63 tỷ USD, gấp 1,42 lần năm 2020, chiếm 41,54% vùng đồng bằng sông Hồng và 12,6% cả nước. GRDP bình quân đầu người ước đạt 7.200 USD.

Hà Nội đặt mục tiêu tăng trưởng 11% giai đoạn 2026 – 2030. Ảnh minh họa

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, tăng tỷ trọng dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp (dịch vụ 65,6%; công nghiệp - xây dựng 22,79%; nông nghiệp 1,96%). Thu ngân sách luôn vượt dự toán, ước đạt 2,2 triệu tỷ đồng, gấp 1,8 lần giai đoạn 2016 - 2020, chiếm khoảng 25% cả nước. Tổng vốn đầu tư xã hội thực hiện ước đạt 2,48 triệu tỷ đồng, gấp 1,5 lần nhiệm kỳ trước; thu hút vốn FDI ước đạt 11,5 tỷ USD. Năng suất lao động bình quân tăng 5,92%/năm; đóng góp của các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng GRDP khoảng 53%.

Kinh tế TP phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch Covid-19. Ngành dịch vụ được cấu trúc lại với trọng tâm là chuyển đổi số, phát triển thương mại điện tử, du lịch và các ngành kinh tế mới có tiềm năng như công nghiệp sáng tạo gắn với công nghiệp văn hóa (thiết kế, truyền thông, nội dung số, nghệ thuật biểu diễn, thủ công mỹ nghệ...). Du lịch phát triển bứt phá từ năm 2022, dự kiến đón 31 triệu lượt khách trong năm 2025, trong đó 7 triệu khách quốc tế. Công nghiệp phát triển theo hướng hiện đại, tập trung vào công nghệ thông tin và các ngành công nghiệp chủ lực có giá trị gia tăng cao. Điều hành ngân sách nhà nước chặt chẽ, linh hoạt, đảm bảo các cân đối lớn và chăm lo, đảm bảo an sinh, phúc lợi xã hội. Đầu tư công được tập trung từng bước khắc phục tình trạng phân tán, dàn trải nguồn lực đầu tư để ưu tiên các công trình trọng điểm, hạ tầng giao thông kết nối và thúc đẩy phát triển đồng đều trên địa bàn TP.

Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số được quan tâm, đẩy mạnh trên các lĩnh vực. Hà Nội dẫn đầu cả nước về: Chỉ số công nghiệp công nghệ thông tin, quản trị điện tử, đổi mới sáng tạo cấp địa phương; Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh (PII); Chỉ số thương mại điện tử; số lượng đăng ký sáng chế. Tích cực hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, kinh doanh; mở rộng các thị trường, tổ chức nhiều sự kiện và diễn đàn về khoa học, công nghệ, chuyển đổi số quốc gia và quốc tế.

Công tác quy hoạch, quản lý và phát triển đô thị, hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội được đẩy mạnh theo hướng đồng bộ, hiện đại, thông minh, kết nối; đã hoàn thành một số công trình trọng điểm: hai tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - Ga Hà Nội (đoạn trên cao), đường Vành đai 2 trên cao, cầu Vĩnh Tuy giai đoạn 2; khởi công đường Vành đai 4, cầu Tứ Liên, cầu Trần Hưng Đạo, cầu Ngọc Hồi; xử lý cơ bản tình trạng ô nhiễm sông Tô Lịch làm cơ sở cho việc tiếp tục chỉnh trang, phát triển du lịch...

Hà Nội đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cấp TP, là địa phương dẫn đầu cả nước. An sinh, phúc lợi xã hội được đảm bảo, năm 2024 không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo của TP. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; đối ngoại được mở rộng, nâng tầm vị thế Thủ đô Hà Nội trong khu vực và trên thế giới.

Những kết quả đạt được về kinh tế xã hội của TP Hà Nội là rất tích cực. Tuy nhiên, TP cũng thẳng thắn chỉ ra những mặt hạn chế. Tốc độ tăng trưởng kinh tế, thu hút nguồn lực cho phát triển còn chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và vai trò động lực, dẫn dắt phát triển của Thủ đô; quy mô và trình độ phát triển kinh tế của Hà Nội còn khoảng cách đáng kể so với nhiều thủ đô và đô thị trung tâm trong khu vực và châu Á.

