Hải Phòng: Khởi công Dự án bảo tồn bãi cọc Bạch Đằng

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các đại biểu tham quan bãi cọc Cao Quỳ.

Phát biểu tại Lễ khởi công, Bí thư Thành ủy Lê Văn Thành nêu rõ, ngay sau khi phát lộ bãi cọc Cao Quỳ tại xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên, Thành ủy, HĐND, UBND thành phố đã chỉ đạo các cấp, ngành và địa phương thực hiện việc bảo vệ bãi cọc và phối hợp với các nhà khoa học, lịch sử nghiên cứu, bảo tồn bãi cọc để phát huy giá trị lịch sử, lòng tự hào về những dấu tích chiến công lừng lẫy của dân tộc trên dòng sông Bạch Đằng lịch sử năm 1288, đặc biệt là những đóng góp của quân và dân Hải Phòng trong cuộc kháng chiến để mang lại chiến thắng, đập tan tham vọng của đế quốc Nguyên Mông. Việc triển khai xây dựng khu bảo tồn di tích lịch sử bãi cọc Cao Quỳ trở thành nơi giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Bên cạnh đó, xây dựng tuyến đường vào khu bãi cọc Cao Quỳ, nhằm từng bước xây dựng và hoàn thiện đường vành đai phía Bắc huyện Thủy Nguyên (từ đường tỉnh 359 tại đầu đập Minh Đức tới đường tỉnh 352 xã Lại Xuân). Đồng thời, đáp ứng nhu cầu giao thông cho nhân dân từ Quốc lộ 10 tới khu vực bãi cọc, kết nối giao thông giữa các khu di tích dọc theo bờ hữu sông Bạch Đằng, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện Thủy Nguyên và thành phố Hải Phòng, góp phần cải thiện môi trường, cảnh quan, tăng khả năng khai thác cho hoạt động du lịch và bảo vệ môi trường, đáp ứng lòng mong mỏi của toàn thể nhân dân Hải Phòng.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Quần thể di chỉ khảo cổ học cánh đồng Cao Quỳ, cùng những di tích bãi cọc (thời Trần) đã phát hiện ở các khu vực lân cận thuộc các tỉnh Quảng Ninh và Hải Dương là nguồn tư liệu, “sử liệu” vật chất vô giá, là hiện vật thật, độc đáo, bổ sung cho phần khuyết thiếu của sử liệu thành văn khi nghiên cứu về lịch sử chống ngoại xâm hào hùng của dân tộc thời Trần nói chung. Đồng thời, phát hiện này cũng mở ra hướng nghiên cứu mới, tổng thể hơn, toàn diện hơn và bao quát hơn về quy mô, không gian và các địa điểm diễn ra các trận chiến của quân và dân nhà Trần năm 1288 trên địa bàn Hải Phòng.

Thủ tướng nêu rõ, chúng ta có thể khẳng định việc phát hiện di chỉ khảo cổ cánh đồng Cao Quỳ giúp chúng ta có thêm căn cứ khoa học để phát huy hơn nữa truyền thống “Bạch Đằng Giang - Bản hùng ca của dân tộc”, gợi nhớ lại trang sử hào hùng của cha ông ta trên sông Bạch Đằng, trỗi dậy niềm tự hào, tinh thần yêu nước, truyền thống tự hào của dân tộc cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Trong bối cảnh đất nước đang gồng mình chống đại dịch Covid-19, vừa “chống dịch như chống giặc”, vừa nỗ lực sản xuất, kinh doanh, Thủ tướng nhấn mạnh, một lần nữa cho thấy người dân Việt Nam chúng ta có tinh thần yêu nước nồng nàn; ý chí quyết tâm sắt đá; kết hợp được sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Chính từ những khó khăn, thách thức về dịch bệnh chưa từng có này, ngay chính ở nơi hồn thiêng sông núi, chúng ta vô cùng tự hào về truyền thống nghìn năm dựng nước, giữ nước, khẳng định trí tuệ và sức mạnh của dân tộc ta.

Vì vậy, nhiệm vụ phát triển kinh tế, giải quyết việc làm, nâng cao đời sống nhân dân, khẳng định vị trí Việt Nam trên trường quốc tế là nhiệm vụ của tất cả chúng ta, trước hết đối với lịch sử dân tộc và trách nhiệm đối với gần 100 triệu dân.

