Hai cựu chủ tịch ở Hà Nam ký 586 hợp đồng cho thuê đất trái thẩm quyền

VKSND tỉnh Hà Nam vừa ban hành cáo trạng truy tố các bị can Nguyễn Trung Văn (nguyên Chủ tịch UBND thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng), Lại Tuấn Anh (Chủ tịch UBND thị trấn Ba Sao) và Phan Thị Ngọc Thương (cán bộ địa chính thị trấn Ba Sao) về tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai theo khoản 3, Điều 229 Bộ luật Hình sự 2015.

Theo cáo trạng, tháng 6/2003, UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt dự án giải thể doanh nghiệp Nhà nước đối với Nông trường Ba Sao, giao UBND thị trấn Ba Sao quản lý hơn 1,1 ha đất nông trường.

Tháng 12/2015, UBND tỉnh Hà Nam ban hành văn bản về phương án giải quyết đất nông nghiệp của nông trường đã bàn giao cho các địa phương quản lý sử dụng. Trong đó, văn bản có nội dung thể hiện sự đồng ý về việc UBND thị trấn Ba Sao ký hợp đồng thuê đất với các hộ gia đình, cá nhân, thời hạn cho thuê không quá 5 năm theo Điều 132 Luật Đất đai 2013 và các quy định liên quan.

Bị can Nguyễn Trung Văn, nguyên Chủ tịch UBND thị trấn Ba Sao. Ảnh: Công an Hà Nam.

Giai đoạn từ tháng 12/2015 tới tháng 8/2022, Ban Thường vụ Đảng ủy thị trấn Ba Sao các nhiệm kỳ đã họp và ra nghị quyết giao UBND thị trấn ký hợp đồng cho thuê đất nông nghiệp. Cán bộ địa chính qua các thời kỳ là ông Đào Hữu Nhân (2000-2016) và bà Phan Thị Ngọc Thương (2016-2022) có trách nhiệm lập hợp đồng, kiểm tra diện tích đất, thông tin về đất đai để cho thuê với thời hạn không quá 5 năm.

Tổng số hợp đồng cho thuê đất nông nghiệp mà UBND thị trấn đã ký là 611 hợp đồng với tổng diện tích đất cho thuê là hơn 2,7 triệu m2. Tổng số tiền thuê thu nộp ngân sách Nhà nước dự kiến là gần 1,6 tỷ đồng, trong đó số tiền đã thu là hơn 622 triệu đồng, còn thiếu gần 960 triệu đồng.

Tháng 11/2022, kết luận giám định của Công an tỉnh Hà Nam và các cơ quan có thẩm quyền đều thể hiện diện tích đất do Nông trường Ba Sao giao lại cho địa phương quản lý thuộc loại đất nông nghiệp. Do vậy, thẩm quyền cho thuê đất phải thuộc UBND huyện Kim Bảng. Việc UBND thị trấn Ba Sao ký hợp đồng cho thuê là trái thẩm quyền. Tuy nhiên, lãnh đạo thị trấn vẫn thực hiện theo Nghị quyết của Đảng ủy thị trấn và theo Văn bản số 2619/UBND-NN&TNMT ngày 7/12/2015 của UBND tỉnh Hà Nam.

Cáo trạng thể hiện các bị can Nguyễn Trung Văn và Lại Tuấn Anh trong giai đoạn làm chủ tịch thị trấn đều biết rõ diện tích đất nông trường bàn giao lại cho UBND thị trấn quản lý thuộc loại đất nông nghiệp, chưa được cấp có thẩm quyền quy hoạch, thẩm quyền cho thuê thuộc UBND huyện Kim Bảng nhưng đã lạm dụng chức vụ, chỉ đạo cấp dưới soạn thảo các hợp đồng, tính giá trị tiền thuê đất hàng năm cho các hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu để ký hợp đồng cho thuê trái thẩm quyền theo quy định tại Điều 59 Luật Đất đai 2013.

Trong vụ án này, các bị can Văn và Tuấn Anh phải chịu trách nhiệm hình sự lần lượt đối với việc ký 297 và 289 hợp đồng cho thuê đất nông nghiệp trái thẩm quyền, có giá trị quyền sử dụng đất được xác định là hơn 155 tỷ đồng. Bị can Phan Thị Ngọc Thương là người soạn thảo tổng cộng 586 hợp đồng cho hai bị can trên ký nên là đồng phạm với vai trò giúp sức.

Bị can Lại Tuấn Anh. Ảnh: Báo Hà Nam.

Từ những căn cứ trên, VKSND tỉnh Hà Nam xác định các bị can Nguyễn Trung Văn, Lại Tuấn Anh và Phan Thị Ngọc Thương đã phạm tội Vi phạm các quy định về quản lý đất đai theo điểm b, khoản 3, Điều 229 Bộ luật Hình sự 2015 với khung hình phạt 5-12 năm tù.

Đối với 25 hợp đồng còn lại, cơ quan chức năng xác định ông Trần Đình Cơ (Chủ tịch UBND thị trấn Ba Sao từ tháng 6/2015 đến tháng 3/2017) đã ký 16 hợp đồng trái thẩm quyền, trị giá quyền sử dụng đất hơn 3,9 tỷ đồng còn bị can Đào Trung Văn đã ký 9 hợp đồng, giá trị quyền sử dụng đất là hơn 1,4 tỷ đồng. Theo Nghị quyết 41 năm 2017 của Quốc hội thì hành vi vi phạm của những người này xảy ra trước ngày 1/1/2018 nên áp dụng Điều 174 Bộ luật Hình sự 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009 để xử lý theo hướng có lợi cho người vi phạm.

Do những người vi phạm chưa bị xử lý kỷ luật về hành vi cho thuê đất trái phép và các dấu hiệu "gây hậu quả nghiêm trọng", "đất có diện tích lớn" theo Điều 174 và cũng chưa có văn bản quy định, hướng dẫn cụ thể để xác định nên cơ quan chức năng nhận định không đủ căn cứ xử lý hình sự ông Cơ cũng như không xem xét xử lý trách nhiệm bị can Văn đối với 9 hợp đồng này.

Hoàng Linh