Hà Nội vẫn còn bốn chỉ tiêu kinh tế chủ chốt chưa hoàn thành kế hoạch (tốc độ tăng trưởng GRDP chưa đạt mục tiêu; GRDP bình quân đầu người còn thấp; quy mô vốn đầu tư toàn xã hội chưa tương xứng; năng suất lao động chưa cải thiện rõ rệt). Kinh tế tri thức, kinh tế đô thị và mô hình kinh tế mới (kinh tế đêm, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn) chưa phát huy tiềm năng.

Công tác quản lý quy hoạch, đất đai, phát triển hạ tầng, xây dựng và quản lý đô thị có nhiều mặt chưa đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại. Còn tình trạng tình trạng ùn tắc giao thông, ngập úng ở khu vực nội đô. Ô nhiễm không khí và các dòng sông nội đô vẫn chưa được khắc phục triệt để; xử lý chất thải, di dời các cơ sở ô nhiễm, cơ sở giáo dục đại học, y tế không phù hợp quy hoạch còn chậm…

Những hạn chế này cho thấy, quá trình phát triển của Thủ đô vẫn đang đối mặt không ít rào cản về cơ chế, nguồn lực và năng lực đổi mới sáng tạo.

Xác lập mô hình tăng trưởng mới, phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân

Với mục tiêu đến năm 2030 trở thành động lực phát triển của vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước, là cực tăng trưởng có tầm ảnh hưởng khu vực, Hà Nội đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2026-2030 đạt khoảng 11%/năm; GRDP bình quân đầu người vượt 12.000 USD; tỷ trọng kinh tế số chiếm 40% GRDP; vốn đầu tư xã hội đạt khoảng 5 triệu tỷ đồng. Đây là những chỉ tiêu rất cao, đòi hỏi TP phải triển khai đồng bộ những giải pháp mang tính đột phá, khả thi và hiệu quả.

Hà Nội ưu tiên đột phá về hạ tầng, kết nối đồng bộ, hiện đại. Ảnh minh họa

Giai đoạn 2025 và 2030, bối cảnh trong nước và thế giới còn nhiều thách thức. Kinh tế thế giới chuyển biến nhanh, phức tạp. Xung đột, chiến tranh diễn ra ở nhiều khu vực, phức tạp hơn. Kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm, thương mại, đầu tư quốc tế sụt giảm, áp lực lạm phát, giá năng lượng leo thang; cạnh tranh kinh tế, chiến tranh thương mại, tranh giành thị trường. Các nước lớn điều chỉnh chính sách…, thu hút đầu tư giữa các nước ngày càng quyết liệt, nhất là trong lĩnh vực khoa học, công nghệ chất lượng cao.

Trong nước, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, thiên tai, dịch bệnh… Trong những năm tới, Hà Nội tiếp tục phải đối mặt với áp lực lớn về hạ tầng do di dân cơ học cao và xu hướng ngày càng cao hơn, nguy cơ cháy nổ, tai nạn, ùn tắc giao thông, úng ngập…

Trong bối cảnh đó, Hà Nội xác định, phải tranh thủ mọi thời cơ, thuận lợi, quyết tâm vượt qua các khó khăn, thách thức trong quá trình xây dựng và phát triển.

Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh cho biết, Hà Nội tiếp tục tập trung vào đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu kinh tế. Hà Nội phải lựa chọn đúng những lĩnh vực thế mạnh để tạo đột phá như khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, công nghiệp văn hóa và phát triển du lịch.

TP phải tạo đột phá trong cấu trúc kinh tế và mô hình đô thị hiện đại, lấy kinh tế tri thức, sáng tạo và giá trị gia tăng cao làm nền tảng. Đẩy mạnh phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, tuần hoàn, chia sẻ; khai thác hiệu quả các không gian văn hóa-sáng tạo, không gian công cộng, ngầm, số và trên cao; hình thành các mô hình kinh tế đêm gắn với khu vực phố cổ, hồ Tây, sông Hồng, tạo dấu ấn riêng cho Thủ đô.

