Hai đời lãnh đạo của Wahaha sụp đổ, công ty bên bờ vực?

Tông Phục Lợi, Phó chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Wahaha (Ảnh: Thepaper).

Wahaha là tập đoàn sản xuất đồ uống lớn nhất Trung Quốc, lớn thứ 5 thế giới, được ông Tông Khánh Hậu lập ra năm 1987 và con gái ông là Tông Phục Lợi sinh 1982 hiện nắm quyền điều hành.

Ngày 18/7, Chủ tịch Hiệp hội doanh nhân Chiết Giang Dương Dật Thanh, xác nhận với phóng viên: bức thư thông báo từ chức của Tông Phục Lợi là thật. “Tuy nhiên, chuyện xảy ra đột ngột và nhiều quan chức cấp cao của Wahaha đã bất ngờ, không hay biết điều gì đã xảy ra”, người này cho hay.

Tông Phục Lợi bất ngờ gửi thư thông báo từ chức

"Thư gửi toàn thể nhân viên của Tập đoàn Wahaha" được lưu hành trên mạng viết rằng do một số cổ đông đã nghi ngờ về tính hợp lý trong kinh doanh và quản lý của Tập đoàn Wahaha sau khi Chủ tịch Tông Khánh Hậu qua đời nên Tông Phục Lợi không thể tiếp tục thực hiện trách nhiệm quản lý của mình đối với Tập đoàn Wahaha và các công ty con.

Cô quyết định từ chức Phó chủ tịch kiêm Tổng giám đốc của Tập đoàn Wahaha ngay lập tức và sẽ không tham gia quản lý và điều hành kinh doanh của tập đoàn nữa.

Bức thư thông báo từ chức của Tông Phục Lợi (Ảnh: Thepaper)

Thư cũng đề cập đến việc Tông Phục Lợi đã gửi đơn từ chức có liên quan tới Công ty TNHH Tập đoàn Wahaha Hàng Châu và tất cả các cổ đông, đồng thời kêu gọi các bên liên quan có thái độ trách nhiệm và kịp thời bổ nhiệm lại tổng giám đốc theo đúng quy định để đảm bảo hoạt động bình thường của Tập đoàn Wahaha.

Một đại lý của Wahaha ở Sơn Đông nói với The Paper rằng ông đã liên hệ với trụ sở chính Tập đoàn vào sáng 18/7. Hiện thực sự có một số xung đột và khác biệt trong ban lãnh đạo cấp cao của Wahaha, nhưng đang được giải quyết “Nội bộ gia đình có mâu thuẫn, đó là chuyện bình thường, nhưng giờ nó đã được công khai”.

Ngoài ra, một lá thư tố cáo được lan truyền trên mạng cho rằng Tông Phục Lợi đã chiếm đoạt một lượng lớn tài sản của Tập đoàn. Theo truyền thông đưa tin, ngày 18/7, ban tuyên truyền của Ủy ban Quản lý và Giám sát Tài sản Nhà nước của quận Thượng Thành Hàng Châu, cổ đông lớn nhất của Tập đoàn Wahaha, cho biết họ hiện đang tìm hiểu và xác minh tình hình liên quan đến việc từ chức của Tông Phục Lợi và thư tố cáo, sẽ cung cấp thêm thông tin sau.

Theo trang mạng Tianyancha, Công ty TNHH Tập đoàn Đầu tư Du lịch Thương mại và Văn hóa quận Thượng Thành Hàng Châu hiện nắm giữ 46% cổ phần của Tập đoàn Wahaha và là cổ đông lớn nhất. Đằng sau nó là Ủy ban Giám sát Tài sản Nhà nước quận Thượng Thành; ông Tông Khánh Hậu nắm giữ 29,4% cổ phần và 24,6% còn lại do ủy ban sở hữu cổ phiếu của các nhân viên Wahaha nắm giữ.

Điều đáng chú ý là những mâu thuẫn nội bộ của Tập đoàn Wahaha bộc lộ chưa đầy 150 ngày sau khi ông Tông Khánh Hậu, người sáng lập kiêm chủ tịch Tập đoàn Wahaha qua đời hôm 25/2/2024 ở tuổi 79.

Bà Tông Phục Lợi từng nói tại lễ truy điệu cha: "Wahaha là nỗ lực cả đời của cha tôi. Trong tay cha tôi, Wahaha đã thành công tìm ra con đường tồn tại thực sự, và con đường đối với tôi là hoàn thành di chí của cha tôi một cách kiên định…tôi sẽ tiếp tục viết nên huyền thoại về đồ uống".

Tông Phục Lợi và cha, Tông Khánh Hậu (Ảnh:Sohu).

Lợi ích các bên không thể cân bằng

“Ban lãnh đạo cấp cao hiện đang thảo luận về vấn đề này và dự kiến sẽ sớm đưa ra kết quả rõ ràng”, ngày 18/7 một đại lý ở Sơn Đông tiết lộ với phóng viên The paper. Tông Khánh Hậu tính cách mềm mỏng, nhưng Tông Phục Lợi thì mạnh mẽ, cương cường, đã chọn cách từ chức trong cơn giận dữ sau khi bất đồng với các cổ đông khác.

