Hai cách lý giải tuyên bố giảm hoạt động quân sự của Nga
Nhiều chuyên gia cho rằng quyết định 'giảm hoạt động quân sự' là một phần trong tính toán kỹ lưỡng của Moscow sau những diễn biến thực tế trên chiến trường.
“Hiện tại, quân đội Nga sẽ phải tạm dừng để giải thích với dân chúng rằng ‘mọi thứ đều ổn, mọi thứ đang trong tầm kiểm soát’. Nhưng cuộc chiến vẫn sẽ tiếp tục và (Nga) sẽ đạt được các mục tiêu cuối cùng”, nhà phân tích quân sự người Nga Pavel Felgenhauer nhận định, đề cập đến tuyên bố giảm hoạt động quân sự ở gần Kyiv và Chernihiv của Moscow.
Tuy nhiên, thông báo của Nga cũng làm dấy lên nghi vấn với nhiều nước phương Tây. Trong khi nhiều chuyên gia Nga cho rằng Moscow tạm dừng hoạt động quân sự để thay đổi chiến thuật, thích nghi với diễn biến thực tế, một số chuyên gia cho rằng diễn biến chỉ là cái cớ cho Moscow điều chỉnh trước các diễn biến mới.
Tính toán kỹ lưỡng?
Nhà phân tích quân sự Felgenhauer nói việc Nga “tạm dừng” tấn công Kyiv và các thành phố lớn khác ở phía bắc và phía tây Ukraine, có thể xuất phát từ những thay đổi về thời tiết trong thời gian tới.
“Chiến dịch mùa đông về cơ bản đã kết thúc. Sẽ có lũ lụt và nhiều bùn đất hơn. Đến tháng 5, mọi thứ sẽ khô ráo trở lại và rất có thể chiến dịch mùa hè sẽ bắt đầu, mang tính quyết định”, ông Felgenhauer nói với Al Jazeera.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Alexei Mukhin, từ Trung tâm Thông tin Chính trị Moscow, cho biết tuyên bố giảm leo thang ở mặt trận phía bắc của các nhà đàm phán phù hợp với kế hoạch được tính toán cẩn thận của Điện Kremlin.
“Đây là một phần của kế hoạch. Ông Medinsky không thể chỉ nói một cách ngẫu hứng. Mọi hoạt động đặc biệt đều cần có sự điều chỉnh, nhưng nhìn chung, chúng tôi vẫn đang đạt được mục tiêu”, ông nói với Moscow Times.
Một ngôi nhà bị phá hủy ở làng Lukianivka, ngoại ô Kyiv, vào ngày 30/3. Ảnh: AFP.
Trong khi đó, nhiều chuyên gia quân sự phương Tây không đồng tình với quan điểm này. Omar Ashour, nhà nghiên cứu xung đột tại Viện Doha, nhận định Nga tuyên bố giảm hoạt động quân sự vì buộc phải thay đổi mục tiêu.
“Một cách khác để nói rằng mục tiêu thay đổi chế độ ở Kyiv đã thất bại. Nỗ lực bao vây và áp đảo Kyiv không thành công, do đó, họ đang tập trung vào phía đông”, ông Ashour nói với Al Jazeera.
Ông cho rằng Nga ban đầu có chiến lược quân sự 3 mũi nhọn: bao vây để chiếm thủ đô, đánh chiếm miền Nam Ukraine và chiếm thành phố trọng yếu Mariupol. Tuy nhiên, cả ba mục tiêu đang gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ của Ukraine. Trong khi đó, Mỹ và phương Tây đang tăng tốc chuyển giao vũ khí cho Ukraine.
Vì vậy, “Moscow có thể đang tìm cách thoát khỏi khó khăn ở Ukraine”, Loren Thompson, nhà phân tích quốc phòng tại Viện Lexington, Washington, nhận định.
Theo ông, chiến thắng chóng vánh mà Mosocw mong đợi trước khi tiến hành “chiến dịch quân sự đặc biệt” đã không thành hiện thực. Nga đang đối mặt với nhiều câu hỏi: Nên bổ sung lực lượng mặt đất ở đâu và bằng cách nào? Liệu có nên tấn công con đường vận chuyển vũ khí của phương Tây hay không? Nếu tiếp tục leo thang, hoặc mở rộng chiến sự, cái giá sẽ là gì?
Tuy nhiên, Stephen Biddle, giáo sư về các vấn đề quốc tế tại Đại học Columbia, cho biết rất khó để giải mã ý định của Moscow.
“Có thể Nga thực sự muốn thu hẹp mục tiêu để hướng tới những khu vực mà họ vốn đã kiểm soát”, ông nói với Fortune, đề cập đến vùng Donbas mà Nga đang nắm giữ.
Phương Tây hoài nghi
Theo Guardian, trong khi có những dấu hiệu cho thấy một số binh sĩ đang di chuyển vào Belarus, điều đó vẫn chưa hoàn toàn dẫn đến một cuộc rút quân.
Dù Moscow tuyên bố giảm hoạt động quân sự gần Kyiv và thành phố Chernihiv, khả năng ném bom thành phố từ xa vẫn hiện hữu.
Cảnh tượng một tòa nhà trúng đòn bắn phá từ xa tại Chernihiv, thuộc miền Bắc Ukraine. Ảnh: AFP.
Về vấn đề này, Lầu Năm Góc cho biết Nga chỉ bố trí lại "một số lượng nhỏ" lực lượng gần Kyiv nhưng không rút lui, có thể đang chuẩn bị tiến hành "cuộc tấn công lớn" tại nhiều nơi khác ở Ukraine.
“Chúng tôi thấy số lượng quân nhỏ dường như đang di chuyển khỏi Kyiv, cùng ngày Nga nói đang giảm quy mô” xung quanh thủ đô của Ukraine, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby cho biết hôm 29/3, theo AFP. Nhưng "điều đó không có nghĩa mối đe dọa đối với thủ đô Ukraine đã hết”.
Ông cho biết “chúng tôi sẽ không gọi đây là một cuộc rút quân”, và Nga có thể đang bố trí lại để tập trung vào những địa điểm khác của Ukraine. Ngoài ra, ông cũng nhận định nên chuẩn bị tinh thần đề phòng một cuộc tấn công lớn nhằm vào các khu vực khác của Ukraine.
Trong bản cập nhật mới nhất, Bộ Quốc phòng Anh nhận định cuộc tấn công của Nga "thất bại trong mục tiêu bao vây Kyiv”, theo Guardian.
“Rất có thể Nga sẽ tìm cách chuyển hướng sức mạnh chiến đấu từ phía bắc sang cuộc tấn công ở các khu vực Donetsk và Luhansk ở phía đông”, Tùy viên quốc phòng Anh Mick Smeath nói.
Phil Osborn, cựu Giám đốc cơ quan tình báo quốc phòng Anh, tin rằng dù “cả hai bên đều có lợi khi giảm nhịp độ của chiến dịch”, Moscow là bên có lợi ích nhiều hơn.
Tuy nhiên, bất chấp lời hứa sẽ giảm hoạt động quân sự tại đây và quanh Kyiv để tạo điều kiện cho đàm phán, thống đốc tỉnh Chernihiv của Ukraine cáo buộc quân đội Nga vẫn pháo kích “suốt đêm”.
Nga nhiều khả năng sẽ tiếp tục dùng các đòn pháo kích và tên lửa trên quy mô lớn để bù đắp lại việc bị giảm sút năng lực cơ động trên bộ, Bộ Quốc phòng Anh nói.