Đầu tư công tiếp tục được đẩy mạnh, cơ cấu lại theo hướng tập trung, trọng điểm, đóng vai trò dẫn dắt đầu tư tư nhân; đồng thời phát triển đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng số, hạ tầng xã hội, tăng cường kết nối liên vùng, thúc đẩy các vùng vệ tinh phát triển hài hòa với trung tâm.

Những ngày qua, Hà Nội cũng trở thành tâm điểm cả nước khi đồng loạt khởi công hàng loạt dự án hạ tầng và đô thị quy mô lớn, góp phần định hình diện mạo mới cho Thủ đô trong giai đoạn phát triển tới. Đây là minh chứng cho quyết tâm chính trị mạnh mẽ của toàn hệ thống chính trị, nhằm đưa Hà Nội trở thành đô thị hiện đại, văn minh, xứng đáng là trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của cả nước. Hà Nội phấn đấu, đến năm 2030 hoàn thành khoảng 100km đường sắt đô thị (tuyến số 2, 3, 5). Hoàn thiện hệ thống quản lý, điều hành giao thông thông minh; phát triển hệ sinh thái giao thông công cộng đồng bộ, tích hợp. Có cơ chế, chính sách đột phá chuyển đổi giao thông xanh…

Một hướng đột phá khác là phát huy vai trò động lực của khu vực kinh tế tư nhân. Xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, huy động sự tham gia của mọi thành phần kinh tế, mọi nguồn lực, nhất là các nguồn lực: tài nguyên nhân văn, tài nguyên đất đai, tài nguyên số...; thu hút các tập đoàn kinh tế lớn trong và ngoài nước tham gia thực hiện các chương trình, dự án trọng điểm của Thủ đô.

Hà Nội cũng tiếp tục xây dựng môi trường kinh doanh thông thoáng, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp; tạo điều kiện thuận lợi tiếp cận đất đai, vốn, công nghệ và nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Chủ tịch UBND TP cho biết, Hà Nội xây dựng và triển khai Đề án hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2026 - 2030 theo hướng trở thành nhà cung cấp, doanh nghiệp phụ trợ cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, hình thành chuỗi giá trị, mạng lưới liên kết sản xuất kinh doanh nâng cao giá trị sản phẩm để kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Phấn đấu đến năm 2030 có khoảng 300.000 DN đang hoạt động.

Hà Nội sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế phát triển Thủ đô toàn diện, đồng bộ, khả thi với các cơ chế, chính sách đặc thù. Tăng cường phân cấp, phân quyền, ủy quyền cho cấp xã; thực hiện cơ chế thí điểm phù hợp, hiệu quả trong các lĩnh vực: quy hoạch, đầu tư, tài chính, quản lý và phát triển đô thị, đất đai, môi trường, văn hóa, giao thông, dân cư, tổ chức bộ máy... nhằm tăng tính sáng tạo, tự chủ, tự chịu trách nhiệm gắn với kiểm soát quyền lực trong thực hiện nhiệm vụ.

Trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước, yêu cầu đặt ra là Hà Nội phải thực sự bứt phá, trở thành động lực dẫn dắt, tạo không gian phát triển mới cho cả vùng và cả nước. Muốn vậy, Hà Nội cần một thể chế vượt trội, cơ chế đặc thù đủ hiệu lực, hiệu quả để giải phóng nguồn lực, phát huy tiềm năng và nâng tầm vị thế.

Văn kiện Đại hội XVIII Đảng bộ TP Hà Nội được xây dựng trên nền tảng chính trị và pháp lý thuận lợi chưa từng có với các định hướng chiến lược lớn của Trung ương dành riêng cho Thủ đô.

Cụ thể, Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Luật Thủ đô năm 2024 với nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội. Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 đã được phê duyệt.

Đây là các cơ sở pháp lý và chính trị quan trọng để Hà Nội có những bước đi đột phá, tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế mà các nhiệm kỳ trước chưa có được; cùng với các thành tựu của Thủ đô sau 40 năm đổi mới, 17 năm mở rộng địa giới hành chính đã và đang tạo ra thế và lực, vận hội mới để Hà Nội bứt phá, tiên phong phát triển cùng cả nước.

Thảo Nguyên