Hải quan Khu vực II: Chủ động đồng hành cùng doanh nghiệp Việt ứng phó 'hàng rào thuế Mỹ'

Chủ động nắm bắt chính sách, hướng dẫn doanh nghiệp tuân thủ tự nguyện

Trong năm 2025, thị trường Mỹ tiếp tục là một trong những “mặt trận” thách thức nhất với hàng hóa Việt Nam. Các biện pháp chống bán phá giá (AD) và chống trợ cấp (CVD) được Hoa Kỳ áp dụng ngày càng chặt, khiến doanh nghiệp xuất khẩu lo ngại nguy cơ bị điều tra hoặc kéo dài thời gian thông quan.

Trước bối cảnh đó, Chi cục Hải quan Khu vực II xác định mục tiêu trọng tâm là giúp doanh nghiệp “tự vệ” thông qua tuân thủ và minh bạch hóa thông tin. Chi cục thường xuyên tổ chức các hội nghị đối thoại chuyên sâu với doanh nghiệp xuất nhập khẩu, nhất là những doanh nghiệp có thị trường chủ lực tại Hoa Kỳ. Tiêu biểu, trong ngày 7/11/2025, Chi cục phối hợp tổ chức Hội nghị đối thoại Hải quan - Doanh nghiệp với EuroCham và Hội nghị đối thoại Hải quan - Doanh nghiệp Trung Quốc.

Theo ông Nguyễn Chí Thanh, Phó trưởng phòng nghiệp vụ, Chi cục Hải quan Khu vực II chia sẻ, các diễn đàn Hải quan - Doanh nghiệp là cơ hội để đơn vị trực tiếp lắng nghe vướng mắc, khó khăn từ doanh nghiệp, đồng thời cung cấp thông tin kịp thời về luật pháp và quy định liên quan đến quy tắc xuất xứ (C/O), các quy định về thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp (CVD), Thuế đối ứng của nước nhập khẩu (Mỹ) để doanh nghiệp chủ động phòng tránh rủi ro.

Chi cục cũng áp dụng phân tích rủi ro và cảnh báo sớm, theo dõi sát sao biến động xuất nhập khẩu, các mặt hàng có nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại, từ đó cảnh báo kịp thời cho các doanh nghiệp liên quan về rủi ro xuất xứ, trị giá hải quan hoặc gian lận thương mại.

Hải quan cửa khẩu cảng Cát Lở (thuộc Chi cục Hải quan khu vực II) tổ chức hội nghị đối thoại Hải quan - Doanh nghiệp. Ảnh: Hoàng Long

Đặc biệt, nhằm thúc đẩy Hợp tác Việt - Mỹ, trong khuôn khổ hợp tác song phương, Chi cục phối hợp với Cục Hải quan để tăng cường trao đổi thông tin với Hải quan Mỹ (CBP) trong khuôn khổ Hiệp định Hỗ trợ lẫn nhau (CMMA), bao gồm cả việc xác minh thông tin xuất xứ và điều tra gian lận thương mại/chuyển tải bất hợp pháp.

Bên cạnh đó, kiểm soát chứng từ xuất xứ (C/O) được xem là khâu then chốt trong chuỗi hỗ trợ doanh nghiệp. Đại diện Chi cục cho biết, công tác này được triển khai chặt chẽ và có trọng tâm, tập trung rà soát các nhóm hàng chủ lực xuất khẩu sang Mỹ như dệt may, gỗ, thủy sản, thép, những mặt hàng có nguy cơ cao bị điều tra gian lận xuất xứ hoặc áp thuế đối ứng.

Chi cục ứng dụng hệ thống phân tích dữ liệu để nhận diện, phân luồng tờ khai có dấu hiệu bất thường (chẳng hạn thay đổi đột ngột về nguyên liệu) và tăng cường kiểm tra thực tế hồ sơ, hàng hóa. Đồng thời, kiểm tra sau thông quan được đẩy mạnh tại trụ sở doanh nghiệp nhằm truy xuất nguồn gốc nguyên liệu, quy trình sản xuất và chứng từ liên quan, bảo đảm hàng hóa tuân thủ đúng quy tắc xuất xứ Việt Nam.

Cùng với đó, Chi cục chủ động cung cấp thông tin cảnh báo các thay đổi trong chính sách thuế nhập khẩu, quy tắc xuất xứ, và các vụ điều tra phòng vệ thương mại của Mỹ (đặc biệt là Thuế Chống Trợ cấp - CVD) để doanh nghiệp chủ động điều chỉnh.

Hiện đại hóa thủ tục, ưu tiên thông quan cho doanh nghiệp tuân thủ tốt

Bên cạnh việc hướng dẫn doanh nghiệp thích ứng với chính sách thuế của Mỹ, Chi cục Hải quan Khu vực II xác định yếu tố quan trọng không kém là minh bạch hóa và đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí thông quan.

Đại diện Chi cục Hải quan Khu vực II cho biết, đơn vị đã triển khai đồng bộ các giải pháp hiện đại hóa, trong đó nổi bật là tăng cường khai báo điện tử, ứng dụng hệ thống quản lý rủi ro trong phân luồng kiểm tra và nâng cao tỷ lệ hồ sơ được thông quan tự động.

Chi cục Hải quan khu vực II tổ chức đào tạo tập huấn nâng cao nghiệp vụ công tác Kiểm tra sau thông quan. Ảnh: Hoàng Long

Với các doanh nghiệp có lịch sử tuân thủ tốt, Chi cục áp dụng kiểm tra sau thông quan thay cho kiểm tra thực tế, từ đó giúp giảm áp lực lưu kho, lưu bãi và tạo niềm tin trong quá trình hợp tác.

Đồng thời, đội ngũ cán bộ hải quan được yêu cầu nâng cao tinh thần phục vụ, xử lý nhanh các vướng mắc, đặc biệt trong những giai đoạn cao điểm xuất khẩu. Mọi quy trình, thời gian xử lý hồ sơ được công khai, minh bạch, giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi tiến độ. Bên cạnh đó, Chi cục cũng thường xuyên rà soát, đơn giản hóa quy trình để cắt giảm tối đa các bước trung gian không cần thiết.

Đại diện lãnh đạo Chi cục cho rằng, cải cách thủ tục và rút ngắn thời gian thông quan là một trong những giải pháp then chốt nhằm giúp doanh nghiệp giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa.

Lạc Nguyên