Hà Nội thu hồi, xử sai phạm 'đất vàng': Có dừng lại… trên giấy?

Phối cảnh Dự án The Manor Central Park.

TP Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu thu hồi hàng loạt ô đất, dự án trên địa bàn các quận, huyện (Hoàng Mai, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm và Thanh Trì) với tổng diện tích gần 7 ha. Đây là các khu đất đã và đang sử dụng sai mục đích hoặc chậm bàn giao.

Dự án nhiều sai phạm

UBND TP Hà Nội có Văn bản số 9406 (ngày 17/8/2023) yêu cầu Sở TN&MT, Sở KH&ĐT và UBND quận Hoàng Mai, UBND huyện Thanh Trì thu hồi diện tích đất Dự án The Manor Central Park do Bitexco làm chủ đầu tư (tại phường Đại Kim, quận Hoàng Mai và xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì) trước ngày 15/9.

Công ty Cổ phần Bitexco (sau đây gọi tắt là Bitexco) là nhà đầu tư thực hiện Dự án Đường giao thông bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An (huyện Thanh Trì) theo hợp đồng BT ký năm 2014. Bitexco là chủ đầu tư Dự án Khu đô thị (KĐT) Nam đường vành đai 3 theo Quyết định số 3021 (ngày 30/6/2015) của UBND TP Hà Nội.

Theo đại diện Bitexco, đã hoàn thành đầu tư xây dựng và thực hiện bàn giao tuyến đường số 1 và tuyến số 5 theo Dự án BT Chu Văn An. Riêng đối với hạng mục nút giao cầu vượt đang chờ chính quyền địa phương bàn giao mặt bằng sạch để triển khai thi công xây dựng.

Đối với dự án khu đô thị, tổng diện tích toàn phần là 65,8 ha, trong đó có 20,8 ha là đất đối ứng, để doanh nghiệp kinh doanh thu hồi vốn và lợi nhuận. Bitexco chia dự án thành 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 là giải phóng mặt bằng toàn bộ diện tích 65,8 ha và đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật và phát triển quỹ đất 14,2 ha/20,8 ha đất đối ứng theo quy hoạch được duyệt.

Giai đoạn 2 là 6,6 ha/20,8 ha đất đối ứng, theo quy hoạch được duyệt là các khối nhà chung cư cao tầng.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, Bitexco đã liên tiếp để xảy ra những vi phạm. Cụ thể, ngày 14/6/2016, Sở Xây dựng Hà Nội cấp giấy phép xây dựng cho Bitexco được phép xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật KĐT Nam đường vành đai 3. Tuy nhiên, phải đến 30/6/2016, UBND Hà Nội mới có Quyết định 3609 phê duyệt đánh giá tác động môi trường để triển khai công trình này.

Theo Quyết định số 3841 (ngày 31/7/2018) của UBND Hà Nội, ô đất 12 CCV trong KĐT Nam đường vành đai 3 phường Đại Kim (quận Hoàng Mai) là trung tâm thương mại dịch vụ. Nhưng thực tế khu đất này hiện đã biến thành hàng trăm shophouse, biệt thự. Số căn thấp tầng này đang được rao bán rầm rộ giai đoạn 2 với giá từ 20 - 40 tỷ đồng/căn, tùy thuộc vào vị trí.

Trước đó (năm 2017), Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra hàng loạt vấn đề trong các dự án BT của Hà Nội, trong đó có dự án của Bitexco thực hiện.

Theo Kiểm toán Nhà nước, Dự án Đường bao quanh khu tưởng niệm danh nhân Chu Văn An do Bitexco làm chủ đầu tư đội vốn không căn cứ lên tới 36,79 tỷ đồng. Sau đó, dự án này cũng bị Thanh tra Chính phủ tiếp tục nêu hàng loạt vi phạm, trong đó có việc thẩm định, phê duyệt tổng vốn đầu tư không chính xác, đã làm tăng số tiền hơn 12 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ đã ban hành kết luận thanh tra, trong đó xác định dự án này bị chậm tiến độ so với yêu cầu do năng lực về huy động vốn, bố trí vốn chủ sở hữu tham gia vào dự án của nhà đầu tư yếu kém, không đảm bảo theo tiến độ giải ngân cam kết.