Đại lý nói trên cũng tiết lộ rằng Tông Phục lợi thường xuyên thay đổi nhân sự quản lý của công ty sau khi nhậm chức và đã thay thế 6 đến 7 người. Những thay đổi quy mô lớn như vậy đã khiến một số nhân viên cũ không hài lòng, “cô ta đã đàn áp mọi người sau khi nhậm chức".

Ông Dương Dật Thanh nói với The Paper: “Từ góc độ quản trị doanh nghiệp, cổ đông lớn của Wahaha là doanh nghiệp nhà nước ở quận Thượng Thành, Hàng Châu, nhưng hoạt động của nó hoàn toàn theo định hướng thị trường. Sau khi Tông Phục Lợi nắm quyền ở Wahaha, làm thế nào để tìm kiếm sự cân bằng giữa các bên liên quan khác nhau là một vấn đề lớn không thể lẩn tránh và đó cũng là thách thức lớn nhất mà cô phải đối mặt”.

Ông cũng tiết lộ, kể từ khi ông Tông Khánh Hậu qua đời, nhiều nhà quản lý trong Wahaha đã liên tục ra đi, không chỉ xảy ra gần đây “Tôi nghĩ Tông Khánh Hậu là người ôn hòa, ăn nói nhỏ nhẹ và giỏi xử lý các mối quan hệ với tất cả các bên. Đó là điều Tông Phục Lợi cần phải kế thừa và chú ý đến”.

Tông Khánh Hậu bắt đầu khởi nghiệp ở tuổi 42, gần như đã bước vào tuổi già ngay khi Wahaha bước vào thời kỳ hoàng kim. Đối với thế giới bên ngoài, không có gì đáng ngạc nhiên khi con gái ông là Tông Phục Lợi sẽ kế thừa đế chế kinh doanh Wahaha do ông để lại.

Năm 2004, Tông Phục Lợi đi du học về nước và giữ chức Phó giám đốc Ủy ban quản lý cơ sở số 2 Tiêu Sơn. Năm 2018, cô đã chủ động gia nhập Tập đoàn Wahaha với tư cách là Giám đốc quan hệ công chúng của thương hiệu. Trong mắt thế giới bên ngoài, đây là dấu hiệu cho thấy Tông Phục Lợi đã chính thức bước vào chế độ "người kế nhiệm".

Cuối năm 2021, cô trở thành Phó chủ tịch kiêm Tổng giám đốc của Tập đoàn Wahaha, chịu trách nhiệm điều hành công việc hàng ngày khi Tông Khánh Hậu vẫn là Chủ tịch của tập đoàn. Vào năm 2021 và 2022, Tông Phục Lợi lần lượt bắt đầu nắm giữ chức vụ giám đốc của các công ty liên quan.

Sau khi bước vào năm 2023, Tông Phục Lợi đã giữ chức vụ giám đốc của 14 công ty thuộc Tập đoàn Wahaha. Kể từ tháng 2/2024, cô đã nắm thêm hơn 120 chức vụ và hiện là đại diện pháp lý của 37 công ty. Tông Phục Lợi sau khi kế nghiệp cha lần lượt đảm nhận vai trò đại diện pháp lý của hơn 20 công ty, trong đó có Công ty TNHH Thương mại điện tử Wahaha Hàng Châu.

Xét về phong cách và phương pháp quản lý, hai cha con quả thực có sự khác biệt. Khác với "văn hóa gia đình" công ty mà cha cô thúc đẩy, Tông Phục Lợi chủ trương hệ thống và hiệu quả, trực tiếp và kiên định bản thân. Ví dụ, trong những ngày đầu, một số nhân viên đã bị sa thải trực tiếp vì không hoàn thành nhiệm vụ, không có chỗ cho “giải trình”; và Tông Khánh Hậu âm thầm "nhận lại" những nhân viên xuất sắc đã bị con gái ông sa thải khỏi tập đoàn.

Tuy nhiên, xét từ cơ cấu sở hữu, Tông Khánh Hậu, với tư cách là người sáng lập và chủ tịch của Tập đoàn Wahaha vào thời điểm đó không phải là cổ đông lớn nhất, điều này có thể tiềm ẩn những ẩn họa cho sự “kế vị” sau này của con gái.

Là con gái duy nhất của Tông Khánh Hậu, Tông Phục Lợi có cơ hội thừa kế 29,4% cổ phần do cha cô nắm giữ. Nhưng cô vẫn không phải là cổ đông lớn nhất của Wahaha và việc nắm quyền cần có sự hợp tác của nền tảng sở hữu cổ phiếu dành cho các nhân viên Wahaha.

Trên thực tế, ngay từ tháng 5/2006, Tông Khánh Hậu đã nói rằng ông đang đàm phán với Cục quản lý tài sản nhà nước thành phố Hàng Châu việc họ rút 46% cổ phần của Tập đoàn Wahaha đang nắm giữ. Vấn đề này không khó. Tuy nhiên, do "tranh chấp Danon - Wahaha" nên cuộc đàm phán giữa hai bên đã bị tạm dừng.

(Còn tiếp)

Theo Thepaper

Thu Thủy