Hai phi hành gia mắc kẹt trên ISS chuẩn bị trở về Trái đất
Một nhiệm vụ luân phiên phi hành đoàn tại Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) lần này có ý nghĩa đặc biệt: nó mở đường cho hai phi hành gia bị mắc kẹt suốt hơn 9 tháng có thể trở về nhà.

Tàu vũ trụ Crew Dragon kết nối với Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), ngày 16/11/2020. Ảnh minh họa: AFP/ TTXVN
Theo AFP, sứ mệnh Crew-10 (chuyến bay thương mại thứ 10) của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ - NASA và SpaceX dự kiến sẽ được phóng từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy ở Florida vào lúc 19 giờ 48 phút ngày 12/3 theo giờ địa phương. Tên lửa SpaceX Falcon 9 sẽ mang theo khoang Crew Dragon cùng bốn phi hành gia lên ISS để thực hiện các thí nghiệm khoa học.
Tuy nhiên, mọi sự chú ý đều đổ dồn vào hai phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams, những người đã bị mắc kẹt trên ISS từ tháng 6 năm ngoái sau khi tàu vũ trụ Starliner của Boeing gặp sự cố về hệ thống đẩy và không đủ điều kiện để đưa họ trở về.
NASA cho biết, ban đầu, phi hành gia Wilmore và Williams chỉ dự kiến có một nhiệm vụ kéo dài tám ngày, nhưng sau đó họ đã được chuyển sang Crew-9 khi phi hành đoàn này đến ISS vào tháng 9/2024, bằng tàu SpaceX Dragon. Để tạo điều kiện, Crew-9 đã bay lên với chỉ hai thành viên thay vì bốn như thường lệ, nhằm dành chỗ cho Wilmore và Williams. Crew-9 sẽ tiếp tục ở lại quỹ đạo cho đến khi Crew-10 tới nơi.
"Chúng tôi đã chuẩn bị tinh thần để ở lại lâu dài, dù kế hoạch ban đầu là chỉ ở lại ngắn ngày”, Wilmore phát biểu trong một cuộc họp báo gần đây. "Đó chính là điều mà chương trình không gian có người lái của quốc gia chúng tôi hướng đến, luôn sẵn sàng cho những tình huống không lường trước".
Crew-10 dự kiến sẽ ghép nối với ISS vào sáng sớm ngày 13/3, sau đó sẽ có một giai đoạn bàn giao ngắn trước khi Crew-9 khởi hành vào ngày 16/3 để trở về Trái đất bằng một cú hạ cánh xuống đại dương ngoài khơi Florida, nếu thời tiết cho phép. Bên cạnh Wilmore và Williams, tàu Dragon trở về còn có phi hành gia Nick Hague của NASA và nhà du hành vũ trụ Aleksandr Gorbunov của Nga.
Việc Wilmore và Williams bị mắc kẹt trên ISS đã trở thành một chủ đề tranh cãi chính trị gần đây. Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk đã cáo buộc chính quyền tiền nhiệm của ông Joe Biden bỏ rơi hai phi hành gia này.
Ông chủ SpaceX, Elon Musk, từng tuyên bố rằng ông đã đề xuất một "nhiệm vụ giải cứu" cho NASA ngoài các kế hoạch luân phiên thông thường, nhưng không cung cấp chi tiết cụ thể. Tuy nhiên, kể từ khi ông Trump nhậm chức được gần hai tháng, lịch trình trở về của hai phi hành gia vẫn không thay đổi.
Vấn đề này đã gây ra một cuộc tranh cãi trên mạng xã hội giữa ông Musk và phi hành gia người Đan Mạch Andreas Mogensen, khi Musk đã có những phát ngôn gây tranh cãi nhằm vào Mogensen. Các cựu phi hành gia nổi tiếng như Scott và Mark Kelly cùng Chris Hadfield đã lên tiếng bảo vệ Mogensen.
Tuy nhiên, Wilmore lại lên tiếng ủng hộ Musk trong cuộc họp báo gần đây, với những phát biểu có phần mâu thuẫn. "Tôi chỉ có thể nói rằng những gì ông Musk nói là hoàn toàn chính xác”, ông phát biểu, dường như đồng tình với Musk, nhưng ngay sau đó lại nói thêm: "Chính trị không ảnh hưởng gì đến vấn đề này cả".
"Chúng tôi vô cùng tôn trọng ông Musk, và tất nhiên cũng rất kính trọng và ngưỡng mộ Tổng thống Mỹ, Donald Trump. Chúng tôi biết ơn họ… và biết ơn vì họ đang ở những vị trí quan trọng này”, Wilmore tiếp tục.
Phi hành đoàn Crew-10 bao gồm hai phi hành gia NASA Anne McClain và Nichole Ayers, nhà du hành vũ trụ Nhật Bản Takuya Onishi và nhà du hành vũ trụ Nga Kirill Peskov.
Trong thời gian thực hiện sứ mệnh, họ sẽ tiến hành hàng loạt thí nghiệm khoa học, bao gồm nghiên cứu khả năng bắt lửa trong môi trường không gian để thiết kế tàu vũ trụ an toàn hơn, cũng như nghiên cứu tác động của không gian lên cơ thể con người.
Với Crew-10 sắp đến ISS, Wilmore và Williams cuối cùng cũng có thể trở về Trái đất, khép lại chuyến hành trình dài hơn mong đợi của họ.