Thủ tướng cho rằng, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di chỉ khảo cổ cánh đồng Cao Quỳ đòi hỏi một kế hoạch lâu dài, cần được triển khai thực hiện cẩn trọng theo từng giai đoạn, hướng tới mục tiêu bảo tồn nguyên trạng khu vực di tích, tuyên truyền về giá trị các mặt của di tích tới công chúng và xây dựng các công trình phát huy giá trị di tích. Đây là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, không chỉ có ý nghĩa lịch sử mà còn có ý nghĩa giáo dục chính trị, tư tưởng, truyền thống to lớn cả trước mắt và lâu dài.

Nhân dịp này, Thủ tướng yêu cầu thành phố Hải Phòng quan tâm đến công tác tái định cư cho người dân đã di dời, bàn giao mặt bằng cho dự án; luôn bám sát tiến độ để chỉ đạo giải quyết, tháo gỡ ngay các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án. Chủ đầu tư, nhà thầu thi công và các đơn vị tư vấn, giám sát… phải đề cao tinh thần trách nhiệm, nghiêm túc thi công xây dựng các hạng mục công trình theo đúng thiết kế đã được phê duyệt, hoàn thành dự án đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng, an toàn, đáp ứng yêu cầu về mặt kỹ thuật, mỹ thuật như thiết kế đã được phê duyệt.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh và đề nghị các đơn vị cần đặc biệt lưu ý rằng: Dự án tuyến đường vào và khu bảo tồn bãi cọc Cao Quỳ, xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên không chỉ là một dự án xây dựng cơ bản đơn thuần mà là một công trình văn hóa, lịch sử, nghệ thuật; việc xây dựng các công trình là để làm nổi bật di sản; do vậy trong toàn bộ quá trình thi công, đòi hỏi các đơn vị phải tôn trọng và tuân thủ nghiêm túc các quy định về bảo tồn văn hóa, các nguyên tắc về giá trị, yếu tố gốc và tính nguyên vẹn của di chỉ.

Bãi cọc Cao Quỳ.

Được biết, khu bảo tồn bãi cọc Cao Quỳ có diện tích khoảng 30.680m2, bao gồm các hạng mục: Cổng chính rộng 20m xây trụ và mái cổng kiểu kiến trúc cổ lợp ngói mũi hài, cánh cổng là gang đúc chi tiết hoa văn; hệ thống tường bao tổng chiều dài 724m xây gạch, mái mũ tường ngói giả cổ; nhà đón tiếp, trưng bày và giới thiệu hiện vật có diện tích 360m2, 1 tầng theo kiến trúc giả cổ; khu bảo tồn bãi cọc xây dựng mái nhà che khung cột giả cổ diện tích 2.000m2.

Hệ thống đường dẫn đi xuống bãi cọc cho khách tham quan nằm trong phạm vi nhà mái che. Toàn bộ mặt bằng bãi cọc phát lộ được bảo tồn theo hướng lấp đất, xây dựng hình tượng cọc 3D lộ thiên cho khách tham quan. Ngoài ra còn có hệ thống sân vườn, thảm cỏ xây dựng diện tích 20.000m2 cùng các tiện ích khác như: Nhà vệ sinh, nhà bảo vệ…

Nhà đón tiếp, trưng bày và giới thiệu hiện vật có mục đích trưng bày những hiện vật khai quật tại chỗ, bảo tồn các dấu tích khai quật, trưng bày sa bàn cảnh quan di tích thu nhỏ; khu chuyên đề về diễn giải lịch sử (chiếu phim tư liệu 3D hiện trạng di tích, phim tư liệu về quá trình khai quật khảo cổ bãi cọc, các tư liệu về cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông,…). Cách bố trí, trưng bày khoa học về toàn bộ giá trị lịch sử, văn hóa, khảo cổ có định hướng sẽ giúp phát huy hết giá trị của di tích, thu hút được sự quan tâm của đông đảo công chúng, du khách.

Tuyến đường vào khu bãi cọc Cao Quỳ có chiều dài 3,488km, nối Quốc lộ 10 với khu vực bãi cọc thuộc các xã: Lưu Kỳ, Liên Khê; chiều rộng từ 18 - 22m, trong đó mặt đường rộng 12m, vỉa hè đoạn rẽ vào bãi cọc hè rộng 5m. Cùng với đó, còn có bãi đỗ xe rộng 1ha. Dọc tuyến đường bố trí hệ thống điện chiếu sáng, trồng cây xanh bóng mát là lim xanh, long não, xà cừ.

Hải Nguyên – Mỹ Hạnh