Hai chiếc UAV MQ-9 của Mỹ bị bắn hạ chỉ trong 72 giờ tại Yemen

Chuyên trang An Ninh Thủ Đô - Báo Công an nhân dân

11/9/2024 Gốc

Nhóm vũ trang Houthi ở Yemen thông báo bắn rơi thêm máy bay không người lái (UAV) MQ-9 Reaper thứ 2 của Mỹ chỉ trong vòng ba ngày qua. Đây là chiếc thứ 9 nếu tính từ tháng 10 năm ngoái, khi Houthi tuyên bố ủng hộ đồng minh Hamas tại Dải Gaza..

Yahya Saree, người phát ngôn lực lượng Houthi tại Yemen, ngày 10/9 tuyên bố máy bay không người lái MQ-9 Reaper của Mỹ bị bắn hạ khi "thực hiện hành động thù địch" trên bầu trời tỉnh Saada ở phía bắc nước này.

Trước đó, Houthi cuối tuần trước tuyên bố đã bắn rơi UAV MQ-9 thứ 8 của Mỹ trên không phận Yemen kể từ khi căng thẳng ở Trung Đông leo thang vào tháng 10 năm ngoái.

Theo lực lượng Houthi đây là chiếc MQ-9 thứ 9 bị bắn hạ chỉ trong vòng chưa đầy 3 ngày qua.

Ông Saree cho biết lực lượng Houthi đã bắn hạ tổng cộng 9 máy bay Reaper kể từ khi tiến hành "chiến dịch hỗ trợ người dân Palestine ở Dải Gaza" hồi cuối năm ngoái.

Quan chức Houthi chưa công bố bằng chứng cụ thể, nhưng lực lượng này thường đăng video bắn hạ máy bay MQ-9 Mỹ trong những sự việc trước đây.

Với việc liên tiếp bị Houthi tyên bố bắn hạ UAV MQ-9 trị giá tới 30 triệu USD/chiếc, Mỹ chưa lên tiếng về vấn đề này.

UAV MQ-9 Reaper, còn được gọi là Predator-B, là một cải tiến lớn của UAV MQ-1 Predator trước đó, nhưng thực hiện tốt hơn hầu như tất cả các vai trò của phiên bản tiền nhiệm. Cả 2 đều do General Atomics chế tạo.

UAV MQ-1 Predato được triển khai lần đầu vào năm 1995 với vai trò hỗ trợ giám sát, sau đó được chỉnh sửa vào năm 2001 để mang một số ít tên lửa hoặc bom, mặc dù kích thước nhỏ gọn của nó khiến khả năng này bị hạn chế khá nhiều.

Vào thời điểm bắt đầu cuộc chiến chống khủng bố, cuộc chiến mà Mỹ phụ thuộc rất nhiều vào UAV để thực hiện các cuộc tấn công bí mật ở các vùng xa xôi hẻo lánh trên toàn cầu, nhu cầu đối với dòng máy bay Predator phiên bản nâng cấp trở nên cấp thiết.

Chiếc UAV MQ-9 Reaper đầu tiên cất cánh vào tháng 2/2001. Cũng trong tháng này, chiếc Predator lần đầu tiên được trang bị tên lửa chống tăng Hellfire.

UAV mới ban đầu được kỳ vọng trở thành một thợ săn-sát thủ. Thiết kế của nó đã phản ánh điều đó: động cơ mạnh hơn, sải cánh lớn hơn, tốc độ nhanh hơn, trần bay cao hơn và khả năng tải trọng cũng lớn hơn nhiều.

So với UAV MQ-1 Predator, động cơ của UAV MQ-9 Reaper được tăng từ 115 lên 900 mã lực, tốc độ tăng từ 217km/h lên 444km/h; sải cánh tăng từ 16,7 lên 20,1 mét; chiều dài tăng từ 8,2 lên 10,9 mét; và khả năng tải trọng tăng từ 204kg với 2 móc treo lên 1.746kg với 7 móc treo. Trần bay cũng tăng gấp đôi, từ 7.620 mét lên 15.240 mét.

Tuy nhiên, thời gian hoạt động của UAV MQ-9 Reaper nếu mang đầy đủ vũ khí giảm xuống chỉ còn 14 giờ so với 24 giờ của UAV MQ-1 Predator.

Tuy nhiên, nếu không mang vũ khí và làm nhiệm vụ trinh sát, UAV MQ-9 Reaper lại có thể hoạt động liên tục trong 42 giờ.

