Hai cựu Thủ tướng Algeria ra tòa vì tội tham nhũng

Người dân Algeria theo dõi phiên tòa xét xử 2 cựu Thủ tướng được truyền hình trực tiếp

Phiên tòa đặc biệt xét xử 2 cựu Thủ tướng Algeria cùng một số cựu chính trị gia quyền lực khác đang được truyền hình trực tiếp để công chúng theo dõi. Nó diễn ra vào thời điểm chỉ còn 1 tuần nữa là đến kỳ bầu cử và căng thẳng chính trị đang gia tăng.

Loạt quan chức, doanh nhân hầu tòa

Ông Ahmed Ouyahia, người đã bị buộc thôi làm Thủ tướng hồi tháng 3-2019 khi các cuộc biểu tình chống lại Tổng thống Abdelaziz Bouteflika leo thang và người tiền nhiệm Abdelmalek Sellal đã ra điều trần hôm 4-12 tại Tòa án Sidi M'Hamed ở Algiers. Hai cựu lãnh đạo này phải đối mặt với các cáo buộc khác nhau, từ rửa tiền đến lạm dụng quyền lực và cấp các đặc quyền không đáng có trong ngành lắp ráp xe hơi.

Được gọi đầu tiên lên bục, ông Ouyahia bị buộc tội “chiếm dụng công quỹ, lạm dụng chức vụ, cấp các đặc quyền không đáng có, xung đột lợi ích, tham nhũng, rửa tiền và tuyên bố sai sự thật”. Ông bị buộc tội ủng hộ một số nhà sản xuất trong lĩnh vực ô tô, ngay cả khi họ không đáp ứng tiêu chuẩn về thông số kỹ thuật, gây bất lợi cho các đối thủ cạnh tranh. “Không có sự chiếm dụng công quỹ nào cả và sự lựa chọn là dựa trên thị trường. Các nhà sản xuất này đã hiện diện trên thị trường và chúng tôi muốn giữ họ lại” - cựu Thủ tướng Ouyahia nói.

Diễn biến phiên tòa có những tình tiết chưa từng có tiền lệ, đó là luật sư Mohamed Madjdoub thay mặt nhóm bào chữa nói với thẩm phán rằng: “Luật sư không được tạo điều kiện hoàn thành nhiệm vụ và do đó tôi thông báo rằng, bên bào chữa đã quyết định tẩy chay phiên tòa”. Thẩm phán đã yêu cầu các luật sư rời khỏi phòng xử án và tuyên bố quá trình tố tụng sẽ tiếp tục.

Được biết, ngành ô tô Algeria mới thành lập vào đầu năm 2014, thông qua quan hệ đối tác giữa các tập đoàn nước ngoài cùng các tập đoàn lớn của Algeria, nơi thuộc sở hữu của các doanh nhân liên kết với nhóm thân cận của Tổng thống Bouteflika. Các cựu bộ trưởng khác liên quan đến vụ án có thể kể ra là: cựu Bộ trưởng Công nghiệp và mỏ Bedda Mahdjoub; Bộ trưởng Công trình công cộng và giao thông vận tải Youcef Yousfi.

Về phía bị cáo còn có Ali Haddad, cựu Chủ tịch Diễn đàn các nhà lãnh đạo doanh nghiệp (FCE), tổ chức tập hợp các chủ doanh nghiệp sử dụng lao động chính của Algeria. Doanh nhân 54 tuổi này cũng là người sáng lập và CEO của Công ty xây dựng tư nhân ETRHB. Trong số các doanh nhân khác đang bị xét xử có ông Mohamed Bairi - CEO của Tập đoàn Ival (công ty sở hữu nhà máy xe công nghiệp Iveco); ông Ahmed Mazouz - cựu Phó Chủ tịch FCE, Chủ tịch Tập đoàn Ival; ông Hassane Arbaoui - người đứng đầu Tập đoàn Toàn cầu đang điều hành một nhà máy cho hãng KIA (Hàn Quốc).

Tạo ra tiền lệ mới

Đây là lần đầu tiên kể từ khi Algeria giành độc lập từ Pháp vào năm 1962 các cựu Thủ tướng nước này bị đưa ra xét xử. Hai cựu chính trị gia hàng đầu này lập luận rằng, Tòa án Sidi M'Hamed không đủ thẩm quyền để xét xử họ bởi Hiến pháp quy định rằng, tội ác và sai phạm của các Thủ tướng khi còn tại vị thuộc về Tòa án tối cao. Tuy nhiên, bên công tố trả lời rằng các bị cáo phải trả lời cho hành động của mình trước tòa án thông thường.

Chính quyền Algeria đang hy vọng phiên tòa giúp thuyết phục công chúng rằng, họ nghiêm túc trong việc chống tham nhũng và cải tổ, từ đó cử tri tham gia bỏ phiếu đầy đủ vào tuần tới. “Chỉ người dân mới có thể phán xét liệu chúng tôi có ý chí chống tham nhũng hay không” - Bộ trưởng Tư pháp Belkacem Zeghmati nói với các nhà lập pháp trước phiên tòa.

Tham nhũng là một vấn đề trọng tâm của phong trào phản kháng một cách hòa bình diễn ra suốt 9 tháng qua ở Algeria. Người biểu tình coi cuộc bầu cử là một sự giả tạo do chính quyền hiện tại tổ chức, họ muốn có một hệ thống chính trị hoàn toàn mới thay thế.

Tổng thống Algeria Bouteflika, người có tình trạng sức khỏe khá bí ẩn kể từ sau cơn đột quỵ năm 2013, đã không thấy xuất hiện trước công chúng từ khi ông rời quyền lực. Tạp chí Jeune Afrique báo cáo rằng, ông đang được chăm sóc điều trị tại nhà ở Zeralda.

Yến Chi (Theo Al Jazeera)