Hà Nội yêu cầu tạm dừng tách thửa đất: Văn bản vi hiến, cần thu hồi, hủy bỏ

Ban hành các văn bản ngược với Luật Đất đai là việc làm vi hiến

Như Báo Giao thông đã đưa tin, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp đã có văn bản gửi Chủ tịch UBND Hà Nội đề nghị tự kiểm tra, xử lý Công văn số 1685 của Sở Tài nguyên và môi trường (TN&MT) Hà Nội về việc đẩy mạnh công tác quản lý Nhà nước trong thực hiện thủ tục tách thửa đất, hợp thửa.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh chỉ đạo kiểm tra văn bản tạm dừng tách thửa đất

Công văn 1685 do Sở TN&MT Hà Nội ban hành ngày 22/3/2022 có nội dung: "Đề nghị UBND các quận, huyện, thị xã tạm dừng tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến việc chia tách thửa đất đối với đất nông nghiệp; thửa đất có đất ở và đất nông nghiệp trong cùng thửa đất, thửa đất phi nông nghiệp không phải là đất ở".

Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cho rằng, việc tách thửa là quyền của người sử dụng đất khi áp dụng đầy đủ các điều kiện và được thực hiện theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

Do vậy, việc tạm dừng tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến việc chia tách thửa đất được đề cập tại công văn nói trên "không đảm bảo cơ sở pháp lý về nội dung và không thuộc thẩm quyền của Sở TN&MT... việc này có thể ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất".

Luận bàn nội dung này dưới góc độ pháp lý, luật sư Quách Thành Lực, Giám đốc Công ty Luật Pháp trị (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, hiện nay theo quy định của Luật Đất đai, quyết định của UBND các tỉnh, thành phố đều có quy định hạn mức công nhận đất ở đối với từng thửa đất khi thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất vườn, ao, đất nông nghiệp sang đất ở.

"Ví dụ đối với quận Hoàn Kiếm (TP Hà Nội), hạn mức công nhận đất ở đối với thửa đất có vườn ao là 120m2 theo khoản 1, điều 4, Quyết định số 20/2017/QĐ-UBND, ngày 1/6/2017", luật sư Lực dẫn chứng.

Theo luật sư Lực, hạn mức công nhận đất ở này áp dụng cho một thửa đất. Trong hạn mức người dân không phải đóng tiền sử dụng đất, ngoài hạn mức thì tùy theo thời điểm bắt đầu sử dụng đất mà phải đóng từ 50 - 100% tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Do vậy, người dân hiểu biết đã thực hiện thủ tục tách thửa đất ra trước khi chuyển mục đích sử dụng đất để hưởng tối đa quyền lợi trên.

"Tách thửa là quyền cơ bản của người sử dụng đất được quy định trong Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành để người dân có thể linh hoạt trong việc sử dụng đất phù hợp với nhu cầu của mình", ông Lực nói.

Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật khẳng định, văn bản chứa quy định pháp luật là văn bản áp dụng chung, nhiều lần cho các chủ thể, buộc các chủ thể phải thực hiện hoặc không làm những việc nhất định.

Chỉ có một số cơ quan nhất định mới được quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Văn bản cấp dưới phải phù hợp với văn bản của cơ quan cấp trên có thẩm quyền cao hơn cùng lĩnh vực.

Thêm nữa chỉ có một số hình thức, tên gọi văn bản nhất định mới được quyền chứa đựng quy phạm pháp luật. Chỉ cần thiếu một trong các yếu tố trên thì văn bản chứa quy phạm đó đều vi hiến, vi phạm pháp luật và không có giá trị pháp lý.

Luật sư Quách Thành Lực, Giám đốc Công ty Luật Pháp trị

"Theo quy định, Sở TN&MT không phải cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản chứa đựng quy phạm pháp luật. Công văn không phải loại văn bản được phép chứa đựng quy phạm pháp luật.

Thêm nữa, văn bản cấp dưới còn đi ngược lại, hạn chế quyền của người sử dụng đất đã được quy định trong Luật Đất đai. Do vậy, Sở TN&MT ban hành các văn bản có chứa mệnh lệnh chung, có tính quy phạm, ngược với Luật Đất đai là việc làm vi hiến, vi phạm pháp luật", luật sư Lực nói.

Cần thu hồi, hủy bỏ các văn bản sai phạm

Ông Lực cho biết, dẫu biết rằng tình trạng tách thửa, phân lô để chuyển mục đích sử dụng đất, lách các quy định để không phải đóng tiền sử dụng đất gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước, gây nhiễu loạn thị trường bất động sản, gây khó khăn trong công tác quản lý.

Tuy nhiên, nếu việc làm của người dân là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với quy định pháp luật thì mọi tổ chức phải tôn trọng, chấp nhận, không được quyền vì lý do quản lý trước mắt mà đi ngược lại các quy định pháp luật.

"Các Sở TN&MT trước thực trạng sốt đất ban hành các văn bản hạn chế tách thửa diễn ra phổ biến trong cả nước, tất cả các văn bản này đều là vi hiến, vi phạm quy định pháp luật. Do vậy, đề nghị Cục Kiểm tra văn bản, Bộ Tư pháp thực hiện vai trò giám sát của mình, có ý kiến với các địa phương để thu hồi, hủy bỏ các văn bản sai phạm", ông Lực nói.

Liên quan đến việc Bộ Tư pháp "tuýt còi" văn bản tạm dừng tách thửa đất của Hà Nội, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã có chỉ đạo Sở Nội vụ; Văn phòng UBND Thành phố; Sở Tư pháp; Sở TN&MT vào cuộc kiểm tra.

Ông Thanh đã giao Đoàn kiểm tra công vụ thành phố chủ trì, phối hợp Văn phòng UBND thành phố, Sở Tư pháp tổ chức kiểm tra công vụ đối với Sở TN&MT trong việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ và ý kiến chỉ đạo của UBND thành phố đã giao nêu trên; việc tạm dừng thực hiện một số thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực đất đai trên địa bàn thành phố.

Kết quả kiểm tra báo cáo Chủ tịch UBND thành phố trước ngày 30/4/2023; kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố có biện pháp xử lý trách nhiệm các đơn vị, cá nhân vi phạm (nếu có).

Phùng Đô