Hai nguyên nhân khiến thu ngân sách từ xuất nhập khẩu bật tăng
Tổng thu ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu trong 6 tháng đầu năm 2024 đạt 200.460 tỷ đồng, bằng 53,5% dự toán được giao, tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước. Theo phân tích, kết quả tích cực này xuất phát từ hai nguyên nhân chính.
Máy móc, thiết bị, phụ tùng nhập khẩu tăng mạnh là nguyên nhân chính giúp số thu bật tăng. Ảnh: Bùi Hồng.
Trước tiên là do tình hình kinh tế thế giới và Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2024 cho thấy nhiều dấu hiệu phục hồi sau thời gian khó khăn. Bằng chứng là số doanh nghiệp thành lập mới tăng 4,5%; số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động tăng 3,3% so với cùng kỳ năm 2023.
Năm 2024, Tổng cục Hải quan được Quốc hội giao dự toán thu NSNN theo Nghị quyết số 104/2023/QH15 ngày 10/11/2023 là 375.000 tỷ đồng. Dự toán 2024 được xây dựng trên cơ sở tăng trưởng GDP 6-6,5%; giá dầu thô 70 USD/thùng.
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa trong 6 tháng đầu năm 2024 tăng cao so với cùng kỳ, việc thu hút đầu tư từ nước ngoài tăng mạnh.
Xuất khẩu sau thời gian bị kìm hãm đã phục hồi khi nhu cầu thị trường thế giới tăng trở lại.
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước 6 tháng đầu năm 2024 đạt 369,6 tỷ USD, tăng 16,05% so với cùng kỳ năm trước.
Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu chịu thuế đạt 71,8 tỷ USD, tăng 16,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu có thuế đạt 3,9 tỷ USD, tăng 12,4% và kim ngạch nhập khẩu có thuế đạt 67,9 tỷ USD, tăng 16,7% so với cùng kỳ.
Nguyên nhân thứ hai và cũng là nguyên nhân trọng yếu tác động đến số thu là một số nhóm hàng có trị giá lớn, thuế suất cao tăng mạnh.
Có thể kể đến như: Nhóm các mặt hàng nhập khẩu nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng nhập khẩu phục vụ sản xuất như: than, hóa chất và sản phẩm hóa chất, chất dẻo, sắt thép, nguyên phụ liệu dệt may, linh kiện điện tử, linh kiện ô tô… đạt trị giá 38,4 tỷ USD, chiếm 56,6% tổng kim ngạch nhập khẩu có thuế, tăng 18,9% so với cùng kỳ, làm tăng thu ngân sách khoảng 14.700 tỷ đồng.
Dầu thô nhập khẩu đạt 6,8 triệu tấn, trị giá 4,3 tỷ USD, tăng 16,1% về lượng và tăng 19,4% về trị giá, làm tăng thu khoảng 2.200 tỷ đồng.
Tuy nhiên, nhóm ô tô nguyên chiếc nhập khẩu đạt hơn 74.400 chiếc, trị giá 1,5 tỷ USD, tăng 5,3% về lượng nhưng giảm 5,6% về trị giá, làm giảm thu khoảng 5.900 tỷ đồng.
Đồng thời, việc thực hiện Nghị định số 94/2023/NĐ-CP ngày 28/12/2023 của Chính phủ tiếp tục cho giảm thuế GTGT một số mặt hàng nên trong 6 tháng năm 2024 đã giảm khoảng 9.000 tỷ đồng.
Hiện nay, Quốc hội cho phép tiếp tục giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội trong thời gian từ 1/7/2024 đến hết 31/12/2024 đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng thuế suất thuế giá trị gia tăng 10%. Theo đó, ước hụt thu ngân sách nhà nước năm 2024 khoảng 18.000 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, dự kiến trong 6 tháng cuối năm 2024, thực hiện hoàn thuế nhập khẩu đối với linh kiện ô tô theo điều 7a, 7b Nghị định 101/2021/NĐ-CP khoảng 6.000 tỷ đồng.
Số thu 6 tháng đầu năm đạt 200.460 tỷ đồng, trung bình mỗi ngày thu đạt 1.657 tỷ đồng, tăng khoảng 128 tỷ đồng/ngày so với 6 tháng đầu năm 2023.
Ngành Hải quan dự kiến thu ngân sách nhà nước năm 2024 có thể đạt 375.000 tỷ đồng, đạt dự toán được giao./.