Một phiên bản “tăng tầm” cho phép UAV MQ-9 Reaper có thể hoạt động trong khoảng 34-40 giờ khi đầy tải.

Các biến thể khác của UAV MQ-9 Reaper bao gồm UAV MQ-9B SeaGuardian, có sức chứa nhiên liệu và hệ thống radar được cải thiện đáng kể, khung máy bay được gia cố để hạ cánh trên tàu sân bay và một bộ chuyển đổi đặc biệt để mang và thả phao âm.

UAV MQ-9B SeaGuardian được sử dụng để phát hiện tàu ngầm và các vật thể khác dưới nước.

Trong khi đó, biến thể UAV MQ-9B SkyGuardian được tạo ra để phù hợp với các tiêu chuẩn sử dụng tại các quốc gia châu Âu. Biến thể này có sải cánh lên tới 24 mét.

Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) có một biến thể được gọi là UAV Altair. Biến thể này được sửa đổi để có tầm hoạt động lớn hơn và thời gian hoạt động lâu hơn nhằm thực hiện các nhiệm vụ khoa học, giúp theo dõi các tài sản không gian của NASA khi chúng rơi trở lại Trái Đất, đặc biệt là tàu không gian Orion.

Về cơ bản, Mỹ có ý định vận hành UAV MQ-9 Reaper như một máy bay tấn công được điều khiển từ xa, do đó, dòng UAV này có khả năng tấn công đáng kể.

Với 7 giá treo vũ khí, MQ-9 Reaper có thể mang tên lửa AGM-114 Hellfire, bom dẫn đường bằng laser GBU-12 Paveway II, bom thông minh GBU-38, tên lửa tấn công mặt đất Brimstone, tên lửa phòng Stinger có thể bắn từ trên không và tên lửa phòng không AIM-9X Sidewinder.

Ngoài ra, UAV MQ-9 Reaper còn được trang bị radar AN/APY-8 Lynx, radar độ phân giải cao Ku-Band, radar khẩu độ tổng hợp có thể sử dụng trong mọi điều kiện thời tiết và hệ thống chỉ báo mục tiêu chuyển động trên mặt đất (GMTI).

Ban đầu UAV MQ-9 Reaper được sản xuất cho Không quân Mỹ, nhưng sau đó được bán với số lượng nhỏ cho Vương quốc Anh, Tây Ban Nha, Italy, Hà Lan, Ấn Độ, Nhật Bản và Pháp.

Ngoài các khách hàng kể trên, luật pháp Mỹ không cho phép bán loại UAV MQ-9 Reaper này ra thị trường quốc tế để tránh bị lộ công nghệ tên lửa đạn đạo.

Bắt đầu từ năm 2007, UAV MQ-9 Reaper được biết đến với các nhiệm vụ trên không ở Iraq, Afghanistan, Yemen, Syria và Pakistan, tiến hành các cuộc không kích chống lại Taliban, Al-Qaeda và các nhóm dân quân khác chống lại Mỹ và các lực lượng của Washington.

Nhiệm vụ đáng chú ý nhất UAV MQ-9 Reaper là cuộc tấn công ngày 3/1/2020, hạ sát Tướng Iran Qasem Soleimani và thủ lĩnh lực lượng bán quân sự Iraq Abu Mahdi al-Muhandis bên ngoài Sân bay Quốc tế Baghdad ở Iraq.

UAV MQ-9 Reaper đã được Bộ Tư lệnh Châu Phi của Mỹ (AFRICOM) sử dụng rộng rãi cho các nhiệm vụ từ tuần tra chống cướp biển ở Seychelles đến các cuộc không kích chống lại nhóm hồi giáo cực đoan Al-Shabaab ở Somalia.

Lực lượng Pháp cũng dùng UAV MQ-9 Reaper chống lực lượng dân quân có liên kết với tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Mali, Niger và Libya.

Dòng UAV MQ-9 Reaper này cũng được sử dụng trong các cuộc tuần tra trên không dọc biên giới Nga, xuất kích từ các căn cứ ở Romania và Ba Lan.

Nhiều UAV MQ-9 Reaper đã bị bắn hạ bởi các hệ thống phòng không triển khai trên mặt đất, từ các hệ thống SA-6 KUB thời Liên Xô cho đến hệ thống Pantsir hiện đại do Nga sản xuất.