Để chấn chỉnh việc quản lý các dự án trên địa bàn, ngày 28/11/2019 UBND TP Hà Nội đã có quyết định thu hồi 52.936 m2 đất tại KĐT Nam đường vành đai 3 tại phường Đại Kim (quận Hoàng Mai) và xã Thanh Liệt (huyện Thanh Trì) do Bitexco quản lý giao cho Sở TN&MT.

Đến ngày 17/6/2020, đoàn kiểm tra của UBND huyện Thanh Trì làm việc với Bitexco về Dự án The Manor Central Park thuộc địa bàn xã Thanh Liệt. Kết quả kiểm tra, Bitexco không cung cấp được báo cáo đánh giá tác động môi trường hạng mục nhà ở thấp tầng. Cũng tại thời điểm kiểm tra phần diện tích trên địa phận huyện Thanh Trì, Bitexco đã xây dựng một số căn hộ nhà liền kề thấp tầng.

Đến ngày 4/9/2020, UBND TP Hà Nội đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính 350 triệu đồng trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với Bitexco do xây dựng công trình mà không có báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt theo quy định.

Các lô đất trên với hơn 5,2ha phục vụ Dự án The Manor Central Park. Ảnh: Vnmedia.vn

Cần quyết liệt, “không vùng cấm”

Trước việc bị thu hồi này, trao đổi với Báo GD&TĐ, đại diện Bitexco cho biết, các ô đất còn lại được nêu tại Văn bản số 6669 (ngày 28/7/2023) của Sở TN&MT Hà Nội có tổng diện tích 52.936,3 m2. Cụ thể là các ô đất: 8NT, 16NT, 1CC, 12CC, ô đất số 13 (đất dự trữ), ô đất số 18 (xây dựng nhà ở xã hội) hiện Bitexco đang quản lý chống lấn chiếm sau giải phóng mặt bằng và đầu tư hạ tầng kỹ thuật.

Bitexco cho hay, Văn phòng Chính phủ đang xem xét giải quyết kiến nghị của công ty trên cơ sở đề xuất của UBND TP Hà Nội, Bộ KH&ĐT cùng các bộ, ngành liên quan đối với việc đầu tư đồng bộ KĐT Nam đường vành đai 3.

Trong đó, có nội dung đầu tư các công trình công cộng, xã hội, các công trình đầu tư theo chính sách xã hội tại các ô đất 8NT, 16NT, 1CC, 12CC, ô đất số 13, ô đất số 18 Sở TN&MT đang đề xuất bàn giao nhằm đảm bảo phát triển đồng bộ khu đô thị.

Bitexco mong muốn được đầu tư đồng bộ, tổng thể KĐT Nam đường vành đai 3 hoàn chỉnh như chủ trương của Thành ủy Hà Nội, bao gồm các công trình công cộng, dịch vụ, nhà trẻ, nhà ở xã hội.

Tương tự dự án của Bitexco, UBND TP Hà Nội có văn bản gửi các sở, ngành, địa phương liên quan về việc thu hồi các ô đất trên địa bàn các quận Cầu Giấy và Nam Từ Liêm để thực hiện đấu giá.

Theo đề xuất, TP Hà Nội sẽ thu hồi 11.017,2 m2 tại ô đất A3/NO*, A4/NO, A5/NO2 và 4.401,9 m2 tại ô đất A5/CC1, A5/DX thuộc KĐT Nam Trung Yên (quận Cầu Giấy, quận Nam Từ Liêm).

Theo ghi nhận của Báo GD&TĐ, tại KĐT Nam Trung Yên, các ô đất quy hoạch trên (A5/CC1, A5/DX, A3/NO, A4/NO, A5/NO2) đang được quây tôn để phục vụ việc kinh doanh, buôn bán ô tô.

Ông Nguyễn Trọng Đông - Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội yêu cầu Sở GTVT, quận Cầu Giấy, quận Nam Từ Liêm xử lý dứt điểm vụ việc để bàn giao mặt bằng cho Trung tâm Phát triển quỹ đất Hà Nội, báo cáo Chủ tịch UBND thành phố kết quả trước tháng 10/2023.

Lãnh đạo UBND Hà Nội cũng giao Sở TN&MT Hà Nội chủ động phối hợp với các đơn vị tiếp nhận mặt bằng các khu đất và lập phương án đấu giá quyền sử dụng đất các ô đất tại KĐT Nam Trung Yên nêu trên trong quý IV năm 2023.

Đăng Chung